Δέκα χρόνια μετά τον πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που πραγματοποίησε ο Δήμος Ηρακλείου με σκοπό να αναδείξει το μνημείο των Δυτικών Νεωρίων, ανοίγει ο δρόμος για τη χρηματοδότηση της οραματικής παρέμβασης μέσα από την οποία αναμένεται να επανασυνδεθεί το Ηράκλειο με το εμβληματικό μνημείο.
Στόχος είναι τα Νεώρια να γίνουν Κέντρο Αθλητισμού και Πολιτισμού, σύμφωνα με τον υφυπουργό Αθλητισμού Λ. Αυγενάκη, ο οποίος ανακοίνωσε χθες και επισήμως την πολιτική απόφαση του να χρηματοδοτήσει τη σχετική μελέτη, με σκοπό να εντάξει λειτουργικά στην τοπική κοινωνία ένα από πιο σπουδαία μνημεία που αποτελεί προμετωπίδα του Ηρακλείου.
Στο αποτέλεσμα αυτό οδήγησε η αλληλογραφία που αναπτύχθηκε ανάμεσα στον Δήμο Ηρακλείου και το Υπουργείο με σκοπό την αξιοποίηση ενός από τα κορυφαία ιστορικά μνημεία της πόλης. Σε δηλώσεις του, τόνισε μεταξύ άλλων ότι πρότεινε «στον δήμαρχο Ηρακλείου και κατ’ επέκταση στο Δημοτικό Συμβούλιο να χρηματοδοτήσουμε μια στοχευμένη -ως προς τα Δυτικά Νεώρια- επικαιροποίηση μελέτης, στον εν εξελίξει διαγωνισμό για το παραλιακό μέτωπο, για τη συντήρηση και την ήπια αξιοποίησή τους.
Με χώρους ανάπτυξης για πνευματικά αθλήματα, όπως το σκάκι και το μπριτζ, αλλά και πινγκ πονγκ, τοξοβολία, ξιφασκία, δηλαδή αθλήματα που δεν προξενούν καμία φθορά, αλλά και χώρους για πολιτιστικές δράσεις. Πρότασή μας είναι η αναστήλωση των Δυτικών Νεωρίων να συνδυαστεί με την αξιοποίησή τους, μεριμνώντας για να δημιουργηθεί ένας πόλος πολιτισμού και αθλητισμού.
Όραμά μας η σύνδεση του αθλητικού τουρισμού με την τοπική αγορά και η προώθηση όλων των αθλημάτων. Και το κάνουμε για όλη την Ελλάδα, την Κρήτη και ειδικά στο Ηράκλειο, σας θυμίζω, το δρομολογημένο Πάρκο Εναλλακτικού Αθλητισμού, στο Δήμο Μαλεβιζίου με πίστα mountain bike, αναρρίχησης, τοξοβολίας, μίνι γκολφ, χωμάτινων τένις κ.ά. Επιπλέον, στο Λίντο θα έχουμε δεύτερη κλειστή με γεωθερμία και φωτοβολταϊκά, προπονητικό κλειστό γυμναστήριο βόλεϋ μπάσκετ, πίστα σκέιτμπορντ, γήπεδο μπιτς βόλεϊ με κερκίδες μ, γήπεδα 3Χ3, τένις κ.ά.».
Ο κ. Αυγενάκης αναφερόμενος στις δραστηριότητες που βρίσκονται σε εξέλιξη από την πλευρά του Υπουργείου, τόνισε ότι μόλις χθες παρέλαβε υπογεγραμμένη από τα Υπουργεία Ναυτιλίας και Οικονομικών – μετά την ομόφωνη απόφαση του ΟΛΗ – την παραχώρηση ολόκληρου κτηρίου στο λιμανι Ηρακλείου για το Ναυταθλητικό Κέντρο Κρήτης. Παράλληλα, στον Καρτερό, σε 45 στρέμματα που παραχωρούνται και επίσημα από την ΕΤΑΔ, θα δημιουργηθούν υποδομές για αθλήματα παραλίας. Μπιτς βόλεϊ, ποδόσφαιρο άμμου, μπιτς χάντμπολ, μπιτς τένις, που θα χρησιμοποιηθούν και για τους Μεσογειακούς Παράκτιους Αγώνες και για άλλες διοργανώσεις.
Ακόμα ετοιμάζεται ο φάκελος διεκδίκησής τους για το 2023 ή το 2025 σε συνεργασία με τους Δήμους Ηρακλείου, Μαλεβιζίου και Χερσονήσου. Επίσης, «τρέχουν» κι ένα σωρό άλλα έργα, μικρά και μεγάλα, σε άλλους Δήμους. Το κλειστό στο Τυμπάκι ύψους 3 εκ. , εκείνα στα Μάλια για την αναβάθμιση του υφιστάμενου ποδοσφαιρικού γηπέδου, στο Ασήμι, στον Χάρακα, στις Μοίρες, στο Αρκαλοχώρι κλπ. Και φυσικά, υπογράφουμε σύντομα την προγραμματική Σύμβαση με τον Δήμο Ηρακλείου για την ολοκλήρωση των Μελετών στο Παγκρήτιο Στάδιο, καθώς από τον Ιανουάριο έχω εγκρίνει τη δαπάνη ύψους 1,08 εκατ. ευρώ.
Όπως είναι γνωστό, για την επαναχρήση και αξιοποίηση του συγκροτήματος των Νεωρίων ο Δήμος Ηρακλείου είχε στο παρελθόν προκηρύξει δύο αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Οι διαγωνισμοί ανέδειξαν ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις για την αξιοποίηση του μνημείου και οι πλέον αξιόλογες αυτών βραβεύτηκαν. Όπως αναφέρεται και σε σχετικό έγγραφο του Δήμου Ηρακλείου, «για τα δυτικά Νεώρια η βραβευθείσα πρόταση προβλέπει το μνημείο να ξαναπλησιάσει το νερό.
Τα Νεώρια υποδέχονται για πολιτιστικούς σκοπούς πολίτες μέσω μιας νέας πλατείας. Βασικός στόχος της μελέτης είναι αφενός η ανάδειξη και η επαναχρήση του εναπομείναντος τμήματος των Arsenali Vecchi και της αποθήκης των Νεωρίων και αφετέρου η διαμόρφωση του ευρύτερου περιβάλλοντος χώρου. Επιπλέον μελετήθηκε ο τρόπος σύνδεσης του μνημειακού συγκροτήματος των Δυτικών Νεωρίων με τον Ενετικό Λιμένα και το φρούριο Κούλε και την πλατεία 18 Άγγλων, και τους δρόμους που συμβάλλουν σε αυτή.
Το 2019 μετά από συσκέψεις που έγιναν στην Εφορία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου με την παρουσία στελέχους της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων αποφασίστηκε να διαβιβαστεί η μελέτη αξιοποίησης των δυτικών Νεωρίων για έκφραση άποψης στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού. Η Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων απάντησε ότι « θα ήταν προτιμότερο να γινόταν ένας γενικότερος σχεδιασμός του ενετικού λιμένα και μακροπρόθεσμα έστω και σταδιακός με στόχο την ανάδειξη του μνημείου».