«…Με ιστορίες αλλόκοτες ο θρύλος το ’χει ζώσει…» γράφει ο Νίκος Καββαδίας και είναι αλήθεια πως οι μύθοι και οι ιστορίες πάντα γοητεύουν τον κόσμο, ακόμα περισσότερο την περίοδο της Αποκριάς.
Σε αυτή τη λογική, λοιπόν, το Γεωπάρκο Ψηλορείτη πραγματοποιεί αυτές τις ημέρες ένα σύντομο αφιέρωμα σε μύθους της περιοχής. Γιατί ο Ψηλορείτης δεν είναι μόνο τα προϊόντα, το μαγευτικό τοπίο αλλά και οι άνθρωποι και η προφορική παράδοση του τόπου!
Η παλαιοντολόγος, υπεύθυνη Έρευνας κι Εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων Γεωπάρκου Ψηλορείτη, δρ. Μαρία Κολενδριανού, αναφέρει στην «Π» πως οι αναρτήσεις ξεκίνησαν την Τσικνοπέμπτη και θα συνεχίσουν ως την Κυριακή των Αποκριών.
Οι ημέρες της Αποκριάς προσφέρονται για τέτοιου είδους ιστορίες. Η ίδια εξηγεί πως είναι μια προσπάθεια να δει ο κόσμος πως το Γεωπάρκο δεν ασχολείται μονάχα με τη γεωλογία και τη φύση. Ενδιαφέρεται και για τον ανθρώπινο παράγοντα, την άυλη πολιτιστική κληρονομιά, την προφορική παράδοση και ό,τι διαμορφώνει την ταυτότητα της περιοχής.
Κάθε μέρα ανεβαίνει στα κοινωνικά δίκτυα του Γεωπάρκου και μία ιστορία, όλες προέρχονται από βιβλία τοπικού χαρακτήρα που ανήκουν στο αρχείο του. Υπάρχουν ιστορίες γνωστές αλλά και άγνωστες στο ευρύ κοινό με τις οποίες ο κόσμος παλιότερα προσπαθούσε να εξηγήσει φυσικά φαινόμενα. Η λαϊκή σοφία προσπαθούσε να δώσει απαντήσεις και ερμηνείες σε γεωλογικά φαινόμενα που η επιστήμη δεν είχε ακόμα εξερευνήσει.
Διαβόλοι στο σπήλαιο Μούγκρι:
Οι θρύλοι λένε πως από το σπήλαιο ακούγονται περίεργοι θόρυβοι, σαν μουγκρητά, κάτι που έδωσε γέννηση σε ιστορίες για διαβόλους που κατοικούσαν στο εσωτερικό του και, πιθανά, και στο ίδιο το όνομα του σπηλαίου. Μια άλλη εκδοχή θέλει το όνομα του σπηλαίου να προέρχεται από το παρατσούκλι ντόπιου βοσκού που σταύλιζε εκεί το κοπάδι του. Το σπήλαιο δεν είναι προσβάσιμο σε μη ειδικούς, καθώς υπάρχουν επικίνδυνες καταβάσεις.
Οι Χιονάδες του Σκίνακα:
Κοντά στην κορυφή του Σκίνακα υπάρχει βάραθρο, όπου το παγοποιημένο χιόνι μπορεί να διατηρηθεί μέχρι και τα μέσα του καλοκαιριού. Στα παλιά χρόνια, κάτοικοι από τα Ανώγεια και το Μαλεβίζι κατέβαιναν το βάραθρο αυτό, χρησιμοποιώντας χοντρά σκοινιά (απ’ όπου δόθηκε και το προσωνύμιο Σκίνακας). Οι επονομαζόμενοι “χιονάδες” έκοβαν τον πάγο σε κομμάτια και τον στοίβαζαν ανάμεσα σε άχυρα, ώστε μέχρι το επόμενο πρωί να τον έχουν μεταφέρει στο Ηράκλειο προς πώληση!
To Βουλισμένο Αλώνι κι η “τιμωρία” του προφήτη Ηλία:
Ο τοπικός μύθος θέλει την περιοχή που βρίσκεται το Βουλισμένο Αλώνι να ήταν κάποτε θέση όπου όντως βρισκόταν το αλώνι ενός γεωργού ή, κατά μια δεύτερη εκδοχή, ενός παπά.
Κάποια χρονιά, η σοδειά ήταν τόσο καλή που ο γεωργός δεν προλάβαινε να αλωνίσει όλα τα σπαρμένα κι έτσι αποφάσισε να πάει με τη γυναίκα του και την κόρη του στο αλώνι ακόμα και ανήμερα της γιορτής του Προφήτη Ηλία, μέρα που κανείς δεν έπρεπε να δουλεύει για να τιμηθεί ο άγιος. Οι τρεις τους έφτασαν στο αλώνι και ξεκίνησαν τη δουλειά, ενώ το κορίτσι τραγουδούσε «Γύρω γεια τωνε κι όλα τ’άχερα δικά ντωνε».
Ξαφνικά, ακούστηκε ένα φοβερό βουητό και το αλώνι βούλιαξε κι εξαφάνισε μέσα στη γη τα πάντα, δίνοντας στη δολίνη τη μορφή που έχει σήμερα. Ο μύθος λέει πως αυτό ήταν η τιμωρία του αγίου στην οικογένεια που δεν τον τίμησε ανήμερα της γιορτής του κι ότι, ακόμα και σήμερα, κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου, ακούγονται εκεί ήχοι από το αλώνισμα και το τραγούδι της μοναχοκόρης!
Για περισσότερες πληροφορίες και να δείτε όλους τους μύθους:
https://www.psiloritisgeopark.gr/
FB: Ψηλορείτης Παγκόσμιο Γεωπάρκο Unesco – Psiloritis Unesco Global Geopark @PsiloritisGeopark
Ig: psiloritis_geopark