“SOS” ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΡΑΣΑΝΟΥΣ Καταρρέει αβοήθητος ο μνημειακός πλάτανος

Απίστευτο και όμως αληθινό! Δεκατρία χρόνια μετά την ανακήρυξη υπεραιωνόβιου πλάτανου στο Κράσι σε Διατηρητέο Μνημείο Φύσης, το σπουδαίο αυτό τοπόσημο καταρρέει από χρόνια κακοποίηση που βιώνει από τις συνεχείς επιστρώσεις μπετόν σε μεγάλο βάθος, που αντικατέστησε παλαιότερη ξερολιθιά πέριξ του δέντρου, που έχει αποκρύψει το εντυπωσιακότερο τμήμα του κορμού του. Η έλλειψη αερισμού του ριζικού του συστήματος, η ακανόνιστη και περιοδική άρδευση, η μόνιμη ρύπανση από τη στάθμευση οχημάτων, είχαν ως συνέπεια τη διαταραχή του μεταβολισμού του δέντρου και την προσβολή του, από μύκητες και έντομα, που θέτουν σε διακινδύνευση την υπόσταση του δέντρου.

Ο Σύλλογος Απανταχού Κρασανών, με ψήφισμα του απευθύνεται με δραματικό τόνο στην UNESCO στη Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης, στην αν. γεν. δ/ντρια ΠΕ.ΧΩ.ΑΠ. της Α.Δ. ΚΡΗΤΗΣ, στην Περιφέρεια Κρήτης στη Δ/ση Δασών το Δήμο Χερσονήσου και την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων εφιστώντας τους την προσοχή για τα χειρότερα που έρχονται καθώς το δέντρο θα καταρρεύσει. Ο μνημειακός πλάτανος ο οποίος συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πέντε μεγαλύτερα δέντρα της Ευρώπης -φορτισμένος με τους μύθους τις παραδόσεις αιώνων, ενσαρκώνει με την επιβλητική του παρουσία το «πνεύμα του τόπου» της περιοχής καταστρέφεται και δυστυχώς θα αποτελεί παρελθόν αν άμεσα δεν ληφθούν μέτρα. Ειδικότερα όπως τονίζεται στο ψήφισμα,

«μετά λύπης μας, διαπιστώνουμε ότι μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει αντιληπτό από τους εκμισθωτές ότι η κήρυξη του Μνημείου δεν έγινε με σκοπό τη διαφήμιση, προβολή και αύξηση της εμπορικής αξίας του χώρου αλλά με κριτήρια περιβαλλοντικής και πολιτισμικής αναβάθμισης και ανάδειξης .Ως εκ τούτου, η πλήρης κάλυψη που έχει επιφέρει η εμπορική δραστηριότητα των εκμισθωτών για την εξυπηρέτηση μαζικής εστίασης (150 ατόμων), δεν συνάδει διόλου με το πνεύμα της κήρυξης του Μνημείου. Δεκατρία χρόνια μετά την ανακήρυξη υπεραιωνόβιου πλάτανου στο Κράσι σε Δ.Μ.Φ η σημερινή εικόνα υποβάθμισης δεν επιτρέπει κανένα εφησυχασμό.

Το κατ’εξοχήν τοπόσημο της κοινότητας, εξακολουθεί να είναι θαμμένο στο μπετόν, ακρωτηριασμένο σε εμφανή σημεία, επιβαρυμένο από τη μόνιμη ρύπανση των οχημάτων που σταθμεύουν στη ζώνη προστασίας του μνημειακού συνόλου Κρήνες – Πλάτανος, δυσχεραίνοντας τη δυνατότητα πρόσβασης και οπτικής επαφής με τα δύο μοναδικά πολιτιστικά αγαθά του τόπου μας».

Ο Σύλλογος Απανταχού Κρασανών με το Ψήφισμα «καλεί τους υπεύθυνους να εφαρμόσουν στην πράξη τα μέτρα προστασίας έτσι όπως περιγράφονται στο Π.Δ τα οποία συνέταξαν εξειδικευμένοι επιστήμονες και συνυπέγραψαν οι φορείς διαχείρισης για τη διατήρηση και την προστασία αυτού του σπάνιου και εντυπωσιακού φυσικού στοιχείου ενταγμένου μάλιστα σε περιοχή ώστε, να σταματήσει η σημερινή πορεία υποβάθμισης που απειλεί πλέον την υπόστασή από άστοχες ενέργειες και έλλειμμα οφειλόμενου σεβασμού.

Εν όψη μάλιστα της κλιματικής αλλαγής που εγκυμονεί κινδύνους για την βιοποικιλότητα της Μεσογείου, καλούμε το Δήμο Χερσονήσου και τους αρμοδίους φορείς Διαχείρισης να απελευθερώσουν άμεσα τον θαμμένο μέχρι σήμερα στο μπετόνμνημειακό πλάτανο, «τον σιωπηλό μάρτυρα των αιώνων»  του τόπου μας,που φιλοξένησε κάτω από την «άπλα φυλλουριά του» φωτεινά πνεύματα της ελληνικής διανόησης αλλά και μπαρουτοκαπνισμένα παλληκάρια στον αγώνα για την ελευθερία τόπου και την ενσωμάτωση της Κρήτης με τον εθνικό κορμό.

Να μεριμνήσουν άμεσα για την βελτίωση της υδρολογικής κατάστασης και τον φυτοϋγειονομικό έλεγχο για την καταπολέμηση των ασθενειών που πλήττουν το δέντρο. Αμεση καθαίρεση του τείχους από μπετόν που περιβάλλει το ΔΜΦ μέχρι να φανεί το χώμα και αντικατάσταση του από ξερολιθιά που θα βελτιώσει τις συνθήκες εξαερισμού του ριζικού του συστήματος .

Αποκάλυψη τμήματος του κορμού του δέντρου που αποτελεί και το εντυπωσιακότερο τμήμα του Μνημείου, (περίμετρος ριζικού κόμβου 17.5μέτρα) καθιστώντας το Μνημείο της Φύσης σημείο αναφοράς περιβαλλοντικής εκπαίδευσης όπως αναφέρεται και στο Π.Δ (ΑΡΘΡ 2) ενισχύοντας την ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού και περιβαλλοντικών δράσεων που συμβάλλουν στην διάχυση της ανάπτυξης και την άμβλυνση της εποχικότητας.

Ανακατασκευή του υφιστάμενου δημοτικού αναψυκτηρίου ώστε να συνάδει αισθητικά με την πολιτιστική και οικολογική ταυτότητα του τόπου.

Απόδοση της πλατείας στην κοινότητα για να ξαναγίνει αυτό που ήταν πάντα ο συνδετικός της κρίκος και αξιοποίησή της για πολιτιστικές και περιβαλλοντικές δράσεις καθώς και την ψυχαγωγία κατοίκων και επισκεπτών μέσω της χρήσης του υπόσκιου χώρου και όχι με οποιονδήποτε άλλο τρόπο που θέτει σε κίνδυνο την υπόσταση του μνημειακού δέντρου!

Όλα τα παραπάνω αποτελούν τους βασικούς βραχίονες προστασίας και διαχείρισης του Μνημειακού Δέντρου, έτσι όπως καταγράφονται από εξειδικευμέ-

νους επιστήμονες, στην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη που εκπονήθηκε ήδη από το 2007 από τη Δ/ση Δασών Περιφέρειας Κρήτης, τη Δ/ση Δασών Ηρακλείου και τον Δήμο Μαλίων.