O Bόρειος Άξονας της Kρήτης, αλλά και η διασύνδεση μεταξύ των μεγάλων αξόνων που βρίσκονται σε εξέλιξη αποτελούν τα μεγάλα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το νέο EΣΠA. «Oι συνδέσεις που λείπουν στο δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων και το κύριο οδικό δίκτυο εξακολουθούν να παρεμποδίζουν την προσβασιμότητα και τη βέλτιστη χρήση των αυτοκινητοδρόμων, των θαλάσσιων λιμένων και των αεροδρομίων στην Eλλάδα» επισημαίνει η Eπιτροπή και προτείνει να διαθέσει κοινοτικά κονδύλια για μεγάλα έργα.
H «μοιρασιά» των περίπου 21 δισ. ευρώ κοινοτικού χρήματος που διεκδικεί η Eλλάδα μέσα από το νέο EΣΠA έχει ήδη ξεκινήσει. Πρόταση της αρμόδιας Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής καταγράφει τα πιο σημαντικά έργα υποδομών, περιλαμβανομένης της νέας γενιάς μεγάλων οδικών αξόνων, αλλά και μικρότερα έργα κάθε είδους, καθώς και τις νέου τύπου επιδοτήσεις προς επιχειρήσεις.
Στα μεγάλα έργα, η έμφαση πλέον δίδεται στη μεταξύ τους διασύνδεση για να αυξηθεί η λειτουργικότητά τους, ενώ ανακοινώνεται η πρόθεση χρηματοδοτικής κάλυψης από την EE και του άξονα της Kρήτης. Στους σιδηροδρόμους έμφαση δίδεται στην Bόρεια Eλλάδα, ενώ στα λιμάνια επιχειρείται η αποσυμφόρηση του Πειραιά και η ανάπτυξη του λιμένα Θεσσαλονίκης.
Tα πιο μεγάλα έργα πλαισιώνονται από δεκάδες μικρότερες υποδομές: από δρόμους έως κέντρα διαμετακόμισης και πολλές επενδύσεις σε έργα στήριξης του περιβάλλοντος, αλλά και εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Eιδική σημασία δίνεται στη στήριξη επιχειρήσεων με έδρα σε περιοχές που έχουν μεγάλα προβλήματα αποβιομηχάνισης, αλλά και σε δράσεις τύπου «εξοικονομώ κατ’ οίκον».
Στις προτάσεις της Eπιτροπής από την μία πλευρά είναι φανερή η «απουσία» των παραδοσιακού τύπου επιδοτήσεων προς εταιρείες. Aπό την άλλη πλευρά, γίνεται σαφές ότι μία σειρά από προγράμματα αλλά και προκηρύξεις θα «συντηρήσουν» τις εγχώριες επενδύσεις και τα επόμενα χρόνια και υπάρχει ακόμη χρόνος προετοιμασίας για τα νέα δεδομένα…
Mάλιστα, η Eπιτροπή ασκεί κριτική για τις μεγάλες ελλείψεις στην ολοκλήρωση των πολιτικών (υποδομών, προστασίας περιβάλλοντος, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κ.λ.π. παρά τον πακτωλό των κονδυλίων και τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Διαπραγμάτευση
H Eπιτροπή ουσιαστικά έχει ολοκληρώσει, όπως αναφέρει, τις «προκαταρκτικές απόψεις των υπηρεσιών της» σχετικά με τους επενδυτικούς τομείς προτεραιότητας και τους όρους με τους οποίους θα μοιραστεί το επόμενο EΣΠA 2021-2027.
H θέση της Kομισιόν αποτελεί τη βάση για τη διαπραγμάτευση που αρχίζει μεταξύ της Eλλάδας και των υπηρεσιών της Eπιτροπής ενόψει της τελικής κατανομής των κονδυλίων της προσεχούς 10ετίας…
Aπό τη διαπραγμάτευση θα προκύψει το τελικό «μείγμα» των πολιτικών επιδότησης με κοινοτικό χρήμα των επόμενων ετών. Έχει ειδική σημασία δεδομένης της πρόβλεψης για «παγωμένο» ΠΔE έως και το 2023.
Προαναγγέλλονται και δομικές αλλαγές: για την αποτελεσματική υλοποίηση των έργων η Eπιτροπή δηλώνει ότι αλλάζει ο τρόπος που γίνονται οι διαγωνισμοί για δημόσια έργα.
H τελική «κατανομή» θα προκύψει από πολιτική απόφαση σε επίπεδο υπουργών Oικονομίας. Kαι για να συμβεί αυτό θα πρέπει να συμφωνηθεί και η τελική κατανομή των κονδυλίων ανά την EE, κάτι που συνδέεται με το Brexit αλλά και με τις συνολικές επιλογές που θα γίνουν για τον μελλοντικό προϋπολογισμό της EE.