Ανοχύρωτη πόλη είναι το Ηράκλειο απέναντι σε ένα ενδεχόμενο, ισχυρό σεισμό, όπως τονίστηκε χθες σε ενημερωτική ημερίδα για τις γεωεπιστήμες που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά.
Στην εκδήλωση σημειώθηκε πως η Εθνική υποδομή «HELPOS», όπως ονομάζεται το Ελληνικό Σύστημα Παρατήρησης της Λιθόσφαιρας, είναι ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια της επιστήμης. Ταυτόχρονα, έχει ανοίξει ήδη τον δρόμο ώστε νέοι επιστήμονες να επιστρέψουν στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωφυσικής Φίλλιπο Βαλλιανάτο, το «HELPOS» είναι μια μεγάλη προσπάθεια ενοποίησης όλων των γεωφυσικών και σεισμολογικών υποδομών στην Ελλάδα, με ταυτόχρονη ανταλλαγή δεδομένων πληροφοριών και εξοπλισμού.
Αυτό θα βοηθήσει πάρα πολύ στο να μπορούμε να έχουμε μια καλύτερη απεικόνιση της σεισμικής δραστηριότητας στον ελληνικό χώρο και αυτή η δραστηριότητα να είναι συνδεδεμένη με αντίστοιχο ευρωπαϊκό πρόγραμμα και την ευρωπαϊκή υποδομή».
Στο πλαίσιο του «Helpos» προβλέπεται ένας σημαντικός αριθμός υποτροφιών και συμβολαίων για νέους ερευνητές.
Όπως ακόμα επεσήμανε ο κ. Βαλλιανάτο, «ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά είναι ότι στο πλαίσιο της εθνικής υποδομής “Helpos”, προβλέπεται ένας σημαντικότατος αριθμός υποτροφιών και συμβολαίων για νέους ερευνητές και είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας πούμε ότι ένας ικανοποιητικός αριθμός από νέους επιστήμονες γυρνάνε πίσω από το εξωτερικό και υπογράφουν συμβόλαια με την εθνική υποδομή για να κάνουν την έρευνά τους. Αυτό είναι μια μικρή συνεισφορά στην ανάσχεση της απώλειας ανθρώπινου δυναμικού από τον τόπο μας».
Όπως ακόμη τόνισε «το μεγαλύτερο και σημαντικότερο στοιχείο αυτής της δράσης της εθνικής υποδομής είναι ότι ενοποιεί όλες τις επιμέρους υποδομές σε μια εθνική οντότητα η οποία μπορεί να προσφέρει μια καλύτερη απεικόνιση. Ταυτόχρονα προχωρά στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας υπηρεσιών και ανταλλαγής δεδομένων έτσι ώστε όλες οι διαδικασίες να γίνονται με τον καλύτερο δυνατόν εξοπλισμό και με την καλύτερη υπηρεσία».
Στην ημερίδα μεταξύ άλλων έδωσε το «παρών» και ο καθηγητής Σεισμολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Άκης Τσελέντης που απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων αναφέρθηκε στην ανάγκη της μικροζωνικής αποτύπωσης των πόλεων που βοηθά στην καλύτερη μελέτη της συμπεριφοράς των εδαφών σε περίπτωση σεισμών.
Αναφερόμενος ειδικότερα στην Κρήτη υποστήριξε ότι «στα Χανιά έχει γίνει καλή δουλειά. Έχει γίνει μία σωστή μικροζωνική και έχουμε αποτυπώσει καλά την πόλη. Έχουμε μελετήσει σε περίπτωση διάφορων σεισμών πως συμπεριφέρονται τα εδάφη. Έχουμε καταλάβει πως ο κύριος παράγοντας της καταστροφικότητας ενός σεισμού δεν είναι τόσο το μέγεθός του, αλλά κυρίως είναι οι τοπικές εδαφικές συνθήκες».
Από τα Χανιά ο κ. Τσελέντης εξέφρασε τον προβληματισμό του για το φαινόμενο της αυθαίρετης δόμησης που παρατηρείται και στην Κρήτη.
Όπως χαρακτηριστικά υποστήριξε «δυστυχώς σήμερα έχουμε χτίσει σε ρέματα, έχουμε χτίσει σε περιοχές προσχώσεων, είναι ό,τι χειρότερο μπορούμε να κάνουμε στο πλαίσιο επέκτασης των σχεδίων πόλης. Αυτό το φαινόμενο είναι ακόμα πιο έντονο στο Ηράκλειο. Πιστεύω ότι το Ηράκλειο είναι λίγο ανοχύρωτο ακόμα και πρέπει να ληφθούν κάποια μέτρα» είπε για να προσθέσει ότι «τα Χανιά πιστεύω ότι είναι σε καλή φάση.
Έχουν γίνει υποδομές και μελέτες που μας δίνουν πληροφορίες σχετικά με τη σεισμική συμπεριφορά της πόλης. Το Ρέθυμνο έχει πιο καλές κατασκευές και πιο καλή πολεοδομική ανάπτυξη και το Λασίθι δεν έχει τόσο πρόβλημα. Πιστεύω ότι η πιο επικίνδυνη πόλη είναι το Ηράκλειο και τα Χανιά. Σε επίπεδο οικιστικό θέλουν λίγη προσοχή αλλά αυτό είναι θέμα πολιτικών μηχανικών».
Παράλληλα ο κ. Τσελέντης επεσήμανε την ανάγκη να περιοριστεί το φαινόμενο της αυθαίρετης δόμησης και της νομιμοποίησης αυθαιρέτων λέγοντας πως «στην Κρήτη υπάρχει ένα τρομακτικό πρόβλημα των αυθαιρέτων. Πρέπει να σταματήσει η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων. Δεν μπορούμε να κάνουμε νομιμοποίηση αυθαιρέτων αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα που προβλέπονται από τις επιτροπές ελέγχων.
Στα Χανιά υπάρχουν πολλά παλιά κτήρια κατασκευασμένα με παλιούς αντισεισμικούς κανονισμούς τα οποία και αυτά είναι ευάλωτα μερικές φορές. Δεν λέω πως είναι όλα επικίνδυνα απλώς πρέπει να κάνουμε βήματα παραπάνω. Σήμερα η επιστήμη επιτρέπει να δούμε τη συμπεριφορά κτηρίων για διάφορους σεισμούς σε επίπεδο συνοικίας» κατέληξε.
Το κόστος της Ελλάδας σε πιθανό σεισμό
Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός GEM (Global Earthquake Model), με έδρα την Ιταλία, παρουσίασε τους πρώτους στον κόσμο online χάρτες κινδύνου από σεισμούς σε όλες τις χώρες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους χάρτες GEM, η Αττική είναι -με διαφορά- η περιοχή με τον μεγαλύτερο σεισμικό κίνδυνο, από την άποψη των πιθανών συνολικών υλικών ζημιών.
Ακολουθεί η περιοχή Πελοποννήσου – Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων, ενώ έπονται οι περιοχές Μακεδονίας-Θράκης, Θεσσαλίας-Κεντρικής Ελλάδας και Αιγαίου.
Στη χώρα μας, όπου εκτιμάται ότι υπάρχουν συνολικά 3,33 εκατομμύρια κτήρια εκτεθειμένα σε κίνδυνο σεισμού, το συνολικό κόστος αντικατάστασης των υποδομών υπολογίζεται σε 571,1 δισεκατομμύρια δολάρια για τον τομέα των κατοικιών, 123,2 δισ. δολ. για τον εμπορικό και 100,1 δισ. δολάρια για τον βιομηχανικό τομέα – συνολικά 794,3 δισ. δολάρια.