Δραματικές είναι οι συνθήκες που επικρατούν στα σημεία όπου καταφθάνουν και συγκεντρώνονται οι εκατοντάδες μετανάστες, σε μια απέλπιδα αναζήτησης καλύτερης ζωής. Αντί γι’ αυτό, βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα καθεστώς εξαθλίωσης, χωρίς καμία προοπτική, υπό συνθήκες που σε πολλές περιπτώσεις είναι χειρότερες απ’ αυτές που άφησαν πίσω τους.
Στοιβαγμένοι σε ακατάλληλους, βρόμικους, πρόχειρα διαμορφωμένους χώρους, παλεύουν καθημερινά να διατηρήσουν την ελπίδα τους ζωντανή. Όμως δεν είναι μόνοι τους. Μαζί τους, σ’ αυτό το απάνθρωπο σκηνικό, βρίσκονται και οι λιμενικοί και οι αστυνομικοί που έχουν επιφορτιστεί με την ευθύνη της φύλαξής τους – άνθρωποι που καλούνται να ανταπεξέλθουν σε υπερβάλλοντα καθήκοντα, μέσα σε ίδιες, αν όχι εξίσου δύσκολες συνθήκες.
Η καρδιά του προβλήματος «χτυπά» στην Αγυιά. Ένα εκθεσιακό κέντρο έχει μετατραπεί κυριολεκτικά σε «αποθήκη ψυχών». Πάνω από 1.100 άνθρωποι συνυπάρχουν σε έναν χώρο που ούτε σχεδιάστηκε ούτε διαθέτει τις υποδομές για κάτι τέτοιο. Ανάμεσά τους και 566 που παραμένουν ήδη για πολλές ημέρες, μαζί με άλλους 575 που έφτασαν τις τελευταίες ημέρες.
Η εικόνα είναι αποκαρδιωτική. Μια διαρκής αναμονή χωρίς τέλος. Άνθρωποι κοιμούνται στο πάτωμα, χωρίς επαρκή αερισμό, με ανεπαρκή καθαριότητα και ελλείψεις σε βασικά είδη υγιεινής. Οι αρμόδιοι παραδέχονται πλέον πως η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου.
Οι επιπτώσεις είναι πολλαπλές. Φόβοι για δερματικές παθήσεις και σταφυλόκοκκο. Ελλείψεις σε φαρμακευτικό υλικό και υποδομές υγειονομικής περίθαλψης απειλούν να μετατρέψουν τις προσωρινές δομές κράτησης σε υγειονομικές βόμβες. Στη Γαύδο, η δήμαρχος Λίλιαν Στεφανάκη, μιλά για απόλυτο αδιέξοδο: καταστηματάρχες αναγκάζονται να κλείσουν, προμήθειες εξαντλούνται και η τοπική κοινωνία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κατάσταση που δεν μπορεί πλέον να διαχειριστεί.
Χθες, στα Δικαστήρια Νεαπόλεως, γράφτηκε ένα ακόμη κεφάλαιο σε αυτήν την υπόθεση. Για πρώτη φορά, κάθισαν στο εδώλιο όχι μόνο οι δύο διακινητές, αλλά και 33 μετανάστες που είχαν εντοπιστεί στην Ιεράπετρα. Οι διακινητές καταδικάστηκαν και οδηγήθηκαν στη φυλακή, ενώ για τους υπόλοιπους κρίθηκε ότι αποτελούν θύματα εκμετάλλευσης.
Ωστόσο, η διοικητική κράτηση συνεχίζεται. Περιμένουν την «εκκαθάριση» της υπόθεσής τους, χωρίς κανείς να μπορεί να τους πει με σιγουριά το πότε και πού θα τελειώσει αυτή η αναμονή.
Οι αφίξεις δεν σταματούν. Μόνο χθες, περισσότερα από 100 νέα άτομα αποβιβάστηκαν και στη Γαύδο. Σύμφωνα με στελέχη του Λιμενικού Σώματος, ο συνολικός αριθμός των μεταναστών στο νησί ανέρχεται σε 1.139 στην Αγυιά, 149 στο Ηράκλειο, 96 στο Ρέθυμνο και 40 στην Ιεράπετρα.
Στο Ηράκλειο, η πλειονότητα των μεταναστών παραμένει για περισσότερες από 10 ημέρες στο παλιό και ακατάλληλο ψυγείο-αποθήκη. Η εικόνα, λένε οι αρμόδιοι, είναι ακόμη χειρότερη από το καλοκαίρι, παρά τις όποιες ενισχύσεις έχουν γίνει.
Δεν φτάνουν οι ενισχύσεις
Μπροστά στην πίεση που διαρκώς αυξάνεται, η Frontex επιχειρεί με τέσσερα σκάφη, ενώ αναμένονται επιπλέον ενισχύσεις από Κροατία και Ιταλία. Τα νέα σκάφη θα σταθμεύσουν σε Γαύδο και Σούδα αντίστοιχα, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές εάν αυτή η κίνηση θα καταφέρει να αποσυμφορήσει την κατάσταση. Από άλλα λιμεναρχεία της χώρας έχουν μετακινηθεί μόλις 14 λιμενικοί, αριθμός – σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στις πραγματικές ανάγκες.
Το βάρος δεν το σηκώνουν μόνο οι υποδομές και οι ένστολοι. Το σηκώνει και η κοινωνία, η οποία παρακολουθεί ένα φαινόμενο που δεν είναι πια παροδικό, αλλά έχει λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά.
Οι κραυγές απόγνωσης δεν προέρχονται μόνο από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, αλλά και από ανθρώπους της πρώτης γραμμής, που δεν έχουν την υποστήριξη ούτε τα μέσα για να σταθούν απέναντι σ’ αυτή την κρίση.
Το πρόβλημα γιγαντώθηκε
Η Ένωση Προσωπικού Λιμενικού Σώματος Δυτικής Κρήτης, τονίζει σε ανακοίνωσή της ότι το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν αντιμετωπίστηκε, αλλά γιγαντώθηκε:
«Επικίνδυνες και απαράδεκτες συνθήκες στον προσωρινό χώρο φύλαξης μεταναστών στην Αγυιά Χανίων. Η κατάσταση στον προσωρινό χώρο φύλαξης μεταναστών στην Αγυιά Χανίων έχει ξεπεράσει κάθε όριο αντοχής και ανοχής. Τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος καλούνται καθημερινά να εκτελέσουν υπηρεσίες που δεν ανήκουν στις αρμοδιότητές τους, σε συνθήκες επικίνδυνες, απάνθρωπες και εξευτελιστικές.
Από την αρχή της έξαρσης των μεταναστευτικών ροών στην Κρήτη έχουμε παρέμβει και αναφερθεί ως Ένωση, πολλές φορές για τις ελλείψεις, τις ανάγκες των υπηρεσιών μας και την επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν εκτός των άλλων καθηκόντων τους και σε αυτό το μεγάλο βάρος που τους προστέθηκε με την έξαρση του μεταναστευτικού.
Η αλήθεια είναι μία: έχουμε μετατραπεί σε τραπεζοκόμους, νοσηλευτές, ψυχολόγους και τραυματιοφορείς αντί να ασκούμε το καθήκον μας. Οι βάρδιες είναι υποστελεχωμένες, με τη μηνιαία ενίσχυση να έχει μειωθεί από δέκα (10) σε πέντε (5) άτομα, όταν χρειάζονται τουλάχιστον τριάντα (30) στελέχη για την 24ωρη φύλαξη στην Αγυιά και στο Νοσοκομείο.
Ταυτόχρονα, οι φυλάξεις παρατείνονται για εβδομάδες ολόκληρες, με αποτέλεσμα τα στελέχη μας να καταρρέουν σωματικά και ψυχικά και να μας μεταφέρουν την αγωνία τους και τους φόβους τους, με τους διαπληκτισμούς και τις εντάσεις που εξελίσσονται καθημερινά στον προσωρινό χώρο φύλαξης της Αγυιάς.
Η αναλογία φύλαξης έχει φτάσει στο 1 στέλεχος ανά 100 κρατούμενους, κάτι που καθιστά προδιαγεγραμμένη την αποτυχία σε περίπτωση εξέγερσης ή μαζικής διαφυγής. Είναι ξεκάθαρο ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα είναι αδύνατη οποιαδήποτε αντιμετώπιση. Και τότε, ποιος θα φέρει την ευθύνη;
Τα στελέχη μας κινδυνεύουν να βρεθούν κατηγορούμενοι ποινικά και πειθαρχικά για κάτι που ήταν εξαρχής αδύνατο να αποτραπεί», αναφέρουν μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή τους.
Όμως και το Σωματείο Εργαζομένων του ΟΑΚ αναφέρεται στο θέμα, και με επιστολή του προς την υφυπουργό Μετανάστευσης & Ασύλου, Σέβη Βολουδάκη, αλλά και προς τους βουλευτές Χανίων, τονίζουν ότι βιώνουν καταστάσεις οι οποίες έχουν ξεπεράσει τα όρια:
«Αξιότιμες κυρίες, αξιότιμοι κύριοι,
βιώνουμε καταστάσεις οι οποίες έχουν ξεπεράσει τα όρια. Συνθήκες επικίνδυνες, απάνθρωπες, εξευτελιστικές.
Εκφράζουμε για άλλη μία φορά την έντονη ανησυχία μας και ζητούμε την άμεση λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της κατάστασης που επικρατεί στους χώρους της πρώην Περιφερειακής Αγοράς Χανίων, όπου φιλοξενούνται προσωρινά ταλαιπωρημένοι άνθρωποι – μεταξύ αυτών γυναίκες και μικρά παιδιά.
Οι τελευταίες ημέρες δημιούργησαν ένα ασφυκτικό και επικίνδυνο περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν επρόκειτο για μεμονωμένα περιστατικά, αλλά για την έσχατη αντίδραση ανθρώπων που ζουν καθημερινά σε συνθήκες που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Υπενθυμίζουμε ότι οι εγκαταστάσεις της πρώην Περιφερειακής Αγοράς Χανίων επιλέχθηκαν για την προσωρινή φύλαξη και για την μεταγωγή των ατόμων σε κλειστές δομές, και έχουμε καταλήξει κάποιοι μετανάστες να κρατούνται παραπάνω στον συγκεκριμένο χώρο που δεν είναι ούτε κατάλληλος ούτε θεσμοθετημένος για κράτηση.
Σήμερα (15/09/2025) στις εγκαταστάσεις φιλοξενούνται προσωρινά 1.150 άνθρωποι, αριθμός που ξεπερνάει κατά πολύ τα ελάχιστα όρια ασφάλειας. Ενώ οι συνθήκες υγιεινής δεν τηρούνται ούτε στο ελάχιστο. Οι διαμαρτυρίες των μεταναστών είναι συνέπεια όλων των παραπάνω καταστάσεων.
Για την προστασία τόσο των εργαζομένων όσο και των προσωρινά φιλοξενούμενων, είναι επιτακτική η ανάγκη για άμεση εξεύρεση νέου, κατάλληλου χώρου φιλοξενίας, ο οποίος να πληροί τις στοιχειώδεις προδιαγραφές ασφάλειας, υγιεινής και αξιοπρέπειας. Παρακαλούμε για τις άμεσες ενέργειές σας ως προς την επίλυση του τόσο σοβαρού θέματος το οποίο έχει προκύψει».