Ισχυρούς κλυδωνισμούς προκαλούν οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη μετά το Υπουργικό Συμβούλιο για τη μεταφορά των Πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο, που φέρνουν τα πάνω κάτω σε σχέση με την έκδοση οικοδομικών αδειών, καθώς κομβικής σημασίας δημόσιες υπηρεσίες περνούν στον έλεγχο μιας Ανώνυμης Εταιρείας.
Τα κυβερνητικά σχέδια δρομολογούνται, παρά την αντίθετη άποψη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων, που καταγγέλλει πρωτοφανή απαξίωση της αυτοδιοίκησης για τη μεταφορά μία κρίσιμης τοπικής αρμοδιότητας σε άλλον φορέα, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση και απειλεί με προσφυγή στη δικαιοσύνη.
Την ίδια στιγμή είναι στα «κάγκελα» οι μηχανικοί του Δημοσίου, αλλά και οι ιδιώτες μηχανικοί, που καταγγέλλουν ότι ο κυβερνητικός σχεδιασμός ελλοχεύει αμέτρητους κινδύνους για το δημόσιο συμφέρον, καθώς ισχυρά συμφέροντα που κερδοσκοπούν μπορούν να «απελευθερώσουν» τις επιδιώξεις τους, εκμεταλλευόμενα την πλήρη αποδυνάμωση του δημόσιου ελέγχου στις οικοδομικές άδειες.
Το σχέδιο της μεταφοράς των Πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο
Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, αναφερόμενος στις αλλαγές στις Πολεοδομίες και στην μεγάλη αλλαγή με την οικοδομική άδεια, είπε πως «όταν με τον υπουργό Εσωτερικών κάναμε την αξιολόγηση του Δημοσίου, οι Πολεοδομίες είχαν μόλις 3%.
Παίρνουμε την τολμηρή απόφαση να μεταφέρουμε την αρμοδιότητα των οικοδομικών αδειών και των κατασκευών στο Κτηματολόγιο, για να δημιουργήσουμε ένα συνεκτικό σύστημα, που θα διευκολύνει ιδιοκτήτες κατασκευαστές και επενδυτές με one stop shop για κάθε ακίνητο, που θα είναι λειτουργικό το 2026».
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Κυβέρνησης, όλες οι διαδικασίες δόμησης και κτηματολογίου θα συγκεντρώνονται σε ενιαίο ψηφιακό περιβάλλον, μειώνοντας δραστικά τον χρόνο και τα βήματα που απαιτούνται για τον πολίτη και τον μηχανικό.
Η πλατφόρμα e-Άδειες, οι δηλώσεις αυθαιρέτων και τα συστήματα του Κτηματολογίου θα συνδέονται μέσω G-Cloud, εξασφαλίζοντας ενιαία πρόσβαση και άμεση ανταλλαγή δεδομένων.
Επίσης θα υπάρχει κωδικοποίηση και εφαρμογή ενιαίας νομοθεσίας, πολεοδομικά σχέδια με αξιοποίηση ψηφιακών χαρτών, ενώ οι νέες δομές λειτουργούν υπό ενιαία εποπτεία, διασφαλίζοντας αντικειμενικότητα, διαφάνεια και καλύτερη οργάνωση πόρων. Η Κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η έκδοση οικοδομικής άδειας διαρκεί κατά μέσο όρο 6 έως 8 μήνες, ενώ δεν λείπουν περιπτώσεις όπου η αναμονή ξεπερνά ακόμη και τα πέντε έτη.
Μέτωπο μαζικών αντιδράσεων
«Καταιγιστικές» είναι οι αντιδράσεις των φορέων μετά τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού, που ανακοίνωσε τη μεταφορά των Πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο, με αποτέλεσμα να έχει ανοίξει κυριολεκτικά ο ασκός του Αιόλου.
Όπως καταγγέλλουν, υπάρχει συγκροτημένη μεθόδευση από την Κυβέρνηση, που σε πρώτο επίπεδο φρόντισε να αποδομήσει τις Πολεοδομίες, μέσα από την υποστελέχωσή τους και στη συνέχεια, τις ενοχοποιεί για μη αποτελεσματική και γρήγορη εξυπηρέτηση των πολιτών. Την ίδια στιγμή, τονίζουν ότι οι κίνδυνοι είναι αμέτρητοι, από τη στιγμή που μια δημόσια υπηρεσία περνά στα χέρια μιας Ανώνυμης Εταιρείας.
Δεν λύνονται έτσι τα προβλήματα
Ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κρήτης, Γιώργος Μαρινάκης, τονίζει ότι, υπάρχει ομόφωνη απόφαση της ΚΕΔΕ, με την οποία εκφράζεται η κατηγορηματική αντίθεση όλων των δημάρχων της χώρας.
Ο ίδιος τονίζει ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Πολεοδομίες λύνονται με πολύ απλό τρόπο, μέσα από τη διαδικασία της ενίσχυσής τους με όλο το αναγκαίο επιστημονικό προσωπικό, που έχουν ανάγκη για να στελεχώσουν όλα τα τμήματά τους, και παράλληλα, μέσα από την απλοποίηση του πλαισίου έκδοσης των οικοδομικών αδειών.
Η λειτουργία των πολεοδομιών στην αυτοδιοίκηση εξασφαλίζει συνθήκες εγγύτητας του πολίτη με την αρμόδια υπηρεσία, ενώ το αντίστροφο τον εμπλέκει με ένα απρόσωπο σύστημα… Ο πρόεδρος της ΠΕΔ τονίζει ότι το Κτηματολόγιο δεν είναι έτοιμο να υποδεχτεί μια τέτοια λειτουργία, και μάλιστα, ενώ προσπαθεί να διαχειριστεί τα δικά του προβλήματα.
Οι Υπηρεσίες Δόμησης, που δεν πρέπει να λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια
Η πρόεδρος της ΕΜΔΥΔΑΣ, Ελένη Μαστοράκη, με δηλώσεις της στην «Π», τονίζει ότι οι Πολεοδομίες, ως θεσμός του ελληνικού κράτους, φέρουν έναν ουσιαστικό συνταγματικό ρόλο, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 24 του Συντάγματος, δηλαδή την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος μέσω ορθολογικού χωροταξικού σχεδιασμού και ελέγχου της δόμησης, εξασφαλίζοντας βιώσιμη ανάπτυξη, και αποτρέποντας τις αυθαιρεσίες, που υπονομεύουν το περιβάλλον και το δημόσιο συμφέρον.
Η μεταφορά των Πολεοδομιών στο «Ελληνικό Κτηματολόγιο» κρύβει πολλούς κινδύνους για το δημόσιο συμφέρον -ιδιαίτερα στην παρούσα φάση που η οικοδομική δραστηριότητα είναι σε ανάπτυξη- επειδή υπάρχει ο κίνδυνος ισχυρά συμφέροντα, που κερδοσκοπούν πάνω στην ακίνητη περιουσία, να «απελευθερώσουν» τις επιδιώξεις τους, εκμεταλλευόμενα την πλήρη αποδυνάμωση του δημόσιου ελέγχου στις οικοδομικές άδειες.
Ο φορέας υποδοχής των Υπηρεσιών Δόμησης πρέπει να έχει κύριο και βασικό του χαρακτήρα και αρμοδιότητα τα πολεοδομικά και χωροταξικά θέματα. Το ελληνικό Κτηματολόγιο δεν μπορεί να αποτελέσει φορέα υποδοχής των Υπηρεσιών Δόμησης, καθώς εποπτεύεται από το αναρμόδιο -με τα χωροταξικά και πολεοδομικά θέματα- Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ουδεμία σχέση έχει με τα παραπάνω προαπαιτούμενα.
Επιπρόσθετα, πρέπει να διασφαλισθεί ο -κατά το δυνατό- ενοποιημένος ρόλος των υφιστάμενων Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ), όσον αφορά όλες τις λειτουργίες και αρμοδιότητές τους: Έκδοση Αδειών, Έλεγχος Κατασκευών, Πολεοδομικές Εφαρμογές, Αρχείο Αδειών.
Ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων κινδυνεύει να αποτελειώσει τις ήδη αιμορραγούσες από μέσα και προσωπικό υπηρεσίες. Η ΕΜΔΥΔΑΣ (διπλωματούχοι μηχανικοί του Δημοσίου) διεκδικεί υπηρεσίες δόμησης, που δεν θα λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, αλλά θα είναι πλήρως στελεχωμένες και εξοπλισμένες, ώστε να προστατεύουν αποτελεσματικά το περιβάλλον και το δημόσιο συμφέρον, όπως και το Σύνταγμα επιτάσσει.
Εξαιρετικά επικίνδυνος και απολύτως απαράδεκτος κυβερνητικός σχεδιασμός
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Διπλωματούχων Μηχανικών Ελεύθερων Επαγγελματιών Νομού Ηρακλείου, Κώστας Ξυλούρης, τονίζει ότι άπαντες οφείλουν να αντιδράσουν και μάλιστα μαζικά, για να αποτραπεί ο εξαιρετικά επικίνδυνος και απολύτως απαράδεκτος κυβερνητικός σχεδιασμός, διότι το διακύβευμα είναι τεράστιο και δεν είναι άλλο από την προστασία του δημοσίου συμφέροντος.
Γι’ αυτό και οφείλουν να αντιδράσουν μαζικά όλοι οι φορείς, τα κόμματα, και να πάρουν θέση, πριν να είναι πολύ αργά, διότι το αποτέλεσμα που θα προκύψει, θα είναι τραγικό για την κοινωνία.
Όπως εξηγεί ο κ. Κώστας Ξυλούρης, η εξέλιξη αυτή που δρομολογείται είναι αποτέλεσμα ενός καλά οργανωμένου σχεδίου, που ξεκίνησε με τη διάλυση των Πολεοδομιών, που έχουν γονατίσει από την έλλειψη επιστημονικού δυναμικού, με αποτέλεσμα να καλούνται ελάχιστοι άνθρωποι να σηκώσουν στην πλάτη τους ένα τεράστιο όγκο δουλειάς.
Το σχέδιο διάλυσης των Πολεοδομιών ακολουθεί κατά πόδας το σχέδιο διάλυσης της υγείας της παιδείας, που αποτελεί κεντρική πολιτική κατεύθυνση για να παραδοθούν τα πάντα στον ιδιωτικό τομέα και η εξέλιξη αυτή αποτελεί γροθιά στο στομάχι για τα λαϊκά συμφέροντα.
Ο κ. Ξυλούρης τονίζει ότι, αυτή την κρίσιμη ώρα, οφείλουν όλοι να ξεσηκωθούν και να αποτρέψουν τα σχέδια της παράδοσης των πολεοδομιών σε μια Ανώνυμη Εταιρεία, που θα ελέγχει τη γη, τα δάση μας, τις περιουσίες μας…
Είναι αδιανόητο μια υπηρεσία, όπως είναι η Πολεοδομία, να οδηγείται στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και να μην είναι στο ΥΠΕΝ
Η αντιδήμαρχος Πολεοδομίας του Δήμου Ηρακλείου, Στέλλα Αρχοντάκη Καλογεράκη, με δηλώσεις της στην «Π», τονίζει -μεταξύ άλλων- ότι αντί να ενισχυθούν οι Πολεοδομίες, που ανήκουν στην αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, επιχειρείται η απομάκρυνσή τους και οδηγούνται σε μια υπηρεσία, όπως το Κτηματολόγιο, το οποίο στην πράξη όλοι έχουμε δει ότι υπολειτουργεί…
Αφενός, εκτός από το γεγονός ότι είναι μια πολύ περίπλοκή διαδικασία για το πώς μια δημόσια υπηρεσία θα ενταχθεί σε μια Α.Ε. Αφετέρου, είναι απολύτως υποκριτικό το εγχείρημα ότι όλος αυτός ο σχεδιασμός δρομολογείται, με πρόσχημα τη διαφθορά.
Επίσης, είναι αδιανόητο μια υπηρεσία όπως είναι η Πολεοδομία να οδηγείται στα χέρια του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και να μην βρίσκεται υπό τον έλεγχο του ΥΠΕΝ, στο οποίο θα έπρεπε να υπάγεται και το Κτηματολόγιο.