Κλιμακωτές αντιδράσεις πυροδοτεί το εθνικό σχέδιο διαχείρισης νερού που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, το οποίο συρρικνώνει τον αριθμό των Δ.Ε.Υ.Α., εστιάζει σε επενδυτικές πρωτοβουλίες και, όπως εκτιμούν οι εργαζόμενοι στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης, ανοίγει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση.
Με ξεκάθαρο μήνυμά της, η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης αποσαφηνίζει ότι δεν θα δώσει κανένα άλλοθι σε προειλημμένες και συνταγματικά προβληματικές αποφάσεις, που αγνοούν τις τοπικές κοινωνίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση και θα επιφέρουν αναπόφευκτα υπερβολικές αυξήσεις της τιμής του νερού και μεγάλες δυσκολίες στην καθολική πρόσβαση σ’ αυτό από τους πολίτες.
Τόσο η Αυτοδιοίκηση, όσο και οι εργαζόμενοι στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης, υποστηρίζουν ότι πρόκειται για ένα σχεδιασμό που δρομολογείται, χωρίς να έχει προηγηθεί η στοιχειώδης διαβούλευση με τους καθ’ ύλην αρμόδιους φορείς και χωρίς να έχει προηγηθεί η αναγκαία διαδικασία ανταλλαγής απόψεων και προτάσεων για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα.
Όπως είναι γνωστό, με βάση τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού, οι Δ.Ε.Υ.Α. συρρικνώνονται σε τρεις. Μια στην Αθήνα, μια στη Θεσσαλονίκη και μια Δ.Ε.Υ.Α. σε όλη την υπόλοιπη χώρα, αλλάζοντας ριζικά όλο το πλαίσιο διαχείρισης που θα λειτουργήσει με βάση το μοντέλο της ΔΕΗ.
Οι δήμαρχοι αξιολογούν ότι η κυβερνητική παρουσίαση του σχεδίου διαχείρισης ήταν αρκετά γενικόλογη, και ασαφής σε πολλά επίπεδα που μένει να ξεκαθαριστούν μέσα από το σχέδιο νόμου που θα ακολουθήσει. Σε ό,τι αφορά στις δηλώσεις του πρωθυπουργού ότι το νερό θα μείνει δημόσιο αγαθό, τονίζεται ότι αυτό θα εξαρτηθεί από το αν θα παραμείνει υπό τον έλεγχο της αυτοδιοίκησης ή αν θα έχουμε την εμπλοκή παρόχων που τότε ασφαλώς αλλάζουν τα δεδομένα.
Γιώργος Μαρινάκης: «Σχετικά με τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις για ισχυρές Δ.Ε.Υ.Α., θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πώς ακριβώς εννοούνται»
Ο πρόεδρος των Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, απαντώντας σε ερώτηση για το πώς αξιολογεί το διαχειριστικό σχέδιο της Κυβέρνησης για το νερό, σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «δεν βλέπω κάποιο σχέδιο. Ανακοινώθηκε η κατάθεση προθέσεων, χωρίς να προκύπτει το δια ταύτα.
Σχετικά με τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις για ισχυρές Δ.Ε.Υ.Α., θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πώς ακριβώς εννοούνται. Για παράδειγμα, μπαίνει στο πλάνο του κυβερνητικού σχεδιασμού η κάλυψη του ενεργειακού κόστους που κουβαλάνε οι Δ.Ε.Υ.Α., οι οποίες δεν το έχουν μετακυλήσει στους πολίτες; Οι Δ.Ε.Υ.Α. δεν λειτουργούν με ρήτρες αναπροσαρμογής, όπως η ΔΕΗ…
Σε κάθε περίπτωση, είναι αδιανόητο να αγνοούνται οι 129 Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας από ένα τέτοιο σχεδιασμό, όταν είναι αυταπόδεικτη η συμβολή τους, καθώς έχουν συμβάλει με το έργο τους, που εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 26 δισ. ευρώ, και τις υπηρεσίες τους, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της Περιφέρειας.
Ε.Δ.Ε.Υ.Α.: «Απαιτείται ουσιαστικός διάλογος για τα πραγματικά προβλήματα του τομέα υδάτων, όχι για να ικανοποιηθούν επενδυτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα»
Με μια αυστηρή ανακοίνωσή της, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α., η οποία δεν εκλήθη από την Κυβέρνηση για να συζητήσει το σχέδιο διαχείρισης νερού, σε αντίθεση με τους εκπροσώπους των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, ενώ εκπροσωπεί θεσμικά 125 Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας ξεκαθαρίζει μεταξύ άλλων:
«Οι Δ.Ε.Υ.Α., από την ίδρυσή τους από τους Δήμους στη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα, παρά τα θεσμικά και πραγματικά προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, έχουν συμβάλει με το έργο τους, το οποίο εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 26 δισ. ευρώ, και τις υπηρεσίες τους, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της Περιφέρειας και στην προστασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος της χώρας μας. Οι περισσότερες «γαλάζιες» σημαίες στις ελληνικές ακτές οφείλονται στους 175 βιολογικούς καθαρισμούς των Δ.Ε.Υ.Α.
Οι 129 Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας μας:
- Διαθέτουν χιλιάδες χώρους αποθήκευσης νερού (δεξαμενές) και ελέγχουν πάνω από 5.500 γεωτρήσεις,
- Το σύνολο των εγκατεστημένων υδρομετρητών που ανήκουν στον τομέα ευθύνης τους πλησιάζει τα 3 εκατομμύρια,
- Το συνολικά παραγόμενο νερό ανέρχεται περίπου στα 550 εκατομμύρια κυβικά/έτος,
- Διαχειρίζονται και συντηρούν πάνω από 70.000 χλμ. δικτύων ύδρευσης
- Διαχειρίζονται και συντηρούν περίπου 30.000 χλμ. δικτύων αποχέτευσης
Σήμερα, και παρότι οι Δ.Ε.Υ.Α. είναι υποστελεχωμένες σε ποσοστό περίπου 44%, σύμφωνα με τα οργανογράμματά τους, εκτελούν έργο στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο που ανέρχεται σε 3,35 δισ., ενώ για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας σχεδιάζουν έργα, όπως αφαλατώσεις και φράγματα, και δράσεις μείωσης των διαρροών και ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών.
Κι όλα αυτά, ενώ το ενεργειακό τους κόστος έχει εκτιναχθεί μετά το 2021 από το 19% στο 40% του συνολικού λειτουργικού τους κόστους, αφού λειτουργούν ενεργοβόρες εγκαταστάσεις, και δεν έχουν ενισχυθεί παρά με τις ανεπαρκέστατες οριζόντιες επιδοτήσεις που δόθηκαν στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, ενώ, υπηρετώντας την κοινή ωφέλεια, απορρόφησαν το πρόσθετο ενεργειακό κόστος χωρίς να το μετακυλίσουν στους καταναλωτές.
Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεωρεί ότι η πραγματική απειλή της λειψυδρίας απαιτεί τον εξορθολογισμό και τη βελτίωση της διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας μας και κυρίως του αρδευτικού νερού, με μέτρα και λύσεις, ωστόσο, που θα λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές συνθήκες, την αρχή της εγγύτητας των υπηρεσιών στον πολίτη και κυρίως την πολυετή και επιτυχή εμπειρία της διαχείρισης του πόσιμου νερού από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Επίσης, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. εκφράζει την ανησυχία της, διότι διαβλέπει ότι η Πολιτεία θέλει να απεμπολήσει τις ευθύνες της για τις υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης και να μετακυλίσει το κόστος στους πολίτες.
Με βάση τα παραπάνω, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ζητά και διεκδικεί την συμμετοχή της στον σχεδιασμό και την λήψη αποφάσεων που αφορούν στη διαχείριση των υδάτων της χώρας μας και επισημαίνει ότι με αίσθημα ευθύνης δεν θα δώσει κανένα άλλοθι σε προειλημμένες και συνταγματικά προβληματικές αποφάσεις, που αγνοούν τις τοπικές κοινωνίες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση και θα επιφέρουν αναπόφευκτα υπερβολικές αυξήσεις της τιμής του νερού και μεγάλες δυσκολίες στην καθολική πρόσβαση σ’ αυτό από τους πολίτες.
Τέλος, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ελπίζει ότι θα γίνει ουσιαστικός διάλογος για τα πραγματικά προβλήματα του τομέα υδάτων, ώστε να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά προς όφελος των πολιτών και του φυσικού πόρου και όχι για να ικανοποιηθούν επενδυτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα».
Μ. Σκεπασιανός: «Οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού δείχνουν ότι γίνεται το πρώτο βήμα για την ιδιωτικοποίηση του νερού»
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων της Δ.Ε.Υ.Α.Η. και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Δ.Ε.Υ.Α., Μανόλης Σκεπασιανός, σημειώνει ότι οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού δείχνουν ότι γίνεται το πρώτο βήμα για την ιδιωτικοποίηση του νερού, από την ώρα που έγινε γνωστό ότι οδηγούμαστε σε ένα μοντέλο διοίκησης, όπως της ΔΕΗ. Ο ίδιος σημειώνει ότι αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα έχουμε σοβαρότατες αυξήσεις στο κόστος του νερού και μάλιστα ευχήθηκε να μη φτάσουμε να δούμε πράσινα κίτρινα και μπλε τιμολόγια, κατά τα πρότυπα της ΔΕΗ.
Ο κ. Σκεπασιανός τονίζει ότι η Κυβέρνηση έχει επιχειρήσει άλλες 4 φορές να φέρει προς έγκριση την αλλαγή του μοντέλου διαχείρισης του νερού, χωρίς να ερωτηθεί ούτε η Κεντρική Ένωση Δήμων ούτε η Ομοσπονδία των Δ.Ε.Υ.Α. και οι εργαζόμενοι και δυστυχώς, για μια ακόμα φορά, επαναλαμβάνεται το ίδιο λάθος: να επιχειρείται να δρομολογηθεί ένας τόσο σημαντικός σχεδιασμός μακριά από τον δημόσιο διάλογο.