Εκατοντάδες πολίτες πλημμύρισαν το Γάζι, δίνοντας παλμό και ουσία στο 11ο Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας. Από νωρίς το απόγευμα, οικογένειες, παρέες και επισκέπτες κάθε ηλικίας κατέκλυσαν τον χώρο της εκδήλωσης, όχι μόνο για να απολαύσουν τα εκλεκτά παραδοσιακά εδέσματα που προσέφεραν οι πολιτιστικοί σύλλογοι, αλλά και για να γνωρίσουν από κοντά τον πλούτο της κρητικής διατροφής μέσα από τις ιστορίες, τις πρώτες ύλες και τις τεχνικές που τη συνοδεύουν. Ήταν μια σπάνια ευκαιρία σύνδεσης με τις γαστρονομικές ρίζες του τόπου, που μετατράπηκε σε συλλογική εμπειρία γεύσης, γνώσης και πολιτισμού.
Το φεστιβάλ, που διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας σε συνδιοργάνωση με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους Γαζίου και Κεραμουτσίου, πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του Δήμου Μαλεβιζίου. Συμμετείχαν 23 πολιτιστικοί σύλλογοι από κάθε γωνιά του νησιού, φέρνοντας μαζί τους γεύσεις, παραδόσεις και μνήμες.
Όταν η παράδοση γίνεται γιορτή
Σε κάθε πάγκο, οι επισκέπτες έβρισκαν περισσότερα από απλά φαγητά. Βρίσκονταν μπροστά σε μικρές αφηγήσεις ζωής, δοσμένες μέσα από το μαγείρεμα, τις μυρωδιές, τη μαστοριά των ντόπιων μαγείρων -αντρών και γυναικών- που εκπροσωπούσαν επάξια τους συλλόγους τους. Ήταν εμφανές πως κάθε συμμετοχή δεν ήταν απλώς μία «συνταγή», αλλά ένα κομμάτι ταυτότητας και τοπικής ιστορίας.
Η κρητική κουζίνα, εξάλλου, δεν είναι μονάχα διατροφικό πρότυπο. Είναι φορέας πολιτισμού, βαθιά δεμένη με την απλότητα, τη φροντίδα και τη γενναιοδωρία των ανθρώπων της Κρήτης.
Ο διαγωνισμός: Δημιουργία με ρίζες
Το διαγωνιστικό σκέλος του φεστιβάλ ξεχώρισε για το υψηλό επίπεδο και την ποικιλομορφία των συμμετοχών. Η κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από διακεκριμένους σεφ, γευσιγνώστες, ακαδημαϊκούς και δημοσιογράφους, κλήθηκε να επιλέξει ανάμεσα σε πιάτα που ισορροπούσαν τέλεια ανάμεσα στην αυθεντικότητα και τη δημιουργικότητα.
Βραβεία διαγωνισμού
Πρώτη θέση:
Πολιτιστικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος Πολυθέας – Μπακαλιάρος με ρύζι
Πολιτιστικός Σύλλογος Αρκαλοχωρίου – Παραδοσιακό μπουρέκι με μυζήθρα
Δεύτερη θέση:
Πολιτιστικός Σύλλογος Πύργου
Πολιτιστικός Σύλλογος Μαράθου
Σύλλογος Αγάπης και Αλληλεγγύης Κρουσώνα
Τρίτη θέση:
Πολιτιστικός Σύλλογος Τυλίσου
Πολιτιστικός Σύλλογος Σμαρίου
Πολιτιστικός Σύλλογος Φορτέτσας
Τα αποτελέσματα ανακοίνωσε η πρόεδρος του Συλλόγου Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας, Λένα Ηγουμενάκη, σημειώνοντας πως «η επιλογή ήταν ιδιαίτερα δύσκολη· όλα τα πιάτα ήταν, όχι μόνο παραδοσιακά, αλλά και γαστρονομικά άρτια».
Βιωματικά εργαστήρια: Μάθημα ζωής για μικρούς και μεγάλους
Παράλληλα με τον διαγωνισμό, πραγματοποιήθηκαν πολύτιμα βιωματικά εργαστήρια που φώτισαν ξεχασμένες πτυχές της καθημερινής ζωής της παλιάς Κρήτης. Από το «σχολικό συσσίτιο της δεκαετίας του ΄40 και ΄50» που παρουσίασε ο Σύλλογος Πολυθέας, μέχρι την τέχνη της πανεροπλεκτικής από τη Μαρία Καλεντάκη, και τις «ζαχαρωτές μαντινάδες» των Αποστολιανών, οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά, να μάθουν, να ζυμώσουν, να πλέξουν και -πάνω απ’ όλα- να θυμηθούν.
Ξεχωριστή μνεία αξίζει στο παιδικό εργαστήριο του Πολιτιστικού Συλλόγου Γαζίου, «Λαδένια κουλουράκια», αλλά και στο εργαστήριο «Συλλέγω παραδοσιακούς σπόρους» του Μανώλη Βαρδάκη από το Αγρόκτημα Αστερούσια, που υπογράμμισαν τη σημασία της βιωσιμότητας και της διατήρησης της παραδοσιακής γεωργίας.
Οι πολιτιστικοί σύλλογοι που συμμετείχαν:
Αποστόλοι, Αρκαλοχώρι, Γάζι, Δαμάστα, Επάνω Βάθεια, Καβροχώρι, Καλέσσα, Καστέλλι, Κεραμούτσι, Κιθαρίδα, Κορφές, Μαράθου, Μονή, Πολυθέα, Πύργος, Σίσες (Ρεθύμνου), Σμαρίου, Τυλίσου, Φόδελε, Φορτέτσα, Αμιρά, Κρουσώνας (Αγάπη & Αλληλεγγύη), Ροδιά (Θεατρική Ομάδα).
Ένας θεσμός που μετατρέπει τη μνήμη σε εμπειρία
Το 11ο Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας δεν ήταν απλώς μια εκδήλωση γαστρονομίας. Ήταν μια οργανωμένη πράξη πολιτιστικής ανάτασης. Ένας τόπος όπου η γεύση συνάντησε την ιστορία, όπου το παρελθόν βρήκε χώρο να συνομιλήσει με το παρόν. Και κυρίως, μια απόδειξη ότι η τοπική κουλτούρα παραμένει ζωντανή, όταν μεταδίδεται με σεβασμό, αγάπη και κοινό όραμα.