Μεγάλη και τρανή η γιορτή σήμερα! Το Πάσχα του καλοκαιριού! Η μέρα σήμερα μυρίζει βουνό, μυρίζει κερί και λιβάνι, μυρίζει γλυκό αφράτο άρτο και πανηγύρι, σήμερα είναι η μεγάλη γιορτή της Παναγιας μας!
Πρωί πρωί, ξεκινήσαμε από το Ηράκλειο και πήραμε τον ανηφορικό δρόμο για το ορεινό Μαλεβυζι. Για να εκκλησιαστούμε στην εκκλησία της Παναγίας στο χωριό μου, τον Καμαριώτη! Μετά από ένα ευχάριστο ταξίδι περίπου μισής ώρας προς τους πρόποδες του Ψιλορειτη, κάτω απο τα Ανώγεια, φτάνουμε στο χωριό! Σταθμεύουμε κάτω απο μια καρυδιά με παχύ-παχύ σκιανό. Το αεράκι φυσάει δροσερό και χαϊδεύει τα φύλα της καταπράσινης καρυδιάς, κι’αυτα με τη σειρά τους χαϊδεύουν το ένα το αλλο, και χορεύουν και μοσχοβολούν τη χαρακτηριστική μυρωδιά τους.
Τα μεγάφωνα της εκκλησίας απέναντι, μας προσκαλούν, η μάλλον μας υπενθυμίζουν, πως ήδη αργήσαμε και πως η λειτουργία έχει ήδη αρχίσει μια και ο παπάς ακούγεται να τελειώνει κιόλας το Ευαγγέλιο.
Προχωρούμε με βιασύνη μέσα στα ερειπωμένα σοκάκια και στα μισογκρεμισμένα σπίτια. Με βαριά καρδιά, γιατί θυμούμαι το χωριό σε άλλες εποχές και τις δόξες του, που όλα τα σπίτια ήταν ασπρισμένα και περιποιημένα για το μεγάλο πανηγύρι, αλλά σήμερα σιγούν και κλαίνε και αυτά μαζί με τους επισκέπτες! Αυτά βέβαια ειναι τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης και της προόδου, που έχουν μεν τα καλά τους, αλλά και τα κακά τους, και τα άλλοτε όμορφα χωριά μας σαν θύματα τους!
Στο πίσω μέρος του χωριού, εκεί στο παλιό νεκροταφείο, στέκεται η Εκκλησούλα της Παναγιας! Πανάρχαιος ναός, ίσως απο την εποχή των Βυζαντινών, η Ενετικών χρόνων. Κατάμεστος με ξεθωριασμένες από τον χρόνο τυπογραφίες Αγίων. Καθαγιασμένος από τις προσευχές των χιλιάδων χωριανών που έχουν περάσει από εκεί μέσα! Ζώντων και τεθνεώτων, μια που και η τελευταία στάση κάθε χωριανου ήταν μέσα σ’αυτόν ταπεινό ναό, πρίν το μεγάλο του ταξίδι! Μνήμες ατέλειωτες! Πολλές οι παιδικές αναμνήσεις! Βαρύ το συναισθημα που μονομιάς το αισθάνομαι στους ώμους μου!
Ανεβαίνω τα πέτρινα σκαλιά και μπαίνω μέσα στον μικρό πρόναο, προσκυνώ ευλαβικά και ανάβω δυο κεριά! Ένα για μένα και ένα για όλους τους δικούς, που δεν κατάφεραν φέτος να έλθουν στην Ελλάδα και στο ετήσιο πανηγύρι, γιατί και αυτοί πρέπει να συνδέονται νοερά με τον γεννησιμιό τους τόπο!
Πολλοί χωριανοί και άλλοι πανηγυριστές έχουν ήδη φτάσει και η εκκλησία είναι σχεδόν γεμάτη! Η έντονη μυρωδιά απο τα κεριά και το λιβάνι χτυπούν τα ρουθούνια και στις αισθήσεις, και αμέσα μπαίνεις στο νόημα πως βρίσκεσαι σε χώρο ιερό, και η ψαλμωδία επισφραγίζει την αίσθηση του μεγάλου πανηγυριού! Σπρώχνοντας ευγενικά, προχωρώ μπροστά, και παίρνω τη θέση μου στο ψαλτήρι! Σύντομα αισθάνομαι ένα ρίγος να περνάει απο την ραχοκοκαλιά μου σαν σκέφτομαι πως σε τούτο εδώ το ίδιο ψαλτήρι μάθαινα την ψαλτική τέχνη σαν μικρό παιδι, πριν μισό αιώνα και πως στο ίδιο ακριβώς ψαλτήρι έψαλλε ο μακαρίτης ο παππούς μου ο Μπογιατζομανώλης, μαζί με τον Κουμινό και τον Μιχαλίτση πριν ενα αιώνα ολόκληρο, και που ιερέας ήταν ο μπάρμπας μου ο παπά-Γιώργης Σαλούστρος.
Μετά απο ενα αρχικό ενδοιασμό, συνέρχομαι και μπαίνω και’γω στην ψαλμωδία, και σιγά σιγά η λειτουργία προχωράει κανονικά προς το τέλος της, καταλήγοντας στην θεία μετάληψη. Μέσα στην «αναμπουμπούλα» και τη βιασύνη όλων να κοινωνήσουν, δυό επιτρόπησσες ετοιμάζουν ένα μεγάλο τραπέζι στην αυλή με μια στίβα άρτους. Η μυρωδιά τους γεμιζει το προαύλιο! Ο ιερέας βγαίνει έξω, με το βιβλίο και το θυμιατό στο χέρι και αρχίσει την τελετουργία του αγιασμού των πέντε αρτων, κάνοντας μνεία στις οικογένειες των εορταζοντων, και τελειώνοντας βροντοφωνάζει το “Πλούσιοι επτώχευσαν και επεινασαν……”
Μετά το τέλος της τελετής, και τους αλληλοασπασμούς με δεκάδες χωριανούς και φίλους, όλοι μαζί πείραμε τον δρόμο για την πλατεία του χωριού. Εκεί, μπροστά από στο ηρώο όλοι μαζί, μικροί και μεγάλοι, πολιτικοί, τοπικοί άρχοντες και απλοί χωριανοί, παραβρεθήκαμε στην επιμνημόσυνη δέηση για τους ήρωες χωριανούς που θυσιάστηκαν στον βωμό της πατρίδας κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής! Στο τέλος δε του μνημοσύνου, όλοι μαζί, με μιά φωνή, ευλαβικά και δυνατά για να μας ακούσουν εκεί ψηλά που βρίσκονται , ψάλλαμε το «Αιώνια η Μνημη»…..!
Αμέσως μετά, προχωρήσαμε στο πάνω μέρος της πλατειας, που κάτω απο τον πλάτανο απολαύσαμε το καφεδάκι μας, μαζι με ενα κομμάτι αφράτο και γλυκό άρτο που προσέφερε ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού!
Αμέσως μετά, ήμασταν καλεσμένοι απο την οικογένεια του ξαδέλφου μας τιυ Γιάννη Μιχαλάκη στην ταβερνα της Πανδώρας για ενα πράγματι λουκούλειο γεύμα με ντόπιες λιχουδιές της κρητικής κουζίνας, και φυσικά συμπεριλαμβανομένου και του άφθονου οφτού κρέατος, συνδυασμένα πάντα με την καλή παρεα και την κουβέντα.
Μιά μέρα γεμάτη συναισθήματα δέους, χαράς, αγάπης αλλά και συγκίνησης. Μια μεγάλη μερα για μας τους Ορθόδοξους, αλλα και ολόκληρη τη Χριστιανοσύνη!
Χρόνια πολλά στις/στους εορτάζοντες και σε όλο τον Κοσμο.
Αύγουστος 2025