Νιώθω ντροπή και βαθιά απογοήτευση, ότι για ακόμη μία φορά η Μάχη της Κρήτης – αυτό το μοναδικό ιστορικό γεγονός που τίμησε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την άρνηση της υποταγής – απαξιώνεται, παραγκωνίζεται, σχεδόν ξεχνιέται.
Η Μάχη της Κρήτης δεν αφορά μόνο την Κρήτη. Αφορά την Ελλάδα, την Ευρώπη, ολόκληρη την ελεύθερη ανθρωπότητα. Ήταν η πρώτη φορά στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που οργανωμένος λαός, αγρότες, κτηνοτρόφοι, γέροντες, γυναίκες και νεαροί, άοπλοι αντιστάθηκαν με αυταπάρνηση απέναντι στους κατακτητές, στην πιο επίλεκτη στρατιωτική δύναμη της Ναζιστικής Γερμανίας.
Στέλνοντας το μήνυμα ότι οι πιο μεγάλες μάχες δεν δίνονται πάντα με όπλα αλλά με ψυχή. Η Κρήτη έγινε παράδειγμα αντίστασης και αξιοπρέπειας σε όλο τον κόσμο, και όμως. Σήμερα αυτή η πράξη συλλογικού ηρωισμού δεν τιμάται όπως της αρμόζει.
Δεν είναι δυνατόν να περνούν οι μέρες του Μαΐου χωρίς κρατική παρουσία, χωρίς λαμπρές τελετές, χωρίς επίσημους λόγους, χωρίς καλέσματα μνήμης στα σχολεία, χωρίς δημόσια προβολή. Δεν είναι δυνατόν οι ήρωές μας – Κρητικοί και συμμαχικοί στρατιώτες – να ξεχνιούνται μέσα στη σιωπή της αδιαφορίας.
Έχω προσωπικά παλέψει και όταν ήμουν πρόεδρος στην Παγκρήτια Ένωση μαζί με τους συνεργάτες μου και τα Κρητικά σωματεία, δουλέψαμε σκληρά για να μην ξεχαστεί η Μάχη αυτή. Προτεραιότητα ήταν να τοποθετήσουμε το μνημείο του Αστράτευτου Μαχητή της Μάχης Κρήτης, και παρόλο που είχε ολοκληρωθεί από τον πατριώτη μας, τον εξαίρετο καλλιτέχνη Μανώλη Τζομπανάκη, οι υπηρεσίες της Αθήνας αρνούνταν συστηματικά να τοποθετηθεί στην Αθήνα.
Αυτό το θεωρήσαμε ως προσβολή στους ήρωες γι’ αυτό και καταβάλαμε υπεράνθρωπες προσπάθειες για να ξεπεράσουμε τα εμπόδια, με αποτέλεσμα να τα καταφέρουμε και να το τοποθετήσουμε στο Πολεμικό Μουσείο όπου είναι και ο φυσικός του χώρος.
Το μνημείο αυτό συμβολίζει τους ανώνυμους ήρωες, τους εθελοντές, τους απλούς ανθρώπους που βγήκαν αυθόρμητα στα βουνά και αντιστάθηκαν χωρίς διαταγές, χωρίς στρατιωτικούς βαθμούς. Τοποθετήσαμε τη μαρμάρινη πλάκα στο μνημείο με αναφορά την Παγκρήτια Ένωση, τα Κρητικά σωματεία, και όχι, όπως συνηθίζεται, το όνομα του προέδρου, γιατί η τιμή ανήκει σε εκείνους τους ήρωες.
Η δεύτερη προσπάθειά μας ήταν να αναγνωριστεί η Μάχη της Κρήτης ως Εθνική Εορτή, αλλά παρά τις προσπάθειες η Βουλή των Ελλήνων μάς απάντησε ότι δεν μπορεί να γίνει, διότι υπάρχει μία Εθνική Εορτή σε κάθε χώρα της Ευρώπης.
Οπότε και καταφέραμε να καθιερωθεί η Μάχη της Κρήτης πανελλήνια σχολική εορτή, με απόφαση του υπουργού Παιδείας και να κοινοποιηθεί σε όλα τα σχολεία της Ελλάδας. Να γιορτάζεται κάθε χρόνο το μήνα Μάιο, ώστε οι νέοι να γνωρίζουν αυτό το Παγκόσμιο γεγονός, τη Μάχη της Κρήτης.
Στη συνέχεια γιορτάσαμε την 60η Επέτειο της Μάχης της Κρήτης στο Καλλιμάρμαρο, με μία απίστευτη συμμετοχή των Κρητών. 80.000 κόσμου ανταποκρίθηκαν σε αυτή την πρωτόγνωρη εκδήλωση, τιμώντας έτσι με λαμπρότητα την Επέτειο.
Ήταν μία συναυλία από καλλιτέχνες Κρητικούς και όχι μόνο. Η Παγκρήτιος τίμησε τον Μίκη Θεοδωράκη ως επίτιμο πρόεδρο της Παγκρητίου Ενώσεως και όπως έγραψαν πρωτοσέλιδα του Αθηναϊκού τύπου, για πρώτη φορά στην ιστορία γέμισε το Καλλιμάρμαρο.
Στη συνέχεια με αφορμή την συνάντηση του απόδημου Ελληνισμού (το ΣΑΕ) στην Θεσσαλονίκη με πρωτοβουλία της Παγκρήτιας Ένωσης Αθηνών και της Παγκρήτιας Αδελφότητας Μακεδονίας, συναντήθηκαν όλα τα Κρητικά σωματεία και μετά από διαλογική συζήτηση αποφασίσαμε τη δημιουργία ενός παγκόσμιου Συντονιστικού Οργάνου Κρητών, το οποίο λειτουργεί και υπάρχει ένα δίκτυο επικοινωνίας και επαφής με τους Κρητικούς όπου γης. Αλλά βέβαια δεν αρκούν οι προσπάθειες μεμονωμένων ανθρώπων, η ευθύνη είναι συλλογική. Όλοι φέρουν ευθύνη.
Η Πολιτεία που σιωπά, οι θεσμοί που αδρανούν, οι πνευματικοί άνθρωποι που δεν διαμαρτύρονται. Οι τοπικοί άρχοντες, οι βουλευτές, οι ιστορικοί, οι δημοσιογράφοι, οι δάσκαλοι – όλοι όσοι έχουν δημόσιο λόγο και επιρροή – οφείλουν να ορθώσουν το ανάστημά τους και να φωνάξουν.
Η Μάχη της Κρήτης δεν ξεχνιέται. Δεν θα περάσει σιωπηλά. Αν ξεχάσουμε τη Μάχη της Κρήτης, ξεχνάμε ποιοι είμαστε. Ξεχνάμε τι σημαίνει να αντιστέκεσαι στο κακό. Και τότε είμαστε όλοι φτωχότεροι – ιστορικά, ηθικά, εθνικά.
Και αυτό είναι το μεγαλύτερο χρέος που έχουμε σήμερα. Να μεταδώσουμε στα παιδιά μας πως η ελευθερία, η δημοκρατία και η αξιοπρέπεια δεν χαρίζονται.
Κερδίζονται με αίμα, με ψυχή, με πίστη.
Δεν ζητώ τίποτα περισσότερο από αυτό που αξίζουν οι ήρωές μας.
ΜΝΗΜΗ. ΤΙΜΗ. ΣΕΒΑΣΜΟ. ΕΟΡΤΑΣΜΟ.
Ο Κώστας Ξυλούρης είναι επίτιμος πρόεδρος της Παγκρητίου Ενώσεως και εκδότης της «Πατρίς»