Σάλο έχει προκαλέσει ο σχεδιασμός του Υπουργείου Περιβάλλοντος να επιβάλει εισιτήριο για την είσοδο σε προστατευόμενες περιοχές ανά την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων βρίσκονται ο Μπάλος και το Ελαφονήσι.
Το σχέδιο του Υπουργείου δεν είναι τωρινό, ενώ βασίζεται σε μοντέλο που εφαρμόζεται σε αντίστοιχα σημεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να ελεγχθεί αφενός ο αριθμός των επισκεπτών, αλλά και να υπάρξουν έσοδα από την εκμετάλλευση των περιοχών.
Με βάση σχέδιο υπουργικής απόφασης που διέρρευσε προ ημερών κι επικαλείται η Καθημερινή, έχει ήδη προχωρήσει η διαδικασία για να θεσπιστεί ημερήσιο εισιτήριο για την περιοχή του Ολύμπου στα 6 ευρώ ανά άτομο και στα 12 ευρώ ανά όχημα. Στο συγκεκριμένο σχέδιο της υπουργικής απόφασης περιλαμβάνονται επίσης ο Μπάλος και το Ελαφονήσι, με τη σκέψη των ιθυνόντων να συμπεριλαμβάνει κι άλλες περιοχές ανά την Ελλάδα, όπως η λίμνη Κερκίνη και η Διαδιά.
Βασική διαφορά βέβαια σε σχέση με τις προθέσεις του Υπουργείου και αυτό που ισχύει στο εξωτερικό είναι πως για είσοδο επί παραδείγματι στις Άλπεις, υπάρχει εισιτήριο με κόστος 3 ευρώ, αλλά περιλαμβάνει την ασφάλιση του επισκέπτη. Την ίδια στιγμή, στο κόστος εισόδου περιλαμβάνονται επίσης μια σειρά από υποδομές, όπως απρόσκοπτη χρήση κινητού τηλεφώνου, καθώς και η ετοιμότητα συνεργείων σε περίπτωση που χρειαστεί άμεση επέμβαση για παροχή βοήθειας ή διάσωσης.
Εκτός όλων αυτών, το σχέδιο του Υπουργείου «σκοντάφτει» επίσης στο γεγονός πως ακόμα κι αν επιβληθεί κάποιο ποσό εισόδου για Μπάλο και Ελαφονήσι, δεν υπάρχει κάποιος επίσημος φορέας προς το παρόν, που να διαχειρίζεται τα έσοδα της περιοχής αλλά και να διασφαλίσει πως το κόστος εισόδου θα μεταφράζεται σε ανταποδοτικά έσοδα για την περιοχή.
Από την πλευρά του πάντως το Υπουργείο, σύμφωνα με το δημοσίευμα της Καθημερινής, ισχυρίζεται ότι «η θέσπιση ενός εισιτηρίου σε τμήμα προστατευόμενης περιοχής είναι ευρέως διαδεδομένο στην Ευρώπη, ενώ θα δημιουργήσει έσοδα για τον φορέα ώστε να μπορεί να πραγματοποιεί καθαρισμούς, συντηρήσεις μονοπατιών, βελτιώσεις υποδομών, αλλά και παροχή καλύτερης συγκοινωνίας ή και ξεναγήσεων».
Η Σαμαριά
Η Κρήτη πάντως έχει προς το παρόν την πρωτιά σε επίπεδο εισιτηρίου σε προστατευόμενες περιοχές, αφού η μόνη προστατευόμενη περιοχή στην οποία κάποιος πληρώνει εισιτήριο είναι το φαράγγι της Σαμαριάς, με κόστος εισόδου 5 ευρώ ανά άτομο. Σύμφωνα με στοιχεία της Διεύθυνσης Δασών Χανίων, που έχει την ευθύνη της διαχείρισής του, το φαράγγι δέχεται ετησίως περί τους 150.000 επισκέπτες και έχει έσοδα περίπου 700.000 ευρώ.
Παρ’ όλα αυτά, το πρόβλημα που υπάρχει με τα έσοδα είναι τεράστιο, καθώς σύμφωνα με τις δηλώσεις της Μαρίας Κοζυράκη «τα έσοδα αποδίδονται στο Πράσινο Ταμείο. Το 30% αυτών επιστρέφεται σε τέσσερις δήμους (Σφακίων, Πλατανιά, Χανίων και Καντάνου-Σελίνου) για την πραγματοποίηση ανταποδοτικών έργων –κάτι που, κατά τη γνώμη μου, δεν έχει λογική, αφού οι δήμοι επωφελούνται με πολλούς τρόπους οικονομικά από τη Σαμαριά–, ωστόσο δεν υπάρχει κανένας έλεγχος επ’ αυτού.
Αντίθετα έχουμε δει πολλές φορές να χρησιμοποιούνται οι πόροι αυτοί για εκδηλώσεις, για την προβολή των δήμων και άλλες άσχετες με το φαράγγι υποθέσεις. Επιπλέον, το Πράσινο Ταμείο δίνει ετησίως ένα ποσό ειδικά για τη Σαμαριά, για συντήρηση μονοπατιών, καθαριότητα και άρση καταπτώσεων βράχων. Τα χρήματα όμως είναι πολύ λιγότερα από το υπόλοιπο 70% των εισπράξεων και έρχονται με μεγάλη καθυστέρηση, για παράδειγμα φέτος ήρθαν τον Μάιο.
Αν τα έσοδα έμεναν στην υπηρεσία, τότε θα μπορούσαμε να κάνουμε “θαύματα” με έναν σωστό προγραμματισμό».
Ο Όλυμπος
Το όλο θέμα ωστόσο έχει προκύψει με αφορμή την πρόθεση του Υπουργείου Πολιτισμού να εκκινήσει μια διαδικασία εφαρμογής εισόδου στον Όλυμπο, η οποία και συμπαρασύρει περιοχές όπως ο Μπάλος και το Ελαφονήσι.
Και για την περίπτωση του Ολύμπου βέβαια υπάρχουν ποικίλες αντιδράσεις, με την Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας – Αναρρίχησης να εκφράζει τις εντονότερες.
«Δεν διαφωνούμε επί της αρχής με το εισιτήριο. Και στις Αλπεις υπάρχει εισιτήριο 3 ευρώ. Είναι όμως εισιτήριο εισόδου και όχι ημερήσιας διαμονής και αντιστοιχεί σε ασφάλιση του ορειβάτη» αναφέρεται μεταξύ άλλων και προστίθεται:
«Στις Αλπεις το κινητό έχει σήμα παντού και αν σου συμβεί κάτι, μέσα σε δέκα λεπτά θα έρθει με ελικόπτερο ομάδα διάσωσης να προσφέρει βοήθεια», λέει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Νίκος Κοντός. «Στον Όλυμπο τι θα προσφέρει το έσοδο από το εισιτήριο; Μέχρι σήμερα τους καθαρισμούς και τη συντήρηση των μονοπατιών την κάνουν τα μέλη μας. Κατά τη γνώμη μας, πρέπει κατ’ αρχήν το υπουργείο να ζητήσει και τη δική μας άποψη, μιας και η Ομοσπονδία διαχειρίζεται δύο καταφύγια στο βουνό.
Οσον αφορά το εισιτήριο, εκτιμώ ότι θα πρέπει να είναι μικρότερο, να αφορά την είσοδο ανεξαρτήτως ημερών, να διασφαλιστεί ότι θα διατεθεί για την προστατευόμενη περιοχή και να αντιστοιχεί σε συγκεκριμένες ανταποδοτικές δράσεις».
Στην Αλόννησο, πάντως, η απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος να θεσπίσει εισιτήριο για τη διέλευση ή την παραμονή μέσα στην Α ζώνη του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Η σχετική απόφαση ελήφθη πέρυσι και επρόκειτο να εφαρμοστεί από το φετινό καλοκαίρι.