Θλίψη, οργή αλλά και αναπάντητα ερωτηματικά επικρατούν σχετικά με τον θάνατο του Στέλιου Παπαδογιαννάκη, του 37χρονου που άφησε την τελευταία του πνοή στο φαράγγι του Αμπά.
Ο 37χρονος τραυματίστηκε το απόγευμα της Κυριακής με τα σωστικά συνεργεία να περιμένουν το Super Puma για τη διάσωση του. Ωστόσο λόγω του δύσβατου σημείου παρουσιάστηκε αδυναμία προσέγγισης του ελικοπτέρου με αποτέλεσμα ο 37χρονος να παραδοθεί μετά από 24 ώρες, χωρίς τις αισθήσεις του, στο ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ το μεσημέρι της Δευτέρας.
Αυτή δεν είναι βέβαια, η πρώτη φορά που παρουσιάζεται ανεπάρκεια στην διάσωση τραυματιών σε βουνά και φαράγγια στην Κρήτη αλλά και στην Ελλάδα συνολικά.
Το patris συνομίλησε με τον Δημήτρη Σφυράκη, πρόεδρο του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου, σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί τι φταίει και θρηνούμε συχνά κυρίως νέους ανθρώπους, οι οποίοι επιδίδονται σε εξωτερικές δραστηριότητες.
«Πρέπει να ξεκινήσουμε από το μηδέν, καθώς δεν υπάρχει πραγματικά τίποτα στο κομμάτι της διάσωσης» αναφέρει εισαγωγικά ο Δημήτρης Σφυράκης.
Το πρώτο και κύριο σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου, είναι ότι το κράτος πρέπει να σταματήσει να είναι ανάλγητο απέναντι στους πολίτες του. Αυτό μεταφράζεται σύμφωνα με τον κ. Σφυράκη πρώτα απ’ όλα στην δημιουργία ενός οργανωμένου συστήματος ελικοδιάσωσης σε όλη τη χώρα. Τα ελικόπτερα που θα αποτελούν αυτό το δίκτυο ελικοδιάσωσης, πρέπει να είναι μικρά και ευέλικτα, να μπορούν να κατέβουν χαμηλά, όπως λέει ο κ. Σφυράκης.
Τα Super Puma όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Σφυράκης είναι «για τα μάτια του κόσμου» καθώς δεν έχουν ούτε τις τεχνικές προδιαγραφές αλλά και ούτε και την ευελιξία που απαιτείται -λόγω του όγκου τους- να παρέμβουν σε περιστατικά, όπως αυτό που στοίχισε τη ζωή στον Στέλιο Παπαδογιαννάκη.
Στην περίπτωση δε συγκεκριμένα του Στέλιου Παπαδογιαννάκη, αποδεικνύεται από μαρτυρίες, ότι το σώμα του θύματος χρειάστηκε να μετακινηθεί πολλές φορές, ώστε να μεταβεί σε ένα σημείο που θα μπορούσε να προσεγγίσει το Super Puma και αυτό σε συνδυασμό με την μεγάλη καθυστέρηση του ελικοπτέρου, απέβη μοιραίο, καθώς επιδεινώθηκαν σε σημείο χωρίς επιστροφή τα εσωτερικά τραύματα που είχε αποκομίσει από την πτώση του.
Πέρα από τα πτητικά μέσα, είναι απαραίτητη προϋπόθεση, στις ομάδες που σπεύδουν για διασώσεις, να υπάρχει τουλάχιστον ένας γιατρός και νοσηλευτικό προσωπικό εν γένει. «Όσο εκπαιδευμένοι και να είναι οι διασώστες στις πρώτες βοήθειες, οι γνώσεις ενός γιατρού δεν μπορούν να υποκατασταθούν» είναι η χαρακτηριστική αποστροφή του λόγου του προέδρου του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου.
Από εκεί και πέρα, όπως είχε σημειώσει και σε προηγούμενη συνέντευξή του στο patris ο Δημήτρης Σφυράκης, είναι πολύ σημαντικό και οι ίδιοι οι άνθρωποι που πηγαίνουν σε ένα βουνό ή σε ένα φαράγγι να είναι πολύ προσεκτικοί, να έχουν μελετήσει το πεδίο, τις καιρικές συνθήκες.
Πολύ σημαντικό επίσης σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ορειβατικού Συλλόγου Ηρακλείου, είναι ότι όσοι άνθρωποι έχουν ενδιαφέρον για δραστηριότητες στη φύση, χρειάζεται και οι ίδιοι να έχουν μια βασική γνώση στην παροχή πρώτων βοηθειών.
Οι αντιδράσεις
Μετά τον χαμό του Στέλιου Παπαδογιαννάκη, πύκνωσαν ξανά οι φωνές για την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός οργανωμένου μηχανισμού διάσωσης.
Την Τετάρτη (10/12) η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας και Αναρρίχησης, κοινοποίησε επιστολή προς τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, κ. Ιωάννη Κεφαλογιάννη, υπογραμμίζει με έμφαση ότι «δεν μπορούμε να δεχθούμε άλλες ανθρώπινες απώλειες λόγω θεσμικών ελλείψεων».
Στην επιστολή της αναφέρει:
«Αξιότιμε κ. Υπουργέ Ιωάννη Κεφαλογιάννη,
Η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας & Αναρρίχησης καταγγέλλει ως απαράδεκτες τις επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις και τις σοβαρές δυσλειτουργίες στον μηχανισμό ορεινής διάσωσης της χώρας. Το πρόσφατο τραγικό συμβάν με τον θάνατο ορειβάτη άνω των 37 ετών στο φαράγγι Αμπά της Κρήτης, όπου πολύτιμες ώρες χάθηκαν πριν την ενεργοποίηση των αναγκαίων μέσων, αναδεικνύει με τον πιο οδυνηρό τρόπο την έλλειψη συντονισμού, επάρκειας και επιχειρησιακής ετοιμότητας των αρμόδιων υπηρεσιών.
Τέτοια περιστατικά δεν αποτελούν «ατυχίες», αλλά αποτέλεσμα ενός συστήματος που παραμένει ανεπαρκές παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις και τεκμηριωμένες παρεμβάσεις της ορειβατικής κοινότητας. Η ΕΟΟΑ ζητά άμεσα:
- πλήρη διερεύνηση των ευθυνών για την καθυστέρηση κινητοποίησης,
- αναβάθμιση του μηχανισμού ορεινής διάσωσης σε 24ωρη βάση,
εξαγγελία που παραμένει στο συρτάρι παρά τις υποσχέσεις ακόμη και
του κ. Πρωθυπουργού
- εξοπλισμό και στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό των υπηρεσιών διάσωσης
- σαφές πρωτόκολλο συντονισμού μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Δεν αποδεχόμαστε άλλη απώλεια ζωής εξαιτίας θεσμικής αδυναμίας. Η Πολιτεία οφείλει να διασφαλίσει ότι καμία διάσωση δεν θα εξαρτάται από την τύχη, αλλά από ένα αποτελεσματικό, άμεσα ενεργοποιούμενο και επαγγελματικό σύστημα.»
Δεν μπορούμε να δεχτούμε να χαθεί άλλος άνθρωπος περιμένοντας…
Ανακοίνωση εξέδωσε την Πέμπτη το πρωί και το Σωματείο Συνοδών Βουνού Κρήτης, οι οποίοι με τη σειρά του επισημαίνουν όσα χρειάζεται να γίνουν για να μην συνεχίσουμε να θρηνούμε ανθρώπινες ζωές.
Αναλυτικά η ανακοίνωση
Με αφορμή τα πρόσφατα δραματικά γεγονότα στο φαράγγι του Αμπά δυστυχώς αποδείχθηκε για άλλη μια φορά με τον πιο τραγικό επίλογο η απουσία μηχανισμού εναέριας διάσωσης και προ νοσοκομειακής φροντίδας στο πεδίο στην χώρα μας. Ένα πάγιο αίτημα φορέων και πολιτών που μένει ακόμα ανυλοποίητο παρά την ψήφιση του νόμου 4989/2022 “Θεοφάνης Ερμής Θεοχαρόπουλος”.
Δυστυχώς αποδείχθηκε για ακόμα μια φορά η δυσλειτουργία του μηχανισμού διάσωσης, τα κενά οι ελλείψεις, η προβληματική επικοινωνία μεταξύ υπηρεσιών και οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. Προβλήματα τα οποία οδηγούν πάντα σε χάσιμο πολύτιμου χρόνου.
Σε μια σύγχρονη πολιτισμένη χώρα η φράση “Σηκώθηκε ελικόπτερο” θα πρέπει να πάψει να είναι είδηση, θέμα για είδηση θα έπρεπε να είναι το “γιατί δεν σηκώθηκε το ελικόπτερο;”, “γιατί δεν μπόρεσε να προσεγγίσει, μήπως δεν είναι κατάλληλο;”, γιατί χρειάστηκαν 20 ώρες;
Μια σύγχρονη πολιτισμένη χώρα οφείλει να έχει έναν οργανωμένο και σε επιφυλακή μηχανισμό διάσωσης γιατί οφείλει να συνδράμει όποιον βρίσκεται στην επικράτεια της, όπου αυτό χρειαστεί, είτε αυτό είναι ένα φαράγγι είτε ένας απομακρυσμένος οικισμός.
Δεν μπορούμε να δεχτούμε να χαθεί άλλος άνθρωπος περιμένοντας…
Καλούμε την πολιτική ηγεσία και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να δράσουν τώρα!
- Να υλοποιηθεί ο νόμος αναβάθμισης και δημιουργίας ενιαίου μηχανισμού εναέριας διάσωσης.
- Μόνιμη στάθμευση ελικοπτέρου διάσωσης στο νησί της Κρήτης όλο τον χρόνο.
- Απλοποίηση των πρωτοκόλλων εμπλοκής των στρατιωτικών ελικοπτέρων σε περιπτώσεις διάσωσης από την πρώτη στιγμή έως ότου υλοποιηθεί ο μηχανισμός εναέριας διάσωσης.
- Εκπαίδευση και στελέχωση των μονάδων διάσωσης στην ορεινή διάσωση, όχι μόνο της ΕΜΑΚ
- Εκπαίδευση και στελέχωση των μονάδων διάσωσης με νοσηλευτικό προσωπικό για την παροχή προ νοσοκομειακής φροντίδας στο πεδίο.
Κλείνοντας, σύσσωμο το Σωματείο Συνοδών Βουνού Κρήτης εκφράζει τα ειλικρινή του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους φίλους του Στέλιου.