Σήμερα και αύριο… δοκιμάζεται η επιχειρησιακή ετοιμότητα της Κρήτης στην αντιμετώπιση ενός ισχυρού σεισμού και όλων των παρελκόμενών του, στο πλαίσιο της άσκησης «Μίνωας», η τοπική κοινωνία παρακολουθεί εμβρόντητη την πολιτική και διαχειριστική ανικανότητα να αναταχθεί η ζωή των σεισμόπληκτων του νησιού, που εξακολουθούν να ζουν σε οικίσκους, σε «κίτρινα» σπίτια που απειλούν τις ζωές τους και προχωρούν ανάμεσα σε ερειπωμένα χαλάσματα, των οποίων οι φάκελοι αποκατάστασης έχουν μπει στον «πάγο».
Η μοιραία σύγκριση που επέρχεται ανάμεσα στην άσκηση επιχειρησιακής ετοιμότητας και στην αδυσώπητη πραγματικότητα της εικόνας των σεισμόπληκτων περιοχών δείχνει πόσο μακριά είμαστε και τι αποκλίσεις υπάρχουν από το να υπάρξει ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός που θα εμπεριέχει όχι μόνο την πρόληψη, την ενημέρωση και την ετοιμότητα στο σενάριο μιας θεομηνίας, αλλά και τον μηχανισμό αποκατάστασης στα προβλήματα που θα προκληθούν.
Το χάος και οι ανεπάρκειες της αποκατάστασης
Τα στοιχεία του Συλλόγου Σεισμοπλήκτων «Ελπίδα» καταγράφουν τη σκληρή πραγματικότητα των σεισμόπληκτων περιοχών, που αναδεικνύει τις βαριές πολιτικές ευθύνες σε ό,τι αφορά τις ελλείψεις, τις ανεπάρκειες και τα χαοτικά κενά που καταγράφονται στον υποστηρικτικό μηχανισμό αποκατάστασης των προβλημάτων που έσπειραν τα φονικά ρίχτερ της 27ης Σεπτεμβρίου του 2021.
Πιο συγκεκριμένα, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Συλλόγου κ. Κ. Γκαντάτσιος, υπάρχουν επίσημα στοιχεία δεκάδων περιπτώσεων που είναι το λιγότερο κραυγαλέες, καθώς αποδεικνύουν με τον πιο περίτρανο τρόπο το χάος, τις ανεπάρκειες και τα εν γένει προβλήματα του μηχανισμού αποκατάστασης των σεισμόπληκτων και συνολικότερα των ανθρώπων που δοκιμάζονται σκληρά από θεομηνίες.
Τι δείχνουν τα στοιχεία της έρευνας του Συλλόγου «Ελπίδα»
Ο ίδιος τονίζει ότι καταρρίπτεται με κρότο ο ισχυρισμός ότι δεν αποκαθίστανται τα σπίτια που έχουν ιδιοκτησιακά προβλήματα, αφού ο Σύλλογος έχει ήδη συλλέξει δεκάδες περιπτώσεις σεισμόπληκτων οι φάκελοι των οποίων δεν έχουν το παραμικρό πρόβλημα, αλλά βουλιάζουν στο… «περίμενε» και δεν εξετάζονται ως όφειλαν ούτε προτεραιοποιούνται. Ειδικότερα, όπως εξηγεί, υπάρχει περίπτωση σεισμόπληκτου ο οποίος έχασε το σπίτι του και έχει καταθέσει πλήρη και ολοκληρωμένο φάκελο, που δεν έχει το παραμικρό ερώτημα ή κενό ή έλλειψη.
Πρόκειται για πολίτη ο οποίος ήταν μονοχογιός μιας οικογένειας που δεν είναι πια στη ζωή, ο ίδιος είναι άγαμος και δεν έχει παιδιά και εγκαίρως η περιουσία της οικογένειάς του είχε περιέλθει στην ιδιοκτησία του. Ο άνθρωπος έχει καταθέσει τα χαρτιά του, τα οποία προφανώς έχουν μπει στον «πάγο», παρά το ότι δεν υπάρχει ίχνος εμπλοκής σε ό,τι αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιουσίας του. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τον κ. Γκαντάτσιο, υπάρχουν τα παραδείγματα τριών ναών στις σεισμόπληκτες περιοχές των δήμων Μινώα και Αρχανών-Αστερουσίων που επίσης δεν αποκαθίστανται, ενώ είναι απολύτως ξεκάθαρο το ιδιοκτησιακό καθεστώς, όμως αποδεικνύεται ότι είναι ένα βολικό άλλοθι για όλους εκείνους που θέλουν να αποφύγουν τις ευθύνες τους και να τις χρεώσουν στην κοινωνία.
Μάλιστα ο ίδιος αποκαλύπτει στην «Π» ότι εκτός από τα παραπάνω, υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις σεισμόπληκτων που ανέλαβαν και ολοκλήρωσαν μόνοι τους τη διαδικασία αποκατάστασης της ιδιοκτησίας τους και περιμένουν να αποζημιωθούν, πράγμα που δεν γίνεται, όπως δεν έγινε εφικτή και η χρηματοδότησή τους με το 20% του άτοκου δανείου που ο νόμος προβλέπει. Υπάρχουν πλείστα παραδείγματα δημόσιων κτηρίων, όπως παλαιών δημοτικών σχολείων τα οποία έχουν παραχωρηθεί σε συλλόγους, που επίσης δεν αποκαθίστανται, ενώ οι ανάγκες είναι τεράστιες. Ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμοπλήκτων τονίζει ότι όπως η πρόληψη και η ετοιμότητα σε μια θεομηνία είναι η αυτονόητη υποχρέωση της πολιτείας να προχωρά συγκροτημένα, έτσι και η αποκατάσταση είναι αντίστοιχη υποχρέωσή της.
Όμως αυτό το οποίο δυστυχώς σήμερα διαπιστώνουμε είναι ότι την ίδια ώρα που γίνεται μια άσκηση ετοιμότητας για να μην κινδυνεύσουν άνθρωποι από έναν πιθανό σεισμό, δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον από την πολιτεία για τους ανθρώπους που κινδυνεύουν και παίζουν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα, καθώς αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στα χαρακτηρισμένα ως «κίτρινα» σπίτια τους, τα οποία δεν μπορούν να αποκαταστήσουν με ευθύνη της πολιτείας, αφού δεν φροντίζει να εξετάσει τα σχετικά αιτήματα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΒΕΡΝΑΡΑΚΗΣ: Το κράτος οφείλει να εξελίξει τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας
Είναι σημαντικό να γίνονται ασκήσεις ετοιμότητας από την Πολιτεία, που οφείλει να έχει ταχύτατα και εξαιρετικά εξελιγμένα αντανακλαστικά στη διαχείριση θεομηνιών ή κρίσιμων ζητημάτων πολιτικής προστασίας. Όμως εξίσου σημαντικό είναι να φροντίσει να υπάρχει ένας εξίσου ισχυρός και αποτελεσματικός μηχανισμός για τους ανθρώπους που έχουν πληγεί, ώστε να μπορούν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους από την αρχή και να μη βυθίζονται στα αδιέξοδά τους.
Αυτό τονίζει με δηλώσεις του στην «Π» ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΑΚ Γιώργος Ταβερναράκης, ο οποίος σημειώνει ότι οφείλει το κράτος να εξελίξει τον μηχανισμό της πολιτικής προστασίας σε όλα τα στάδια εξέλιξής του για να διασφαλίσει ως οφείλει αφενός το να μη χάνονται ανθρώπινες ζωές και αφετέρου να μπορούν οι άνθρωποι που δοκιμάζονται να ξανασταθούν στα πόδια τους. Είναι πραγματικά απογοητευτικό και βαθιά άδικο το γεγονός ότι σήμερα οι σεισμόπληκτοι του Αρκαλοχωρίου, 2,5 χρόνια μετά τον σεισμό, παραμένουν μέσα σε οικίσκους, σε «κίτρινα» σπίτια που απειλούν τις ζωές τους και σε μπάζα σπιτιών που δεν μπορούν να φτιαχτούν, διότι οι φάκελοί τους δεν εξετάζονται.
Παρασύρης: Έχουν εγκριθεί 111 άδειες ανακατασκευής και εκκρεμούν 2.500 αιτήσεις
Επίθεση στην κυβερνητική πολιτική και προσωπικά στον υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χ. Τριαντόπουλο, εξαπολύει ο βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ Φ. Παρασύρης, που, όπως σχολιάζει δηκτικά, σχεδόν υπερηφανεύεται για το ότι μετά από 2,5 χρόνια μετά τον σεισμό κατατέθηκαν 111 άδειες ανακατασκευής σεισμόπληκτων κτηρίων. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «έχουν περάσει δυόμισι χρόνια από τον σεισμό στο Αρκαλοχώρι τον Σεπτέμβρη του 2021.
Και έρχεται ο κ. Τριαντόπουλος, σχεδόν υπερηφανευόμενος, να μας ενημερώσει ότι έχουν εκδοθεί 111 άδειες ανακατασκευής σεισμόπληκτων κτηρίων. Για τις υπόλοιπες 2.500 περίπου χιλιάδες, οι οποίες βρίσκονται σε εκκρεμότητα, ισχυρίζεται ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται στις εκκρεμότητες στο ιδιοκτησιακό και κληρονομικό καθεστώς των κτηρίων. Όπως έκανε και τον Νοέμβριο του 2023 σε επίκαιρη ερώτηση που είχα καταθέσει, αποδίδει τις καθυστερήσεις στις ελλείψεις των φακέλων και όχι στην αδυναμία ταχύτερης εξέτασής τους.
Επειδή ο Σύλλογος Σεισμοπλήκτων «Η ΕΛΠΙΔΑ» έχει ήδη ξεκινήσει την πραγματική αποτύπωση της πραγματικότητας, σχετικά με τον ακριβή αριθμό των φακέλων, οι οποίοι έχουν ελλείψεις σε σχέση με αυτούς που είναι πλήρεις, αλλά δεν προχωρά η εξέτασή τους, πιο χρήσιμο θα ήταν να αναλάβει, επιτέλους, ο Υπουργός τις πρωτοβουλίες που πρέπει. Αντί να επικαλείται τα λεγόμενά μου και αντί να απαντά στις ερωτήσεις των Βουλευτών, αναμασώντας τα ίδια και τα ίδια, πιο χρήσιμο θα ήταν να μεριμνήσει για την επίλυση των ζητημάτων που θέτουν διαρκώς οι σεισμόπληκτοι.
Εγώ αυτό που είχα επισημάνει είναι ότι “σε όλη τη χώρα υπάρχουν εκκρεμότητες στο ιδιοκτησιακό, καθώς υπάρχει μια γιγαντιαία γραφειοκρατία”. Και αναρωτήθηκα “ποιος θα πάει να καταθέσει τον φάκελο, όταν γνωρίζει ότι δεν θα μπορεί να εκταμιεύσει τα χρήματα για την ανακατασκευή λόγω της ανυπέρβλητης γραφειοκρατίας και των μεγάλων καθυστερήσεων”.
Και βεβαίως δήλωσα πως έχω ιδία αντίληψη της κατάστασης, καθώς γνωρίζω πως είναι αδύνατη η αξιοποίηση των χρημάτων της αρωγής για ιδιοκτήτες, οι οποίοι πρέπει ταυτόχρονα να ρυθμίσουν και κληρονομικές και ιδιοκτησιακές διαδικασίες, για τις οποίες ο χρόνος που απαιτείται είναι σχεδόν απαγορευτικός. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και η ερώτηση που κατέθεσα για την ενίσχυση του Κτηματολογικού Γραφείου Ηρακλείου».