Πριν 13 χρόνια, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας περνούσε το κατώφλι των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης.
Ο τότε διευθυντής των ΠΕΚ, κ. Στέφανος Τραχανάς, σημερινός διευθυντής του Mathesis, του μιλούσε για την ιστορία του παππού του, Ναπολέοντα Παπούλια και τη σχέση του με την Κρήτη.
Ο κ. Τραχανάς, σε μήνυμά του, αναφέρει «Ήταν Μάιος του 2008 –η Κρήτη μέτραγε 100 χρόνια από τότε που ο Ελευθέριος Βενιζέλος κήρυξε την ανεξαρτησία της και την Ένωση με την Ελλάδα– όταν ο πρόεδρος της χώρας μας, ο κ. Κάρολος Παπούλιας πραγματοποιούσε επίσημη επίσκεψη στις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Αποχαιρετώντας τον σήμερα αισθάνομαι την ανάγκη να μοιραστώ μαζί σας μια ξεχωριστή στιγμή αυτής της επίσκεψης.
Όταν διαπίστωσα –ύστερα από σχετική έρευνα που κάναμε στο ιστορικό αρχείο της Βουλής των Ελλήνων– ότι το πρώτο ελληνικό αίμα που χύθηκε για την απελευθέρωση της ιδιαίτερης πατρίδας μου –της Κρήτης– ήταν του Ναπολέοντα Παπούλια, υπολοχαγού τότε, το 1897, του πεζικού και παππού του Προέδρου που μας τιμούσε με την επίσκεψή του.
Και δεν μπορώ να μη θυμηθώ την συγκίνηση του κ. Παπούλια όταν αναφέρθηκα στην ομιλία μου σ’ αυτό το γεγονός παραθέτοντας στοιχεία από τις ανταποκρίσεις του αθηναϊκού τύπου της εποχής σχετικά με τον τραυματισμό του Ναπολέοντα Παπούλια, τα οποία ούτε ο ίδιος εγνώριζε. Είχα άλλη μια ευκαιρία μετά απ’ αυτό να συζητήσω για λίγο μαζί του και θα τον θυμάμαι πάντα –πέραν του θεσμικού του ρόλου και της αξιοπρέπειας με την οποία τον υπηρέτησε σε δύσκολους καιρούς– ως ένα βαθειά καλλιεργημένο και ευαίσθητο άνθρωπο.
Ο Τραχανάς αναφέρθηκε στη μάχη στον τραυματισμό του παππού του Κάρολου Παπούλιαστη μάχη του ελληνικού στρατού με τους Τούρκους έξω από τα Χανιά, και επίσης στον καταλυτικό ρόλο του βιβλίου, του βιβλιοπωλείου και του θεσμού του University Press στην διεκδίκηση και εδραίωση της ελευθερίας του λόγου ως θεμελιώδους δικαιώματος των πολιτών μιας δημοκρατικής πολιτείας.