Σάλο έχει προκαλέσει η πρόθεση του Υπουργείου Υποδομών να αλλάξει την τακτική του για τη δημιουργία ενός νέου Βόρειου Οδικού Άξονα και να αρχίσει μια διαδικασία προεπιλογής εταιρείας για τη δημιουργία ενός νέου Κεντρικού Οδικού Άξονα.
Η συγκεκριμένη απόφαση, που αποκάλυψε χθες η “Π”, εκτός του ότι έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού και βουλευτή Ηρακλείου Αλέξη Τσίπρα, γεννά ταυτόχρονα πολλά ερωτηματικά και αντιδράσεις. Οι απορίες που προκύπτουν από τη συγκεκριμένη αλλαγή πλεύσης είναι πολλές, αφού θεωρείται αδιανόητο σε μια εποχή που αυξάνονται δραματικά τα θύματα των τροχαίων στον ΒΟΑΚ, η κυβέρνηση να κάνει πίσω στη βελτίωση του Οδικού Άξονα και να παρουσιάζει ουσιαστικά ένα νέο έργο – φούσκα, χωρίς καν να υπάρχουν μελέτες. Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια πονηρή κίνηση υπαναχώρησης της κυβέρνησης, η οποία όχι μόνο δεν θα δώσει λύση στα πολλαπλά προβλήματα του Βόρειου Οδικού Άξονα, αλλά θα οδηγήσει την υλοποίηση του έργου πολλά χρόνια πίσω με κυρίαρχη ευθύνη αυτή του πρωθυπουργού.
Αυτές οι εξελίξεις προκάλεσαν την οργίλη αντίδραση του γραμματέα Πολιτικής Επιτροπής Νέας Δημοκρατίας και βουλευτή Ηρακλείου Λευτέρη Αυγενάκη που σε κοινή ανακοίνωση με τον Τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή υποστηρίζουν ότι «ο ΒΟΑΚ παραμένει, δυστυχώς, ο πιο επικίνδυνος αυτοκινητόδρομος με εκατοντάδες νεκρούς κάθε χρόνο. Αναμένουμε από την Κυβέρνηση να αντιμετωπίσει το ζήτημα με τη δέουσα σοβαρότητα και όχι ως ένα ακόμη επικοινωνιακό πυροτέχνημα».
Γραμματέας και τομεάρχης επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει από πλευράς της κυβέρνησης καμία απολύτως μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, κανένας στρατηγικός σχεδιασμός και θεσμικό πλαίσιο, αλλά ούτε καν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.
«Είναι αυτονόητο πως στα δημόσια έργα θα πρέπει να υπάρχει διαφάνεια, συνέπεια και αξιοκρατία» επισημαίνουν τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας και τονίζουν: «Το θεσμικό πλαίσιο, τα κριτήρια, οι προδιαγραφές και οι διαδικασίες δημοπράτησης θα πρέπει να είναι εξαρχής ξεκάθαρες προς όλους τους ενδιαφερομένους, που θα διαγωνισθούν στο ίδιο φυσικό αντικείμενο».
Εντονότατη ωστόσο είναι η αντίδραση και του δημάρχου Σητείας Θεόδωρου Πατεράκη. Ο κ. Πατεράκης καυτηριάζει σε ανακοίνωσή του την άθλια κατάσταση του Βόρειου Οδικού Άξονα και τονίζει πως πρέπει επιτέλους η Πολιτεία να λάβει σοβαρές και άμεσες αποφάσεις για το θέμα.
«Για να πειστούμε ότι ο σημερινός πρωθυπουργός εννοεί πράγματι ότι ΒΟΑΚ σημαίνει ”ανιά-Σητεία” πρέπει να δώσει εντολή στον υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης να χρηματοδοτηθούν άμεσα οι εν εξελίξει μελέτες και να υπογράψει ο κ. Σπίρτζης την απόρριψη των ενστάσεων» σημειώνει μεταξύ άλλων σε ανακοίνωση του.
Συνεχίζοντας ο κ. Πατεράκης προσθέτει:
«Τους τελευταίους μήνες γίνεται πολλή κουβέντα και πάλι για τον Β.Ο.Α.Κ. Αλλάζουν τα όρια; Όχι πάλι μιλούν όλοι, για έναν Β.Ο.Α.Κ από “Καστέλι έως Σητεία”.
Ποιο είναι το καινούργιο; Θα γίνει “Στρατηγική Μελέτη”; Τι περιεχόμενο θα έχει και με ποια λογική θα προκηρυχθεί; Τι θα λάβει υπόψη του ο μελετητής, τι είδους συμπεράσματα θα εξαχθούν; Εδώ τα πράγματα είναι λίγο θολά και αδιευκρίνιστα. Μακάρι να ξεκαθαριστούν γρήγορα για να ξέρουμε τουλάχιστον ποιος είναι ο σκοπός τους. Όμως θα προκηρυχθεί εντός του 2018 ένας διαγωνισμός που θα περιλαμβάνει μόνο το τμήμα Χανιά-Άγιος Νικόλαος.
Σε σχέση με τον διαγωνισμό που εξαγγέλλει η κυβέρνηση, ο δήμαρχος υποστηρίζει ότι πρόκειται για πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος όπου θα καταθέσουν φάκελο υποψηφιότητας εταιρείες ή κοινοπραξίες από τις οποίες θα επιλεγούν αυτές που έχουν την τεχνική και την οικονομική δυνατότητα να μελετήσουν πρώτα και να εκτελέσουν στη συνέχεια τα τμήματα του Β.Ο.Α.Κ που θα επιλέξει η στρατηγική μελέτη.
«Σ΄ αυτό το στάδιο ούτε τεχνική ούτε οικονομική προσφορά υποβάλλεται. Αυτό θα γίνει αφού γίνει η προεπιλογή» καταλήγει ο κ. Πατεράκης.
Τι ισχύει
Τη δεδομένη χρονική στιγμή, υπάρχει μια προκαταρκτική μελέτη στην οποία εκκρεμούν οι περιβαλλοντικοί όροι και οι απαλλοτριώσεις. Ο πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει ότι από τον Οκτώβριο θα ξεκινούσε η δημοπράτηση για τη Μελέτη Στρατηγικού Σχεδιασμού για τον ΒΟΑΚ, η οποία ωστόσο ακόμα εκκρεμεί, τη στιγμή μάλιστα που η σύνταξη μιας τέτοιας μελέτης απαιτεί περίπου δυόμισι χρόνια.
Αντί για αυτό ο υπουργός έχει ανακοινώσει, παίρνοντας πίσω τις προηγούμενες εξαγγελίες, ότι μέσα στον Ιανουάριο αρχίζει το πρώτο στάδιο της διαδικασίας για την προ-επιλογή αναδόχων για το έργο του ΒΟΑΚ. Σε επόμενο στάδιο, και αφού έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες, θα ακολουθήσει η υποβολή τεχνικών και οικονομικών προσφορών και η επιλογή του αναδόχου – παραχωρησιούχου.
Το Υπουργείο Υποδομών έχει παράλληλα αναρτήσει ανακοίνωση για την επιλογή τεχνικού συμβούλου, νομικού συμβούλου και χρηματοοικονομικού συμβούλου.
Αυτό το σχέδιο όμως περιλαμβάνει τουλάχιστον ενάμισι έτος ως την ολοκλήρωση των περιβαλλοντικών όρων. Την ίδια στιγμή δεν δίνει τεχνική λύση, αφού αυτή αναζητείται από τις εταιρείες μέσω του τεχνικού συμβούλου. Παράλληλα, λείπουν πολλά δεδομένα, όπως οικονομικοί όροι, χρηματοοικονομικό μοντέλο λειτουργίας και επικαιροποίηση οικονομικού φόρτου που παραπέμπουν την έναρξη του έργου για μετά το 2020 στην καλύτερη περίπτωση, ενώ προφανώς και σε αυτή την περίπτωση θα χρειαστούν αναθεωρήσεις των συμβάσεων παραχώρησης.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, δημιουργούνται έντονες εντυπώσεις πως η κυβέρνηση προετοιμάζεται δυναμικά για εκλογές μέσα στο 2018, γνωρίζοντας πως με την ανακοίνωση της μελέτης στρατηγικού σχεδιασμού θα υπάρξουν τρομερές καθυστερήσεις που θα «κωλύσουν» το έργο. Φαίνεται, όμως, πως είναι πολύ πιθανό η τωρινή κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τις εξαγγελίες ως «προεκλογικό όπλο» ώστε στην περίπτωση που επανεκλεγεί να υποστηρίξει ότι προχωρά τις διαδικασίες κανονικά, ενώ σε αντίθετη περίπτωση να κατηγορεί την όποια επόμενη κυβέρνηση για λάθη και καθυστερήσεις.