Για την τραγωδία των Τεμπών δήλωσε το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, πως έχασε περισσότερους φοιτητές παρά στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Πριν από χρόνια είχα υπολογίσει ότι είχαμε περισσότερους κρητικούς νεκρούς από τροχαία, από τα θύματα της Μάχης της Κρήτης και όλων των εκτελέσεων της κατοχής μαζί.
Αυτές οι απώλειες ανθρώπινων ζωών τρομάζουν για τις ανοχές μας, αν συγκρίνουμε ότι στα πιο μαύρα μεσάνυχτα της ιστορίας μας, η ανεξαρτησία της Κρήτης κλείδωσε με τη σφαγή λίγων δεκάδων επιφανών κατοίκων στη Λ. 25ης Αυγούστου, στο Ηράκλειο. Τι συμβαίνει μ’ εμάς ώστε να έχουμε απαξιώσει σε τέτοιο βαθμό την ανθρώπινη ζωή και ασφάλεια; Αν δεν ίσχυε αυτό, τότε θα υπήρχε κάποια ουσιαστική αντίδραση εκ μέρους του κράτους, όπως θα ήταν η έρευνα των συνθηκών και η αναζήτηση λύσεων.
Διότι οι προηγούμενες επισημάνσεις δεν αφορούν μεμονωμένα και σπάνια φαινόμενα, αλλά συνηθισμένα και γενικευμένα. Δες τε τις συνέπειες της πανδημίας που μόλις έληξε, και η χώρα μας στην έναρξη της είχε αντιδράσει καλά. Μας κατέτασσαν τότε στις πιο υπεύθυνες χώρες. Έκτοτε χάσαμε από covid κοντά 37χιλ. ψυχές και πέσαμε στη χορεία των χειρότερων. Γιατί αυτή η μετάπτωση; Είχαμε κατά 1/3 αυξημένο αριθμό θανάτων από τη Σουηδία. Ένα κράτος ίσου αριθμού κατοίκων που, χωρίς να είναι πτωχευμένο, δεν έχασε ούτε ένα μεροκάματο από καραντίνα.
Η Ελλάδα είναι η μόνη από τις 27 χώρες της ΕΕ που αψηφά την ανθρώπινη ζωή και ασφά-λεια, αφήνοντάς τις στην τύχη. Όχι πως οι κυβερνώντες δε συμπονούν και, όποτε χρειάζεται δεν κλαίνε κιόλας. Στη δημόσια σφαίρα, όμως, δεν αρκούν οι προσωπικές αντιδράσεις. Συνοδεύονται με δημόσια μέτρα. Αντί ασφάλεια των τραίνων είναι φανερό πως το κράτος προτίμησε να περικόψει τις ίδιες του δαπάνες και τις υποχρεώσεις του αναδόχου που λει-τουργεί το σύστημα.
Η αξία της ανθρώπινης ζωής υποχώρησε σε άλλη περίπτωση απέναντι στην ελευθερία της αγοράς, με την κατάργηση ελέγχων στη διακίνηση φυτοφαρμάκων. Τα κρατικά νοσοκομεία της Κρήτης μιλούν συχνά κατά της αλόγιστης χρήσης τους. Η επιλογή είναι και κοντόφθαλμη, διότι εκτός από τον ανθρώπινο πόνο σε κάθε απώλεια, πληρώνει βαρύ τίμημα το ΕΣΥ. Ατέλειωτα είναι τα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τον κανόνα αδιαφορίας της Πολιτείας για την ανθρώπινη ζωή. Δεκάδες άτομα σκοτώνονται ή τραυματίζο-νται κάθε χρόνο με τη χρήση εργονομικά επικίνδυνων μηχανημάτων, που κυκλοφορούν στην αγορά. Το κράτος μας βλέπει το ζήτημα αυτό, όπως περίπου οι ΗΠΑ την οπλοφορία.
Και στο θέμα αυτό που πρόσφατα ζήσαμε θλιβερά περιστατικά, δεν ήταν πάντα έτσι. Στον αγροτικό τομέα υπήρχε η υπηρεσία Μηχανικής Καλλιέργειας. Αγροτικά μηχανήματα και εργαλεία που παράγονται εγχώρια ή εισάγονται, περνούσαν ελέγχους που έδιναν το πράσινο φως κυκλοφορίας. Ο μηχανισμός αυτός αποτελούσε στήριγμα και για τους κατασκευαστές και την οικονομία. Ο κλάδος των μηχανών είχε μεγάλη άνθηση με την κυκλοφορία προϊόντων που έβγαιναν στις διεθνείς αγορές.
Τώρα αρκούν οι έλεγχοι των άλλων χωρών, που καλύπτουν μέρος μόνο όσων κυκλοφορούν στη χώρα, χωρίς κριτήρια βασισμένα στις δικές μας ιδιαιτερότητες. Συνεπώς, η συνεχής μας υποβάθμιση δεν είναι ούτε νομοτελειακή ούτε τυχαία, αλλά αποτέλεσμα επιλογών. Όταν στις επιλογές του κράτους μπαίνει σε δεύτερη μοίρα η ζωή υπάρχει πτώση αξιών. Πόσα μορφωμένα παιδιά μας που έχουν ξενιτευτεί θα διαλέξουν μόνιμα Ελλάδα.
Ίσως παρατηρήσει κάποιος ότι το κράτος σε περιπτώσεις όπως το Μάτι κινείται δραστήρια για τιμωρία των ενόχων. Αυτό θα ήταν μια παρηγοριά, αν η κυβέρνηση που επωφελήθηκε από την τραγωδία εκείνη, είχε πάρει μέτρα να μην επαναληφθεί αλλού. Μέχρι πριν λίγες δεκαετίες το πολιτικό σύστημα που διαδέχθηκε το Μάτι θα αναζητούσε περιοχές όπου ανάλογες συνθήκες μπορούσαν να αποφέρουν το ίδιο τραγικό αποτέλεσμα.
Η αστικοποίηση που εξελίχθηκε από το 1960 για πολλές δεκαετίες χωρίς κανονικές πολεοδομήσεις, γέμισε τη χώρα με περιοχές σαν το Μάτι. Τμήματα της Αγίας Πελαγίας, των Τριών Εκκλησιών, μεγάλο μέρος στα Νταμάρια Ηρακλείου ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Πόσες άλλες είναι διάσπαρτες στην επικράτεια. Είδε κανείς, πλάι στη δίωξη των ηττημένων, να ερευνάται το ενδεχόμενο επανάληψης της τραγωδίας αλλού;
Μήπως πάρθηκαν μέτρα σε περιοχές συχνών επαναλήψεων άλλων θεομηνιών; Τώρα, λοιπόν, που βγήκαν σε άγρα ψήφων κόμματα και πολιτευτές, θα πρέπει γονείς που έχουν χάσει σε επαναλαμβανόμενα τροχαία παιδιά, συγγενείς που έχασαν δικούς τους άδικα από covid, όλοι όσοι θρηνούν αδικοχαμένα πρόσωπα να ζητήσουν δημόσια το λόγο. Έχουν δημοκρατικό δικαίωμα.