“Στο πλαίσιο του έργου του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου στον λόφο Παπούρα, η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως μια εξαιρετικά σπάνια κυκλική κατασκευή των προϊστορικών/μινωικών χρόνων, διαμέτρου 48-50 μ., που αποτελεί μοναδική ανακάλυψη στον Αιγαιακό χώρο. Πρόκειται για αρχιτεκτόνημα υψηλής κατασκευαστικής ακρίβειας με εξωτερική διάρθρωση ενάλληλων λιθόκτιστων δακτυλίων σε διαφορετικά υψομετρικά επίπεδα και με «δαιδαλώδες-λαβυρινθώδες» εσωτερικό”.
Aυτό επισημαίνουν σε επιστολή – παρέμβαση τους 114 αρχαιολόγοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό ζητώντας την προστασία του μνημείου, στην περιοχή κατασκευής του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι.
Aναλυτικά στην παρέμβαση τους οι αρχαιολόγοι αναφέρουν:
Η όλη κατασκευή προϋποθέτει σύνθετη γνώση δομικής πρακτικής ,που υπερβαίνει τα μέχρι σήμερα δεδομένα για την Κρήτη της 3ης χιλιετίας π.Χ., Έχει ανεγερθεί σε περίοπτη θέση στην κορυφή του λόφου και ελέγχει οπτικά όλη την πεδιάδα Καστελίου, τα Λασιθιώτικα όρη, τις κορυφογραμμές του Γιούχτα στα δυτικά και του Κόφινα στα νότια, γεγονός που υποδηλώνει τη μεγάλη σπουδαιότητα του μνημείου.
Τα ανασκαφικά δεδομένα μαρτυρούν χρήση από τη μινωική προανακτορική έως την παλαιοανακτορική περίοδο (3200 – 1800 π.Χ.) και μερική επανάχρηση στα αρχαϊκά χρόνια (7ος αι. π.Χ.). Εκτός από την λαβυρινθοειδή κατασκευή στην κορυφή, στα πρανή του λόφου υπάρχουν αρχαίο μονοπάτι, μινωικό κτηριακό συγκρότημα και λατρευτικό σπήλαιο. Η πρώτη ανάγνωση των δεδομένων υποδεικνύει τελετουργική και κοινωνικο-θρησκευτική χρήση του μνημείου. Αναμφίβολα πρόκειταιγια πρωτόγνωρο κοινοτικό έργο προβολής των τοπικών κοινοτήτων.
Η πρόθεση της διαχειρίστριας εταιρείας «Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης» να εγκαταστήσει τα ραδιοβοηθήματα του νέου αεροδρομίου στην Παπούρα (ραντάρ ύψους δεκάδων μέτρων, πύργους ελέγχου και άλλα βοηθητικά κτήρια) με εκτενείς διαμορφώσεις και ταπεινώσεις του λόφου θα βλάψει ανεπανόρθωτα το μνημείο και τον περιβάλλοντα χώρο, διαταράσσοντας την άρρηκτη σχέση που τα συνδέει, παραβιάζοντας κατάφωρα τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου 4858/2021 και καταστρέφοντας την αυθεντικότητα του πολιτιστικού τοπίου, όπως αυτό αναφέρεται στις διεθνείς συμβάσεις που δεσμεύουν την Ελλάδα.
Είναι αυτονόητο ότι, καθώς η έρευνα δεν έχει ακόμη περατωθεί, δεν επιτρέπεται, από ηθική και νομική άποψη, να παίρνονται οιεσδήποτε αποφάσεις για την τύχη του σπουδαίου λόφου Παπούρα που σημαίνουν την ταπείνωσή του και την βλάβη των μνημείων που περιλαμβάνει.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, το τοπικό Παράρτημα Κρήτης και όλοι όσοι εργαζόμαστε για τη σωτηρία, ερμηνεία και ανάδειξη των αρχαίων μνημείων και υπογράφουμε την παρούσα διαμαρτυρία, καταδικάζουμε την επιχειρούμενη πλήρη υποβάθμιση και κατ’ ουσίαν καταστροφή αυτού του εμβληματικού μνημείου για την πολιτιστική κληρονομιά της Κρήτης και όλης της Ελλάδας, και ζητούμε όλος ο λόφος, ως περιέχων ένα μνημείο μείζονος σημασίας να μείνει ελεύθερος πανταχόθεν, ανέγγιχτος από οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση βλάβη και να θωρακιστεί με την υψηλότερη θεσμική προστασία”.
Την επιστολή -παρέμβαση υπογράφουν οι:
- AdlungSebastianDr,Wissenschaftlicher Mitarbeiter,UniversitätLeipzig Fakultät für Geschichte, Kunst- und RegionalwissenschaftenHistorisches Seminar, LehrbereichKlassischeArchäologie, Leipzig
- AulsebrookStephanie Dr,UniversityofWarsaw
- Βαβουρανάκης Γιώργος, Καθηγητής Προϊστορικού Αιγαίου ,Εθνικό& Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- ΒασιλάκηςΑντώνης, ΕπίτιμοςΈφορος Αρχαιοτήτων
- ΒελένηΠολυξένη,ΕπίτιμηΓενικήΔιευθύντριαΑρχαιοτήτωνκαιΠολιτιστικής Κληρονομιάς
- BennetJohn,EmeritusProfessorofAegeanArchaeology,UniversityofSheffield UK
- BetancourtPhilip,EmeritusProfessorofHistoryofArtandArchaeology,Temple University, Philadelphia, USA
- BintliffJohn,EmeritusProfessorofClassicalArchaeology,Leiden University/ Professorial Fellow University of Edinburg
- Βλαζάκη-Ανδρεαδάκη Μαρία, Επίτιμη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και ΠολιτιστικήςΚληρονομιάς/ΔιευθύντριαΑνασκαφώνστονλόφοΚαστέλλιΧανίων
- BlakolmerFritz,Professor,UniversityofVienna
- BrysbaertAnn,DirectorofNetherlandsInstituteAthens/Professor.ofAncient Technologies, Materials and Crafts, Leiden University, Faculty of Archaeology
- BuellMatthiew,AssistantProfessorofClassics,ConcordiaUniversity(Montreal)/ President of the Canadian Institute in Greece (CIG)
- Cadogan Gerald,MΑ(Oxford), FellowoftheSociety of Antiquaries (London), Vice-President,andformerChairmanofCouncil,BritishSchoolatAthens;former Chairman, Anglo-Hellenic League (London)
- CaloiIlaria,AssociateProfessorinAegeanPrehistory,Ca’FoscariUniversityof Venice
- CarterTristan,Professor,McMasterUniversity/DirectoroftheStelidaNaxos Archaeological Project
- CucuzzaNicola,ProfessorinAegeanArchaeology,UniversityofGenoa
- D’AgataAnnaLucia,IstitutodiScienzedelPatrimonioCulturale,CNR,Rome
- Δημοπούλου Νότα, Επίτιμη ΔιευθύντριαΑ ρχαιοτήτων
- DautaisLouis,HistorianandArchaeologist,Dual-PhD(2024)inEgyptology&in Aegean Protohistory, UCLouvain – INCAL/AegIS (Belgium)
- DéderixSylviane,Dr,PhD,UniversityofWarsaw
- DevolderMaud,ProfessorinΑrchaeologyoftheAegeanWorld,GhentUniversity (BE/ PI of the ERC COG project “Conceptualising Processes of Monumental
Architectural Creation in the Eastern Mediterranean Bronze Age”, funded by the EuropeanUnion(ERC-DAEDALOS-101043552)/DirectoroftheMaliaPalaceProject for the French School at Athens
- DriessenJan,EmeritusProfessor,UniversityofLouvain/DirectorSissi Archaeological Project
- EvelyDon,IndependentResearcher,Εx-CuratoratKnossosforBSA
- ΓκαλανάκηΚαλλιόπη ΔρΚλασικής Αρχαιολογίας, Επίτιμη Προϊσταμένη Τμήματος ΠΚΑΧΜστην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου
- GermanSenta,AssociateProfessor,Classics&HumanitiesMontclairState University, USA
- ΓκίνηΤσοφοπούλου Ελένη, ΕπίτιμηΈφορος Αρχαιοτήτων
- GodartLouis,Ακαδημαϊκός,ΟμότιμοςΚαθηγητήςΜυκηναϊκήςΦιλολογίας, Πανεπιστήμιο Νάπολης
- ΓουργουλέτηΕλένη,Αρχαιολόγοςμεειδίκευσηστηνπροϊστορικήαρχαιολογία
- ΓραμματικάκηΕύα,ΕπίτιμηΈφοροςΑρχαιοτήτων
- Giumlia-MairAlessandra,Dr.Phil.,M.Sc., AGMArcheoanalisi,Italy/Former DirectorofResearchLaboratory,InstituteofArchaeology,RussianAcademyof Sciences, Moscow
- ΖαρίφηςΝικόλαοςΔρ,ΕπίτιμοςΠροϊστάμενοςΥΝΜΤΕΔωδεκανήσου
- HadjidakiMarderElpida,DirectorofPhalasarnaExcavations/PastDirectorof Maritime Antiquities
- IaconoFrancesco,ProfessoreAssociatoinPreistoriaeProtostoria,Dipartimento di Storia Culture Civiltà, Alma Mater Studiorum, Università di Bologna
- ΙακώβουΜαρία,Ομότιμη Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Κύπρου
- JungReinhard,PD,ΗeadFGResearchgroupMediterraneanEconomies, Austrian Archaeological Institute, Austrian Academy of Sciences
- JusseretSimon,PhD,Geologistand Archaeologist
- ΚαβρουλάκηΜαριάνα,Πειραματική Αρχαιολόγος, ΙστορικόςΔιατροφής
- ΚανίνιαΕριφύλη, Αρχαιολόγος
- ΚάνταΑθανασία,Επίτιμη Διευθύντρια Αρχαιοτήτων
- ΚαραδήμαςΝεκτάριος,ΔρΑρχαιολογίας,Αιγεύς-ΕταιρείαΑιγαιακήςΠροϊστορίας
- ΚαρέτσουΑλεξάνδρα,Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων
- ΚαρναβάΆρτεμις,Επίκουρη Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
- ΚατσιώτηΑγγελική,Τέως ΠροϊσταμένηΤμήματος Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου
- M.(Jorrit)Dr,CentrefortheStudyofManuscriptCultures,Universität Hamburg/ Wolfson College, University of Oxford
- KnappettCarl,Professor,WalterGraham/HomerThompsonChairinAegean Prehistory, Department of Art History, University of Toronto
- KόπακαΚατερίνα,ΟμότιμηΚαθηγήτριαΠροϊστορικήςΑρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
- Κοτσώνας Αντώνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Μεσογειακής Ιστορίαςκαι Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης
- ΚούρουΝότα, Ομότιμη Καθηγήτρια Αρχαιολογίας ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- ΚριτζάςΧαράλαμπος, Επίτιμος Διευθυντής του Επιγραφικού Μουσείου
- ΚυρίτσηΜαρία,Δρ.ΠροϊστορικήςΑρχαιολογίας
- Laffineur Robert, Emeritus Professor of the University of Liège, Rawson Visiting ScholarattheDeptofClassicsoftheUniversityofCincinnati/HonoraryConsulofthe Hellenic Republic in Liege for the provinces of Wallonia
- LangohrCharlotte,ResearchAssociateattheNationalFundforScientific Research/Professor at University of Louvain
- LewartowskiKazimierz,Professor,PolishArchaeologicalInstituteatAthens, Faculty of Archaeology, University of Warsaw
- LivardaAlexandra,Dr,SeniorResearcher,Editor-in-Chief
EnvironmentalArchaeology,LandscapeArchaeologyResearchGroup(GIAP), Catalan Institute of Classical Archaeology (ICAC), Tarragona, Spain
- MacdonaldColin,Dr,FormerCuratorofKnossosforthe BritishSchoolat Athens
- MacGillivray Joseph Alexander, Co-director, Palaikastro excavations of the BritishSchoolatAthens/DietrichvonBothmerResearchScholar,Departmentof Greek and Roman Art, Metropolitan Museum of Art
- ΜαντζουράνηΕλένη,ΟμότιμηκαθηγήτριαΠροϊστορικήςΑρχαιολογίας,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- MaranJoseph,ProfessorofPrehistoryandProtohistory,Heidelberg University
- ΜαρινάτουΝαννώ, Επίτιμη διακεκριμένη καθηγήτρια Κλασσικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Ιλινόις, Σικάγο
- ΜαρκέτουΣταματία, Αρχαιολόγος, Πρώην Πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων
- ΜαρκουλάκηΣταυρούλα, Επίτιμη Προϊσταμένη Αρχαιοτήτων 62.Μαστροχρήστος Νίκος, Δρ Αρχαιολόγος
- ΜαθιουδάκηΗρώ,ΑναπληρώτριαερευνήτριατηςΕρευνητικήςΟμάδαςAEGIS, Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβέν, Βέλγιο
- MilitelloPietro,FullprofessorofAegeanCivilisations,DipartimentodiScienzeUmanistiche, Università di Catania
- MomiglianoNicoletta,ProfessorofAegeanStudies, Dept.ofClassicsand Ancient History, School of Humanities, University of Bristol
- MoodyJennifer,ResearchFellow,DepartmentofClassics,UniversityofTexasat Austin
- MorrisChristine,AndrewADavidProfessorinGreekArchaeologyandHistory / Chair of the Irish Institute of Hellenic Studies at Athens, Trinity College Dublin, Ireland
- ΜουτάφηΙωάννα,ΔρΑρχαιολογίας,Μεταδιδακτορικήυπότροφος,Ludwig- Maximilians-Universität München
- ΜπαλλήΡάνια,ΔιδάκτωρΑρχαιολογίας,Εθνικό&ΚαποδιστριακόΠανεπιστήμιο Αθηνών
- ΜπάτζιουΑνθή,ΕπίτιμηΈφοροςΑρχαιοτήτων
- MωραΐτουΑλεξάνδρα,Αρχαιολόγος
- NiemeierWolf-Dietrich,Professor,Dr.Dr.h.c.,Directoremeritus,German Archaeological Institute in Athens
- ΝινιούΚινδελήΒάννα,ΕπίτιμηΈφορος Αρχαιοτήτων
- NowickiKrystof,ProfessorinthePolishAcademyofScience(Instituteof Archaeology and Ethnology), Director of the Karphi excavation for 2023-27
- ΝτούμαςΧρίστος,ΟμότιμοςΚαθηγητήςΠροϊστορικήςΑρχαιολογίας,Εθνικόκαι Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών/ Πρώην Δ/ντής Αρχαιοτήτων ΥΠΠΟ/ Πρώην Έφορος Αρχαιοτήτων
- PakkanenPetra,Director,FinnishArchaeologicalInstituteatAthens
- ΠαπαδάκηΧριστίνα, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο τμήμα Μεσογειακών σπουδών Πανεπιστημίου Αιγαίου
- ΠαναγιωτόπουλοςΔιαμαντής, Τακτικός Καθηγητής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Χαϊδελβέργης
- ΠατσιαδάΒασιλική, Αρχαιολόγος
- PeatfieldAlan,DirectorEastCretanPeak Sanctuary
- ΠετράκηςΒασίλης,EπίκουροςΚαθηγητής,ΤμήμαΙστορίαςκαι Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- ΠλάτωνΛευτέρης, Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- PomadereMaia,SeniorLecturerinAegeanArchaeology,UniversitéParis1
- PuglisiDario,ResearchassociateinPrehistoryandProtohistoryatUniversitàdi Catania – Dipartimento di ScienzeUmanistiche
- ΡεθεμιωτάκηςΓιώργος Επίτιμος Διευθυντής Αρχαιοτήτων
- RueffBastien,Membrescientifique,Écolefrançaised’Athènes
- RuppDavid,Emeritus,DepartmentofClassicsandArchaeology Brock University, St. Catharines, ON – Canada
- RutterJeremy,ProfessorofClassicsEmeritus,DartmouthCollege,Hanover, New Hampshire, U.S.A.
- SacconiAnna,Professor,SapienzaUniversitàdiRoma
- ΣαρπάκηΑνάγια,A.PhD,Archaeologist–archaeobotanist, Independent scholar, Chania
- SchönheitLilianDr,HamburgerKunsthalle
- ShaplandAndrew,Universityof Oxford
- SherrattSusan,EmeritusProfessorofEastMediterraneanArchaeology, University of Sheffield
- SmithAngus,Professor,BrockUniversity|DepartmentofClassicsand Archaeology
- SolesJeff,Co-Director,Greek-AmericanExcavationsatMochlos, Crete
- ΣολωμούΑναστασία,YποψήφιαδιδάκτωρστοUniversitéPaul-Valéry, Montpellier 3 καιστο Université Catholique de Louvain.
- Souyoudzoglou-HaywoodChristina,Dip.Arch.Cons.(UCL),MA(Edinb),PhD (Liver)
AssistantProfessor(Adjunct),UCDSchoolofClassics,UniversityCollegeDublin/ Director, Kephalonia Project – Livatho Valley Survey
- ΣοφιανούΧρύσα,Επίτιμη Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου
- SteinmannBernhard,ExhibitionManager,HessenKasselHeritage,Germany
- StrasserThomas,Professor,DepartmentofArtandArtHistory,Providence College
- TheodoropoulouPolychroniadisZetta,Chair,GreekArchaeologicalCommittee UK
- TodaroSimona,AssociatedprofessorofPrehistory,DirectorofMUAC,Direttore of CEARC, University of Catania
- ΤριανταφύλλουΣέβη,ΚαθηγήτριαΠροϊστορικήςΑρχαιολογίας,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
- ΤσιποπούλουΜεταξία,Δρ,EπίτιμηδιευθύντριαΥΠΠΟ
- TullyCarolineDr,ClassicsandArchaeology,SchoolofHistoricaland Philosophical Studies, University of Melbourne, Parkville 3010, Australia
- TyreeLoetaDr, SkoteinoCaveProject
- UlanowskaAgata,Professor,ChairtheDepartmentof AegeanandTextile Archeology at the University of Warsaw
- VandeMoortelAleydis,Chancellor’sProfessorandHead,Departmentof Classics
UniversityofTennessee,U.S.A.
- ΦλεβάρηΛουκία, Αρχαιολόγος
- WeingartenJudith,Litt.(Oxon),Alumna,BritishSchoolat Athens
- WhitelawTodd,ProfessorofAegeanArchaeology,UniversityCollegeLondon
- WrightJames,WilliamR.Kenan,Jr.ChairandProfessoremeritus,Department of Classical & Near Eastern Archaeology, Bryn Mawr College/ Director, Kommos Excavations on the South Coast of Crete of the University of Toronto
- ΧαμηλάκηςΓιάννης ,Καθηγητής Αρχαιολογίας στην Έδρα Ζουκόφσκι/ Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μπράουν, ΗΠΑ.
- ΧανιώτηςΆγγελος, Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών, Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών, Πρίνστον