Ένα πολυσέλιδο υπόμνημα με αφορμή την κατάθεση της Στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης του Δήμου Ηρακλείου, η οποία και συζητείται τη Δευτέρα στο Δημοτικό Συμβούλιο, καταθέτει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, τμήμα Ανατολικής Κρήτης.
Στο πλαίσιο του υπομνήματος αναφέρεται ότι η Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΣΒΑΑ) με τίτλο: «Ηράκλειο έξυπνη – συνεκτική πόλη, τόπος συνάντησης 5+1 πολιτισμών» εφαρμόζεται ήδη από το 2017 στην παλιά πόλη, σε τμήματα της παράκτιας αστικής ζώνης στα δυτικά και στα ανατολικά της και οριοθετείται από τους δρόμους, Λ. 62 Μαρτύρων, Πυράνθου, Γ. Γεωργιάδη, Γερωνυμάκη, Λ. Σ. Καζαντζίδη, του Δήμου Ηρακλείου. Αποτελεί τμήμα ευρύτερης περιοχής, όπου έχει εκπονηθεί το Σχέδιο Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (ΣΟΑΠ). Κύρια επιδίωξη είναι έξυπνες λύσεις για την ενίσχυση της συνοχής, δηλαδή την αποκατάσταση των «ΚΕΝΩΝ», που τραυματίζουν την λειτουργία της οικονομίας, της πόλης και της κοινωνίας και είναι αλληλένδετα».
Σύμφωνα με το Τεχνικό Επιμελητήριο, η περιοχή που επιλέχθηκε για να γίνουν οι παρεμβάσεις συγκεντρώνει τα απαραίτητα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά, αναδεικνύοντας ως προτεραιότητα την παλιά πόλη, τις υποβαθμισμένες περιοχές του αστικού χώρου καθώς και τη σύνδεση της παλιάς πόλης και της Κνωσού με το παράκτιο μέτωπο και το λιμάνι – κόμβο κρουαζιέρας.
Σύμφωνα με τον Τεχνικό Επιμελητήριο, οι Στρατηγικές Βιώσιμης Ανάπτυξης, θα πρέπει να εστιάζουν σε περιορισμένο αριθμό συμπληρωματικών παρεμβάσεων προκειμένου να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή στόχευση της στρατηγικής.
Όπως τονίζεται επίσης, κατά την επικαιροποίηση των ΣΒΑΑ της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τυχόν τμηματοποιημένα έργα (έργα phasing) που θα χρηματοδοτηθούν από τις ΣΒΑΑ των δύο (2) Προγραμματικών Περιόδων, καθώς και έργα τα οποία θα μεταφερθούν στο σύνολό τους από το ΕΠ «ΚΡΗΤΗ» 2014-2020 σε ΣΒΑΑ της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027. Τα τμηματοποιημένα έργα (έργα phasing) των ΣΒΑΑ δύναται να εντάσσονται στο Πρόγραμμα «ΚΡΗΤΗ» 2021-2027 πριν την έγκριση των στρατηγικών.
Ειδικότερα το Τεχνικό Επιμελητήριο αναφέρει:
Το 30% των πόρων των ΣΒΑΑ θα πρέπει να αφορά δράσεις που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και ειδικότερα σε:
– Ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων δημόσιου τομέα.
– Αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων στο αστικό περιβάλλον.
– Αντιμετώπιση της διάβρωσης ακτών.
– Ενίσχυση επιχειρήσεων για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης.
– Ανάπτυξη ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή κοινοχρήστων χώρων (πράσινες υποδομές).
– Ηλεκτροκίνηση των αστικών συγκοινωνιών.
– Διεύρυνση του δικτύου ποδηλατοδρόμων – προμήθεια ποδηλάτων.
Από τις παραπάνω δράσεις θα πρέπει να υιοθετηθούν υποχρεωτικά οι δράσεις:
– Ενίσχυση επιχειρήσεων περιοχών ΣΒΑΑ για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης.
– Ηλεκτροκίνηση των αστικών συγκοινωνιών.
-Διεύρυνση του δικτύου ποδηλατοδρόμων και προμήθεια ποδηλάτων
Σχετικά με την περιοχή παρέμβασης της ΒΑΑ:
Περιλαμβάνει: την παλιά πόλη και τμήματα της παράκτιας αστικής ζώνης στα δυτικά και στα ανατολικά της
Οριοθετείται: από τις οδούς 62 Μαρτύρων, Πυράνθου, Γ. Γεωργιάδη, Γερονυμάκη, Σ. Καζαντζίδη
Έκταση: 4,8τ.χλμ. (18% του αστικού κέντρου & 2% του Δήμου)
Πληθυσμός: 32.162 (25% του αστικού κέντρου & 18% του Δήμου)
-Η Περιοχή ΒΑΑ χάνει πληθυσμό (-3 %) την στιγμή που ο Δήμος Ηρακλείου στο σύνολό του παρουσιάζει αύξηση 7%.
-Ο πληθυσμός της Περιοχής ΒΑΑ είναι σημαντικά πιο γερασμένος από τον ΜΟ του Δήμου, με τα άτομα ηλικίας άνω των 70 ετών να αντιπροσωπεύουν το 13% του πληθυσμού της, έναντι 9% στο υπόλοιπο αστικό κέντρο.
-Το σύνολο της Περιοχής ΒΑΑ είναι εντός της Ζώνης Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας (Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας).
-Το σύνολο της Περιοχής ΒΑΑ παρουσιάζει αύξηση των εγγεγραμμένων ανέργων πάνω από 9 % την περίοδο 2018-2020, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του Δήμου είναι 5,3%.
-Πάνω από τις μισές (56%) επιχειρήσεις εστίασης του αστικού κέντρου συγκεντρώνονται εντός της Περιοχής ΒΑΑ.
-Η Κνωσός (6,2χλμ. νοτίως από την Περιοχή ΒΑΑ) έχει την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στην Περιφέρεια Κρήτης και το 2022 έχει επανέλθει στο 88% των επισκεπτών που είχε το 2019
-Οι κατοικίες στην Περιοχή ΒΑΑ είναι ευάλωτες στην αύξηση των θερμοκρασιών και τις έντονες διακυμάνσεις, καθώς πάνω από τις μισές (53%) δεν διαθέτουν μόνωση, έναντι 45% του Δήμου.
Η ΣΒΑΑ αναπτύσσεται σε 3 άξονες και περιλαμβάνει πλήθος υποστόχων, οι οποίοι εν συνεχεία συσχετίζονται με επιμέρους δράσεις και παρουσιάζονται στον πίνακα προτεινόμενων δράσεων.
Σε σχέση με τις παρατηρήσεις του Επιμελητηρίου τονίζεται:
«Επισημαίνουμε ότι το αντικείμενο της ΒΑΑ δεν εμπεριέχει την λογική του ολικού σχεδιασμού παρεμβάσεων σε μια περιοχή, απλώς έρχεται ως βοηθητικό και κυρίως χρηματοδοτικό εργαλείο υλοποίησης δράσεων. Ως εκ τούτου και εφόσον δεν γνωρίζουμε τον “βαθμό και την αναγκαιότητα σχεδιασμού’ προτεινόμενων έργων, και την ένταξή τους σε ένα γενικότερο πλάνο επεμβάσεων (τουλάχιστον από την πλευρά της Δημοτικής Αρχής) ως Επιτροπή αδυνατούμε να κατανοήσουμε πλήρως την αναγκαιότητα πρόκρισης συγκεκριμένων έργων έναντι άλλων πιθανά πιο αναγκαίων. Σε κάθε περίπτωση όμως θα επιχειρήσουμε να εκφράσουμε άποψη στα προτεινόμενα έργα που σχετίζονται με τις μεταφορές, καθώς και να θέσουμε κάποιους γενικότερους προβληματισμούς.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τα σχετικά (άμεσα ή έμμεσα) με το αντικείμενο της ΜΕ Μεταφορών, Συγκοινωνιακών Έργων και Κυκλοφοριακού Σχεδιασμού του ΤΕΕ-ΤΑΚ.
Ανάπτυξη Ολοκληρωμένου Συστήματος Σήμανσης – Προβολής του Ισόπεδου Τμήματος της Ενετικής Οχύρωσης (Υποέργο 2) Π.Υ. 265.905,60 (με προτεινόμενη χρηματοδότηση από τη ΒΑΑ)
Διαμόρφωση δικτύου ΚΧ στον αστικό ιστό της πόλης Π.Υ. 1.600.000 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης)
Πράσινη και Βιώσιμη Ανάπλαση τμήματος δικτύου πεζοδρόμων στην περιοχή της Αγίας Τριάδας Π.Υ. 7.000.000 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης)
Ενιαίο Δίκτυο Πεζοδρόμων – Ανάπλαση Οδού Δελημάρκου ΠΕ-1 (Υποέργο 1 της πράξης: «Ολοκληρωμένες Αστικές Παρεμβάσεις Περιοχών εντός ορίων ΣΟΑΠ Δήμου Ηρακλείου») Π.Υ. 1.600.000,00 (Ταμ. Ανάκαμψης)
Δημιουργία δικτύου ποδηλατοδρόμων εντός τειχών περιοχής Π.Υ. 500.000 (με προτεινόμενη χρηματοδότηση από τη ΒΑΑ)
Αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση της Λ. Καλοκαιρινού Π.Υ. 3.000.000 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης)
Προμήθεια Ηλεκτρικών Οχημάτων και των συνοδών Σταθμών Φόρτισης Π.Υ. 2.500.000 (με προτεινόμενη χρηματοδότηση από τη ΒΑΑ)
Αναβάθμιση Έξυπνης Στάθμευσης – Έξυπνες Διαβάσεις Πεζών – Αισθητήρες Κίνησης και Διαχείριση Κυκλοφορίας Π.Υ. 1.901.671,23 (Smartcities)
Διαμόρφωση δύο μεγάλων και σημαντικών κόμβων, στην οδό 62 Μαρτύρων και στην παραλιακή Π.Υ. 800.000,00 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης)
Στερέωση και Στατική Αποκατάσταση του Παραθαλάσσιου Τμήματος των Ενετικών Τειχών Ηρακλείου Π.Υ. 2.062.500,00 (με προτεινόμενη χρηματοδότηση από τη ΒΑΑ) Θωράκιση προσήνεμου μώλου Λιμένα Ηρακλείου έμπροσθεν του φρουρίου Κούλε Π.Υ. 1.184.842,11 (με προτεινόμενη χρηματοδότηση από τη ΒΑΑ)
Αντιδιαβρωτική Προστασία της Παράκτιας Ζώνης της Παλιάς Ηλεκτρικής Π.Υ. 5.000.000,00 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης)
Στερέωση – αποκατάσταση ενετικών τειχών Ηρακλείου του Ανατολικού ευθύγραμμου τμήματος και orecchione Sabbionara και στοά πύλης Sabbionara Π.Υ. 1.069.144,2 (με προτεινόμενη χρηματοδότηση από τη ΒΑΑ)
Στερέωση – αποκατάσταση ενετικών τειχών Ηρακλείου του ευθύγραμμου τμήματος Μπεμπο – Αγ. Φραγκίσκου Π.Υ. 2.516.719,02 (Ε.Π. Κρήτη)
Αποκατάσταση – Επανάχρηση Μεγάρου Κοθρή Π.Υ. 4.000.000,00 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης)
Αποκατάσταση – Επανάχρηση Φάμπρικας Ανωγειανάκη Π.Υ. 1.300.000,00 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης)
Αποκατάσταση και επανάχρηση κτηρίου επί της οδού 25ης Αυγούστου με αρ. 3 (ΜΙΝΩΣ) Π.Υ. 1.500.000,00 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης)
Αποκατάσταση – Επανάχρηση κληροδοτήματος Ν. Τρανταλλίδη, στη συμβολή των οδών Μιλάτου και Αγίου Τίτου Ηρακλείου (υπό διεκδίκηση προς μίσθωση από τον Δήμο Ρεθύμνης) Π.Υ. 5.000.000,00 (προς αναζήτηση χρηματοδότησης) ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΛΙΜΕΝΑΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΟ ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ Δ. ΗΡΑΚΛΕΙΟ Π.Υ. 200.000 (ΤΠΑ ΥΠΠΟΑ Γ. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ 2021- 2025 ).