Η Ερίνη ζει τον περισσότερο καιρό στη Νέα Υόρκη, εκπροσωπώντας δύο μεγάλες τάσεις των καιρών μας: τη γυναικεία ενδυνάμωση και την updated επιστροφή στις παραδόσεις. Με καταγωγή από την Κρήτη, η ερμηνεύτρια, συνθέτρια και παραγωγός καταφέρνει να επαναπροσδιορίσει ένα από τα πιο ανδροκρατούμενα μουσικά ιδιώματα, το ριζίτικο, και να το φέρει στο παγκόσμιο μουσικό προσκήνιο.
Το πρόσφατο τραγούδι της «Σε ψηλό βουνό», που συμμετέχει στα Grammy Awards, συνδυάζει την αυθεντικότητα της παράδοσης με την κινηματογραφική ατμόσφαιρα και την ανατρεπτική ενορχήστρωση. Η φωνή της λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανατρέποντας τους κανόνες, αφού χάρισε μια νέα πνοή σε μια μουσική κληρονομιά που μέχρι τώρα ανήκε σχεδόν αποκλειστικά στους άντρες.
Με την παρουσία της στη σκηνή, συχνά ντυμένη με την παραδοσιακή ανδρική κρητική κάπα αναμετράται με κοινωνικά στερεότυπα και αποδεικνύει ότι οι γυναίκες μπορούν να γίνουν παραγωγοί της δικής τους πορείας. Από τη Νέα Υόρκη μέχρι την αγαπημένη της Κρήτη και από το Berklee College of Music μέχρι τις μεγάλες διεθνείς σκηνές, η Ερίνη ενώνει τον κόσμο με τις ρίζες της αποδεικνύοντας πως η παράδοση μπορεί να γίνει πηγή δύναμης, έμπνευσης και παγκόσμιου διαλόγου.
GALA: Τι ήταν αυτό που σε έκανε να ασχοληθείς με το ριζίτικο, που αποτελεί γνωστή κατηγορία της παραδοσιακής κρητικής μουσικής;
ΕΡΙΝΗ: Το ριζίτικο είναι η πιο παλιά μορφή τραγουδιού που συναντάται στην Κρήτη. Για κάποιους Κρητικούς είναι κομμάτι του DNA μας, ως βίωμα. Η προέλευσή του εντοπίζεται στη δυτική Κρήτη, αλλά το ακούμε σε ολόκληρο το νησί. Μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον όπου ο παππούς μου, που ήταν ιερέας, τραγουδούσε ριζίτικα και ήταν κάτι που μου το μετέφερε η μητέρα μου μέσα από τις αφηγήσεις της, αφού εκείνος πέθανε όταν ήμουν ακόμα μικρή. Είχα όμως κασέτες, όπου τον είχαν ηχογραφήσει να τα τραγουδάει. Κι έτσι η μητέρα μου επιμένει ότι η φωνή μου μοιάζει με αυτήν του παππού, παρότι η δική μου είναι προφανώς γυναικεία.
Εδώ να σημείωσω ότι αυτό το είδος στην Κρήτη, ειδικά σε κάποιες περιοχές, το τραγουδάνε μόνο άνδρες. Επιπλέον, στο ριζίτικο έκανα ένα update, όπως λες κι εσύ, στην ενορχήστρωση, με ένα βιολοντσέλο, το οποίο έκανε και κάποιους αυτοσχεδιασμούς. Επίσης, έκανα αυτοσχεδιασμούς με τη φωνή και με backing vocals. Στην ουσία τού έδωσα ένα μουσικό χαλί από τις δικές μου επιρροές, από την κλασική μουσική και από τον σύγχρονο αυτοσχεδιασμό. Γιατί, ναι μεν μεγάλωσα στην Κρήτη, αλλά οι μουσικές σπουδές μου ήταν στην κλασική μουσική. Είχα μάθει να παίζω πιάνο, βιολοντσέλο, ενώ συμμετείχα και στην ορχήστρα του Δήμου Ηρακλείου. Στην Αμερική που πήγα μετά, έκανα σπουδές στο Berklee College of Music, ένα από τα μεγαλύτερα ανεξάρτητα κολέγια σύγχρονης μουσικής στον κόσμο.
Το αντικείμενό μου; Global jazz. Δηλαδή σχεδιαστική μουσική με επιρροές από μουσικές του κόσμου.
G.: Ποια είναι η ιστορία πίσω από την υποβολή του τραγουδιού σου «Σε ψηλό βουνό» στα φετινά Grammy;
ΕΡ.: Kαταρχάς, εδώ και δύο χρόνια είμαι μέλος της Ακαδημίας των Grammy, του Recording Academy δηλαδή. Σε αυτή γίνονται μέλη συνήθως καλλιτέχνες που έχουν συμμετάσχει σε projects που έχουν πάρει υποψηφιότητες. Πριν από δύο χρόνια, λοιπόν, είχα λάβει μέρος στον μεγαλύτερο μουσικό διαγωνισμό στις ΗΠΑ, συμμετέχοντας στο σχήμα του Ντανίλο Πέρες και των Global Messengers, ένα latin jazz project που πήρε και επίσημη υποψηφιότητα για τα εν λόγω βραβεία. Ως τραγουδίστριά τους έγινα μέλος των Grammy κι έτσι μπορούσα να υποβάλλω εκ νέου υποψηφιότητα. Το «Σε ψηλό βουνό» θα συμμετέχει στην κατηγορία «Best Global Music Performance».
G.: Από τη μία η συμμετοχή των νέων στα ελληνικά παραδοσιακά πανηγύρια και από την άλλη το τραγούδι της Κλαυδίας στην περασμένη Eurovision είναι δείγματα μιας τάσης επιστροφής στις ρίζες;
ΕΡ.: Συμβαίνει αυτό που λες, ναι, και είναι κάτι πάρα πολύ ευχάριστο. Διότι με την παγκοσμιοποίηση που όλα κυκλοφορούν παντού λόγω του Διαδικτύου, έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη να αναζητήσουμε την ταυτότητά μας. Αυτό θεωρώ ότι συμβαίνει στη δική μας γενιά (σ.σ.: είναι 34 ετών) και γι’ αυτό βλέπεις πολύ όμορφες δημιουργίες από νέους οι οποίοι έχουν το υπόβαθρο της παγκόσμιας μουσικής σκηνής και έχουν πρόσβαση σε όλα τα μουσικά ρεύματα, αλλά ταυτόχρονα αναζητούν τη δική τους θέση σε αυτόν τον κόσμο. Τη θέση του Ελληνα, του Κρητικού, στο παγκόσμιο υπόβαθρο.
G.: Πώς γεννήθηκε η ιδέα να τραγουδήσεις το «Σε ψηλό βουνό»;
ΕΡ.: Αυτή τη χρονιά ήξερα ότι ήθελα να ηχογραφήσω ριζίτικο τραγούδι και να το στείλω στα Grammy, διότι από εδώ και πέρα με ενδιαφέρει πάρα πολύ να προβάλω την άλλη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, της Μικράς Ασίας και της Κρήτης, που είναι οι δύο μου ρίζες. Πέρυσι είχα στείλει στα Grammy μικρασιατικά τραγούδια, φέτος στέλνω ριζίτικο. Εδώ να σημειώσω ότι η περίοδος ψηφοφορίας για τα Grammy ξεκινά στις 3 Οκτωβρίου και διαρκεί δύο εβδομάδες. Από εκεί βγαίνουν οι επίσημες υποψηφιότητες, οι οποίες ανακοινώνονται τον Δεκέμβριο. Η απόφαση που πήρα να στείλω παραδοσιακό κρητικό τραγούδι έγινε με το συναίσθημα. Με κάνει να νιώθω αυτή τη δύναμη. Δηλαδή, μια γυναίκα που τραγουδάει ριζίτικο δίνει μια εικόνα ενδυνάμωσης, με κάνει να νιώθω ότι πάω ψηλά. Το «Σε ψηλό βουνό» είναι πάρα πολύ γνωστό τραγούδι, σαν να λέμε τη «Συνεφιασμένη Κυριακή» του νησιού μας. Το νόημα που βρήκα σε αυτό το κομμάτι είναι ότι μια γυναίκα τραγουδάει -κάτι για το οποίο με κατέκριναν πολλοί στην Κρήτη-, τους στίχους «κάθεται ένας αϊτός σε ψηλό βουνό, βρεγμένος, χιονισμένος ο καημένος και παρακαλεί τον ήλιο να ανατείλει». Στην ουσία είναι μια προσευχή για απελευθέρωση. Κι έτσι το νιώθω πολύ, το λέω κι εγώ και ανατριχιάζω. Δηλαδή ταυτίζομαι με τις γυναίκες στις παραδοσιακές κοινωνίες που ακόμα παλεύουμε για τις ελευθερίες μας.
G.: Ποια ήταν τα αρνητικά σχόλια που δέχτηκες για αυτή την επιλογή σου;
ΕΡ.: Οταν ανέβασα το τραγούδι, δέχτηκα πολλά σχόλια του τύπου «οι γυναίκες δεν τραγουδούν ριζίτικο», «άσε τα ριζίτικα για τους άντρες», «φοράς αντρική κρητική κάπα. Ιεροσυλία. Τι κάνεις;».
G.: Ποια είναι η θέση της Ελληνίδας τραγουδίστριας σήμερα;
ΕΡ.: Νομίζω ότι στη σημερινή εποχή οι γυναίκες έχουμε απίστευτη δύναμη ως καλλιτέχνιδες, ως παραγωγοί και ως αφεντικά του εαυτού μας. Παρά τις δυσκολίες, έχουμε σήμερα τη δυνατότητα και την ευκαιρία να υλοποιούμε τα σχέδιά μας και να στεκόμαστε ως παραγωγοί στη δική μας πορεία. Αυτό είναι πάρα πολύ απελευθερωτικό και νομίζω ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει βγάλει υπέροχες γυναίκες πάνω στο τραγούδι.
G.: Ποια είναι η θέση του συναισθήματος και ποια της λογικής σε μια απόφαση που παίρνεις;
ΕΡ.: Οταν διαλέγω ένα τραγούδι ενώ μπορεί όλοι να μου λένε «σιγά, αυτό θα πεις», εκεί πάω με το δικό μου συναίσθημα, με το ένστικτο. Ετσι λειτουργώ με τις αποφάσεις που παίρνω στη ζωή και στην τέχνη. Πάντα προσπαθώ να ακούσω τι λέει ο εσωτερικός μου εαυτός. Αν νιώθω ότι κάτι δεν με γεμίζει, δεν με εκφράζει ή το επιλέγω για τους λάθος λόγους, που να μη συνάδει με τις βαθιές μου αξίες εννοώ, δεν το κάνω. Είναι αυτό που νιώθω στο στομάχι μου. Βέβαια έχω πολλούς πειρασμούς από παντού, από μικρή κιόλας. Ερχονται διάφορες ευκαιρίες, μου λένε «κάνε αυτό», «κάνε εκείνο». Αν, όμως, δεν με εκφράζει όπως σου το περιέγραψα, δεν το κάνω