Μια σκηνή βγαλμένη απ’ τα πιο δύσκολα χρόνια της ελληνικής ιστορίας ξεδιπλώθηκε μπροστά στα μάτια των επισκεπτών του 11ου Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας, εκεί όπου ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πολυθέας, που πέρσι είχε δημιουργήσει ένα παραδοσιακό καφενείο, είχε δεν συμμετείχε απλώς, αλλά πρωταγωνίστησε, με έναν τρόπο που άγγιξε καρδιές και μάτια.
Σε μια γωνιά του φεστιβάλ, δεν υπήρχε απλώς ένας πάγκος με φαγητό. Υπήρχε ένας ζωντανός θεατρικός χώρος, ένα «κινητό ντοκιμαντέρ» που ξετύλιγε την πείνα, τη φτώχεια, την αξιοπρέπεια και την αλληλεγγύη της Κατοχής. Παιδιά με ξυπόλυτα πόδια, με σκισμένες κάλτσες και φτωχικά ρούχα, κάθονταν σε παλιά ξύλινα θρανία. Μια γυναίκα, αυστηρή αλλά στοργική, με ρούχα εποχής, ενσάρκωνε τη δασκάλα – εκείνη που εκτός από γράμματα μοίραζε και κουράγιο.
Το συσσίτιο ήταν ρεαλιστικό μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας: μπομπότα, βραστό στάρι, χαρούπια – όλα φτιαγμένα με σεβασμό στις μνήμες και τις γεύσεις της εποχής. Πίσω ένα ταμπλό με αυθεντικές φωτογραφίες και ενθύμια από το σχολείο του χωριού τους. Ανάμεσά τους, οι άνθρωποι του συλλόγου, να εξηγούν με συγκίνηση και περηφάνια τις ιστορίες των δικών τους ανθρώπων, τις αληθινές μορφές πίσω απ’ τις εικόνες.
Ήταν μια αναπαράσταση που ξεχώρισε όχι μόνο για την αισθητική και την ακρίβειά της, αλλά για το συναίσθημα που γεννούσε. Όσοι στάθηκαν μπροστά στον πάγκο της Πολυθέας δεν το έκαναν απλώς για να δοκιμάσουν – στέκονταν με σεβασμό. Παρακολουθούσαν μια άλλη εποχή να ξεδιπλώνεται, να αποκτά πρόσωπα και φωνές.
Πίσω από την έμπνευση, η Μαρία Νηστικάκη
Η σύλληψη, η πολύμηνη αναζήτηση παλιών αντικειμένων, η μελέτη και η τελική υλοποίηση αυτού του τόσο ξεχωριστού project, φέρουν την υπογραφή της Μαρίας Νηστικάκη, μέλος του συλλόγου με βαθιά αγάπη για την παράδοση και την τέχνη της αφήγησης. Δεν είναι η πρώτη φορά που ξεχωρίζει για τη δημιουργικότητά της.
Η ίδια έχει εξομολογηθεί παλαιότερα στην «Π», πως από μικρή ήθελε να γίνει σκηνοθέτης – «αλλά δεν τα κατάφερα», είχε πει με ειλικρίνεια. Σήμερα, μέσα από τις ιδιαίτερες θεματικές συμμετοχές του συλλόγου στα φεστιβάλ, βρίσκει τον δικό της τρόπο να διοχετεύει τη δημιουργικότητά της, να αφηγείται ιστορίες, να δίνει εικόνες που προκαλούν συγκίνηση και νοσταλγία.
Κι όλα αυτά, φυσικά, δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς τη συμβολή των υπόλοιπων μελών του Πολιτιστικού Συλλόγου Πολυθέας- ανθρώπων που πίστεψαν στο όραμα, έψαξαν σε πατάρια για ξύλινα θρανία, ξέθαψαν παλιές φωτογραφίες, φόρεσαν ρούχα εποχής και πρόσφεραν τον χρόνο και την ψυχή τους.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Πολυθέα συγκινεί. Πέρσι, ένα καφενείο της δεκαετίας του ΄50 στήθηκε στην καρδιά του χωριού, ενώ πρόπερσι στο Αβδού, αναβίωσαν με λεπτομέρεια έναν παλιό κρητικό γάμο.
