“Επί ποδός” τίθεται ο χώρος των μηχανικών λόγω των κυβερνητικών αποφάσεων που θέτουν σε εντελώς νέες βάσεις τη διαδικασία υλοποίησης των ευρωπαϊκών προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων, τα γνωστά “Εξοικονομώ”.
Πιο συγκεκριμένα, με δυο υπουργικές αποφάσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που υπογράφηκαν η μεν πρώτη τον Μάρτιο και η δεύτερη τον Ιούλιο που μας πέρασαν, στην πραγματικότητα το ΥΠΕΝ “σερβίρει την πίτα” αυτών των προγραμμάτων. Πρόκειται γιαγια τον νέο Οδικό Χάρτη Εξοικονόμησης Ενέργειας στα Κτήρια (ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/78489/637) και την απόφαση για το Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών (ΥΑ ΥΠΕΝ/ΣΕΝΕ/17806/1085/2025).
Το ΥΠΕΝ βάζει δυνατά στο παιχνίδι των ενεργειακών επιθεωρήσεων και της σύνταξης των. φακέλων τους παρόχους ενέργειας, δηλαδή τις μεγάλες επιχειρήσεις της ενέργειας, δημιουργώντας σύμφωνα με τους ανθρώπους του τεχνικού κόσμου, συνθήκες στρέβλωσης του ανταγωνισμού και συγκέντρωσης στην αγορά που ως τώρα λειτουργούσε ουσιαστικά αποκεντρωμένα.
Οι παρεμβάσεις αυτές έχουν θορυβήσει ιδιαίτερα τον χώρο των μηχανικών, προκαλώντας την αντίδραση του τεχνικού κόσμου έσω του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Σε τοπικό επίπεδο, το ΤΕΕ/ΤΑΚ έχει ήδη τις προηγούμενες ημέρες εκφράσει προς την κυβέρνηση τον έντονο προβληματισμό του και την ζωηρή ανησυχία των επιστημόνων και ελευθέρων επαγγελματιών του τεχνικού χώρου.
Στο υπόμνημα που απέστειλε το ΤΕΕ/ΤΑΚ, εκφράζει έντονο προβληματισμό για την ανάθεση δράσεων εξοικονόμησης σχεδόν αποκλειστικά στους παρόχους ενέργειας, μέσα από συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης. Το προτεινόμενο σχήμα περιθωριοποιεί, σύμφωνα με το υπόμνημα, χιλιάδες επιστήμονες-επαγγελματίες μελετητές, περιορίζει την οικονομική και επαγγελματική τους ελευθερία και πρόκειται να δημιουργήσει συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.
Η προηγούμενη εμπειρία με τα προγράμματα «Εξοικονομώ» -με συμμετοχή των μηχανικών στον τεχνικό έλεγχο- αξιολογείται ως επιτυχής, και έχει συμβάλει στην περιβαλλοντική και οικονομική αναβάθμιση χιλιάδων κτηρίων και στη στήριξη της επαγγελματικής δραστηριότητας.
Το ΤΕΕ/ΤΑΚ προειδοποιεί ότι η επιλογή μετατροπής του προγράμματος σε εργαλείο ιδιωτικής χρηματοδότησης υπονομεύει τη διαφάνεια, τη συμμετοχικότητα, την ποιότητα των παρεμβάσεων και ενισχύει τον κίνδυνο συγκέντρωσης κονδυλίων σε ελάχιστους οικονομικούς φορείς. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη σύγκρουση συμφερόντων που προκύπτει από τον διπλό ρόλο των παρόχων: παραγωγοί ενέργειας και εγγυητές της εξοικονόμησής της.
Το ΤΕΕ/ΤΑΚ καλεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος να διαβουλευτεί ουσιαστικά με τους επιστημονικούς φορείς και να αναθεωρήσει άμεσα το νέο σχεδιασμό, ώστε να διασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας του προγράμματος, η διαφάνεια, και η ελεύθερη πρόσβαση όλων των πιστοποιημένων μηχανικών.
Ερώτηση για το θέμα αυτό υπέβαλε μάλιστα, προς τον αρμόδιο υπουργό Σταύρο Παπασταύρου, ο βουλευτής Ηρακλείου της ΝΔ Κωνσταντίνος Κεφαλογιάννης. Ο Ηρακλειώτης βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος επισημαίνει στο κείμενο της ερώτησης τα παρακάτω σημεία προβληματισμού:
– την απουσία συμμετοχής των εμπλεκόμενων φορέων με το σχεδιασμό του νέου προγράμματος,
– την εμπλοκή των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας η οποία συνεπάγεται με:
– κίνδυνο νόθευσης του ανταγωνισμού,
– κίνδυνο ομηρίας των καταναλωτών,
– κίνδυνο σύγκρουσης συμφερόντων,
– ζητήματα τεχνικής επάρκειας εμπλεκομένων φορέων,
– αδιευκρίνιστο καθεστώς εποπτείας των παρόχων ενέργειας,
– κίνδυνο καταχρηστικής συμπεριφοράς,
και καταλήγει ερωτώντας τον υπουργό αν:
– θα καλέσει σε ουσιαστική διαβούλευση τους εκπροσώπους των μηχανικών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
– εξασφαλίζονται τα εχέγγυα ευελιξίας και ελεύθερης επιλογής παρόχου από τους καταναλωτές,
– εξασφαλίζεται η δυνατότητα συμμετοχής όλων των επιχειρήσεων, τεχνικών εταιρειών, ενεργειακών συμβούλων
– θα λάβει για να αντιμετωπιστούν τυχόν φαινόμενα νόθευσης του ανταγωνισμού, σύγκρουσης συμφερόντων, καταχρηστικής συμπεριφοράς εκ μέρους των παρόχων ενέργειας
– θα προβεί σε εξειδίκευση του καθεστώτος εποπτείας και μηχανισμού λογοδοσίας των παρόχων ενέργειας κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων.