Πολιτικά “καρφιά” εξαπέλυσε ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων για τη δημόσια διαβούλευση της δημοτικής Αρχής σε ό,τι αφορά την ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας, την οποία χαρακτηρίζει «προσχηματική», με «απλοποιημένο και αποσπασματικό ερωτηματολόγιο».
Σύμφωνα με τον Σύλλογο, «η όλη διαδικασία δρομολογείται διεκπεραιωτικά και βεβιασμένα, ώστε να καταγραφεί στα θετικά πεπραγμένα της σημερινής Δημοτικής Αρχής». Παράλληλα εξηγεί ότι το ουσιαστικό θα ήταν για τη συγκεκριμένη διαβούλευση, να γίνει πριν την όποια μελέτη και να δράσει ίσως συμβουλευτικά για τα περαιτέρω (“όροι” και προδιαγραφές αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, κ.λπ). Ο Σύλλογος ξεκαθαρίζει ακόμα ότι στο πλαίσιο ενός καλοπροαίρετου διαλόγου και μιας πρόθεσης συνεργασίας για τα θέματα της πόλης, θα πρέπει να πούμε ότι ίσως υπάρχει μια διαφορά στον οραματισμό:
Ανάμεσα στην ανάπλαση που διεκδικούμε ως Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ν.Η., είναι νόμιμη και προπάντων αξίζει η πόλη, δηλαδή μια ανάπλαση που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σύγχρονο μνημείο για την πόλη αντάξιο των παγκόσμιων αντίστοιχων αναπλάσεων δημοσίων χώρων.
Αναλυτικότερα στην παρέμβασή του ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων τονίζει, μεταξύ άλλων, ότι «η όποια παρέμβαση, τουλάχιστον στην κεντρική πλατεία του Ηρακλείου θα πρέπει να γίνει με πολλή προσοχή και με σεβασμό στην ισχύουσα νομοθεσία και τους θεσμούς. Η πλατεία Ελευθερίας είναι η πλέον κεντρική και σημαντική πλατεία της πόλης, με ευρύτερη ιστορική, αρχιτεκτονική, πολεοδομική, συμβολική, κοινωνική, και περιβαλλοντική σημασία, περιβάλλεται από διατηρητέα μνημεία και βρίσκεται επί αρχαιολογικού χώρου. Επομένως, με βάση τα παραπάνω χαρακτηριστικά, το όποιο έργο ανάπλασής της χαρακτηρίζεται – και από τη νομοθεσία- αξιόλογο, και απαιτείται να προηγηθεί γι’ αυτό διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί είναι υποχρεωτικοί για όλα ανεξαιρέτως τα έργα που αφορούν σε δημόσιους χώρους, έργα διαμόρφωσης/ανάπλασης ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, για θέματα αστικού σχεδιασμού κ.λπ. «Οι διαγωνισμοί μελετών προκηρύσσονται υποχρεωτικά για μελέτες ή για σχέδια ιδεών κάθε αξιόλογου τεχνικού έργου… Η υποχρέωση τουλάχιστον για τα σχέδια ιδεών υφίσταται και στις περιπτώσεις που πρόθεση της διοργανώτριας αρχής είναι η σύνταξη της μελέτης από την ίδια». «Αξιόλογο τεχνικό έργο θεωρείται κάθε έργο που έχει ευρύτερη κοινωνική, αρχιτεκτονική, πολεοδομική, συμβολική και περιβαλλοντική σημασία και η λειτουργία του, ο όγκος, η θέση ή άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του έχουν επίδραση στο ευρύτερο δομημένο ή φυσικό περιβάλλον…».
Την παραπάνω νομοθετική απαίτηση, σαφώς γνωρίζουν οι ιθύνοντες του Δήμου Ηρακλείου, ε άλλου επανειλημμένα έχει επισημανθεί στους εκάστοτε αρμόδιους και από τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Ν.Η. Το μικρό περιθώριο, που νομοθετικά δίδεται για κάποιες ελάχιστες παρεμβάσεις σε βραβευμένα έργα, αυστηρά μόνον εφ’όσον δεν αλλοιώνεται η “φιλοσοφία” της αρχικής μελέτης, είναι προφανές ότι δεν ισχύει για τη συγκεκριμένη “μελέτη αποκατάστασης της πλατείας Ελευθερίας” που παρουσιάστηκε, αφού αλλάζουν αρκετά και σημαντικά στοιχεία.
«Αν η δημοτική Αρχή προτίθεται να μεταβάλει, με όποια “ονοματοδοσία” μελέτης (“βιοκλιματικής αναβάθμισης” κ.λπ.) το πρώτο βραβείο ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού – σε όποιο έστω βαθμό αυτό εφαρμόστηκε – αλλά κυρίως, αν προτίθεται να επέμβει σε ένα τόσο σημαντικό σημείο της πόλης, αυτό θα πρέπει να το κάνει μόνο με έναν νέο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
Τίποτα λιγότερο δεν αρμόζει στην κεντρική πλατεία του Ηρακλείου και αυτόάλλωστε επιτάσσει η νομοθεσία, πόσο μάλλον, όταν η αρχιτεκτονική κ.λπ. πρόταση που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Δήμου, αφορά πολύ ευρύτερη της πλατείας Ελευθερίας περιοχή.
Να σημειώσουμε ότι δεν είναι θέμα αμφισβήτησης ή μη προσόντων των όποιων έχουν εμπλακεί στη διαδικασία που μέχρι σήμερα ακολουθήθηκε, ούτε κρίνουμε (σ’αυτή τη φάση) την ουσία των προτεινόμενων αλλαγών. Επιμένουμε όμως στην τήρηση των προβλεπόμενων από τη σχετική νομοθεσία, αφ’ ενός για την απρόσκοπτη μετέπειτα πορεία και χρηματοδότηση του έργου, αφ’ετέρου δε, επειδή θεωρούμε ότι η πρακτική των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών εξασφαλίζει μια ιδιαίτερη ποιότητα στο παραγόμενο αρχιτεκτονικό έργο, προς όφελος της πόλης, των πολιτών των επισκεπτών, του ίδιου του έργου, όλων μας», αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων νομού Ηρακλείου.
Γ. Σισαμάκης: «Έναν μήνα πριν από τις εκλογές είδαν την πλατεία Ελευθερίας»
Η παράταξη «Ηράκλειο για όλους» με σχετική ανακοίνωσή της «εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι ο Δήμος μας αντιμετωπίζεται για μια ακόμα φορά με ευκαιριακούς σχεδιασμούς φθηνού πολιτικαντισμού. Η δημοτική Αρχή επέλεξε 30 ημέρες πριν κληθούν οι πολίτες στις κάλπες να εμφανίσει μακέτες για την ανακατασκευή της πλατείας Ελευθερίας.
Επί πέντε χρόνια αγνόησε επιδεικτικά την κοινωνική ανάγκη για μια διαφορετική αισθητική και λειτουργική προσέγγιση της πλατείας που αποτελεί σήμα κατατεθέν για την πόλη, όπως το ίδιο επιδεικτικά ο χώρος αγνοήθηκε και από την προηγούμενη δημοτική Αρχή που δείχνει τώρα να κόπτεται. Μεγάλη Πέμπτη σήμερα και οι πρακτικές αυτές «σταυρώνουν» τη νοημοσύνη των πολιτών».