Tο 10% του πληθυσμού του ν. Ηρακλείου, ηλικίας πάνω από 60 ετών πάσχει από άνοια, ενώ το 30% παρουσιάζει ήπιες διαταραχές στη μνήμη, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Νευρολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιάννη Ζαγανά, σε όλο το νησί οι ασθενείς υπολογίζεται ότι φθάνουν τους 10.000, εκ των οποίων οι 6.000 κατοικούν στον ν. Ηράκλειου. Η αιτιολογία της νόσου παραμένει άγνωστη, αλλά υπάρχουν πολλές μελέτες αναφορικά με τους παράγοντες κινδύνου αλλά και με το πώς μπορεί κάποιος να καθυστερήσει την εκδήλωση της ασθένειας και των έντονων συμπτωμάτων.
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι ένα χτύπημα στο κεφάλι, ακόμη και σχετικά μικρό, μπορεί να προκαλέσει άνοια στο μέλλον, άρα πρέπει να προσέχουμε τα ατυχήματα και τις πτώσεις. Η κρητική δίαιτα μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης της νόσου, η άσκηση βοηθάει, γιατί μειώνει τους αγγειακούς παράγοντες κινδύνου, ενώ η μόρφωση και το διάβασμα επιβραδύνουν την εμφάνισή της.
Όσον αφορά στην κληρονομικότητα, υπάρχει σε μεγάλο βαθμό, αλλά δεν σημαίνει ότι απαραίτητα θα εμφανίσει κανείς άνοια αν έχουν οι γονείς του.
Η κληρονομική προδιάθεση ωστόσο αυξάνεται ιδιαίτερα όταν η νόσος εμφανιστεί στον γονέα σε αρκετά πρώιμη ηλικία (κάτω των 65 ετών).
Να σημειωθεί ότι η ασθένεια εμφανίζεται ως επί το πλείστον σε ασθενείς άνω των 70 ετών χωρίς να αποκλείεται η εμφάνισή της σε νεότερες ηλικίες, αλλά σε μικρά ποσοστά.
Πώς μειώνουμε τον κίνδυνο
Η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, τα σταυρόλεξα και τα παιχνίδια, όπως το σκάκι, συμβάλλουν πιο ενεργά στην αποφυγή της άνοιας στους ηλικιωμένους παρά το πλέξιμο, η ζωγραφική ή η κοινωνικοποίηση, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Monash.
Τα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν στο JAMA Network Open – μερικά από τα πιο ισχυρά σε αυτό το θέμα μέχρι σήμερα – μπορεί να βοηθήσουν άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή/και επαγγελματίες φροντίδας ηλικιωμένων να σχεδιάσουν πιο στοχευμένες προσεγγίσεις για τη μείωση του κινδύνου άνοιας.
Οι ερευνητές άντλησαν δεδομένα από 10.318 Αυστραλούς ηλικίας 70 ετών και άνω. Διαπίστωσαν, σύμφωνα με στο Phsychologynow.gr, ότι οι συμμετέχοντες που ασχολούνταν συστηματικά με εργασίες γραμματικής και νοητικής οξύτητας ενηλίκων, όπως εκπαιδευτικά μαθήματα, τήρηση ημερολογίων και σταυρόλεξα, είχαν 9-11% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια από τους συνομηλίκους τους.
Τα δημιουργικά χόμπι όπως η χειροτεχνία, το πλέξιμο και η ζωγραφική και πιο παθητικές δραστηριότητες όπως το διάβασμα μείωσαν τον κίνδυνο κατά 7%. Αντίθετα, το μέγεθος του κοινωνικού δικτύου κάποιου και η συχνότητα των εξόδων στον κινηματογράφο ή το εστιατόριο δεν συσχετίστηκαν με τη μείωση του κινδύνου άνοιας.
Τα αποτελέσματα παρέμειναν στατιστικά σημαντικά ακόμη και όταν προσαρμόστηκαν για το προηγούμενο επίπεδο εκπαίδευσης και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση. Δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το 2022, 55 εκ. άνθρωποι παγκοσμίως ζούσαν με άνοια, με 10 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις να εμφανίζονται κάθε χρόνο.
Εκδηλώσεις στο Πολιτιστικό Κέντρο
Στις 20 και 21 Σεπτεμβρίου οργανώνεται διημερίδα για την άνοια στο Πολιτιστικό Κέντρο από το Κέντρο Ημέρας Αλτσχάιμερ ΠΑΓΝΗ “Νεφέλη”.
Την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 5-7.30μ.μ.
Τράπεζες πολλαπλών δραστηριοτήτων νοητικής και ψυχικής ενδυνάμωσης
ΣΚΑΚΙ
– Προβολή: πώς το σκάκι συμβάλλει στην πρόληψη των νόσων άνοιας
-Σκάκι στην πόλη: Πληροφορίες και ενημέρωση για ό,τι αφορά το σκάκι στη πόλη του Ηρακλείου από μέλη της Κοιν.Σ.Επ. Novelty
-Δυνατότητα συμμετοχής σε live παιχνίδι σκακιού
ΜΠΡΙΤΖ
-Προβολή: πληροφορίες και εξοικείωση με το μπριτζ
-Ενημέρωση για ό,τι αφορά το μπριτζ από μέλη του ομίλου
-Ζωντανό παιχνίδι Μπριτζ από μέλη του ομίλου
Έκθεση έργων ασθενών και βιωματική συμμετοχή επισκεπτών σε προσομοιώσεις παρεμβάσεων του Κ.Η.
* Εικαστικά – ψυχική ενδυνάμωση
* Νοητικές ασκήσεις
* Εργοθεραπεία
* Γυμναστική
17.00-19.30 Καφές- κέρασμα
19:30 – 20:00 Βιωματικό θεατρικό δρώμενο της Εταιρείας Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών
Behold (ελεύθερη συμμετοχή για το κοινό].
Την Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου θα ακολουθήσει το επιστημονικό πρόγραμμα που έχει ως εξής:
10:30 – 12:00 “Κλινική συνέντευξη και ορθή χρήση τεστ ανίχνευσης άνοιας”
(Διαδραστικό εργαστήριο με δήλωση συμμετοχής)
Σίμος Π., καθηγητής Αναπτυξιακής Νευροψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης
Σπυριδάκη Ε-, PhD, νευροψυχολόγος, Κέντρο Ημέρας Νεφέλη
12:00- 12:30 Διάλειμμα-καφές
12:30 – 14:00 “Γροίκα ιντά’ χω να σου πω – Άκου την ιστορία μου” Η σημασία της ενεργητικής ακρόασης και άλλων δεξιοτήτων επικοινωνίας από τους επαγγελματίες υγείας σε φροντιστές ασθενών με νόσο Alzheimer και συναφείς διαταραχές.
Διαδραστικό εργαστήριο με δήλωση συμμετοχής
Αθανασιάδου Κ., ΜΑ, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Κέντρο Ημέρας Νεφέλη
14:00 – 14:30 Διάλειμμα
14:30 – 15:30 Άνοια και συναφείς γνωσιακές διαταραχές: Επιδημιολογία, κλινική εικόνα, διάγνωση, νευροψυχιατρικά συμπτώματα, και θεραπεία/ολιστική προσέγγιση. Μπάστα M-, αναπλ. καθηγήτρια Ψυχιατρικής, E.Y. Κέντρου Ημέρας Νεφέλη Χλαπουτάκη Χ. , νευρολόγος, Κέντρο Ημέρας Νεφέλη
“O δρόμος για τη Νεφέλη”
Γρηγοράκη Ε., νοσηλεύτρια, Κέντρο Ημέρας Νεφέλη
15:30- 16:30 Ελαφρύ γεύμα
16:30 – 17:00 χαιρετισμοί
Υφυπουργός Υγείας
Εκπρόσωπος Εκκλησίας
Εκπρόσωπος Περιφέρειας Κρήτης
Εκπρόσωπος Υγειονομικής Περιφέρειας Κρήτης
Δήμαρχος, αντιδήμαρχος Ηρακλείου
Διοικητής ΠΑΓΝΗ
17:00 – 20:15 (επιστημονικό πρόγραμμα διημερίδας)
17:00 – 17:15 Καλωσόρισμα – απολογισμός πεπραγμένων Κ.Η. Αλτσχάιμερ ΠαΓΝΗ Νεφέλη
Μπάστα Μ, αναπλ. καθηγήτρια Ψυχιατρικής Παν/μιο Κρήτης, Ε.Υ. Κέντρου Ημέρας Νεφέλη
17:15-17:45
Σακκά Π., νευρολόγος-ψυχίατρος, πρόεδρος Εταιρείας Alzheimer Αθηνών και Εθνικού Παρατηρητηρίου για την άνοια και τη νόσο Alzheimer
17:45 – 18:15 «Λίγος ή πολύς ύπνος: τί είναι καλό για τους ηλικιωμένους;» Βγόντζας Α. καθηγητής Ψυχιατρικής, Παν/μιο Κρήτης, PennState College of Medicine ΡΑ, l.lSA, E.y. Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας ΠαΓΝΗ
18:15 – 18:30 Διάλειμμα-Καφές
18:30 – 18:45 «Υποκειμενική Νοητική Διαταραχή: Τι είναι και τι μπορούμε να κάνουμε.”
Ζαγανάς 1., επίκ. καθηγητής Νευρολογίας Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστημίου Κρήτης/ Νευρολογική Κλινική ΠΑΓΝΗ, υπεύθυνος Ιατρείου Μνήμης Νευρολογικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ
18:45 – 19:00 Ο ρόλος της ψυχοθεραπείας στα υποκειμενικά νοητικά προβλήματα
Καραταράκη Μ., DPsych, κλινική ψυχολόγος, υπεύθυνη προγραμμάτων εκπαίδευσης στις γνωσιακές συμπεριφορικές θεραπείες, Τομέας Ψυχιατρικής & Επιστημών Συμπεριφοράς, Ιατρική Σχολή, Παν. Κρήτης
19:00 – 19:45 Συνάντηση με τον ειδικό -τι θα ήθελα να μάθω για την άνοια. Ερωτήσεις και Απαντήσεις
(Διαδικτυακή συζήτηση με το κοινό) Λυκέτσος Κ„ MD, MHS, πρόεδρος Τμήματος Ψυχιατρικής -Επιστημών Συμπεριφοράς
Johns Hopkins Bayview, καθηγητής Elizabeth Plank Althouse Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, ΗΠΑ, διεθυντής Richman Family Precision Medicine Center of Excellence in Alzheimer’s Disease διευθυντής, Johns Hopkins Memory and Alzheimer’s Treatment Center
19:45 – 20:15 Μονοπάτια προαγωγής της υγείας του εγκεφάλου
(Διαδικτυακή παρουσίαση)
Αλεξόπουλος Π., επίκ. καθηγητής Ψυχιατρικής, Πανεπιστήμιο Πατρών, E.Y. Ειδικού Ιατρείου Ψυχογηριατρικής-πρώιμης Διάγνωσης Νευρονοητικών Διαταραχών Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών.