Η πρώτη του …βουτιά έγινε στο λιμάνι του Ηρακλείου το 1986, 36 χρόνια μετά, το ερευνητικό σκάφος του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, «ΦΙΛΙΑ» έριξε άγκυρα στο ίδιο σημείο, ανανεωμένο!
Χθες, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στο σκάφος, το οποίο επιμηκύνθηκε κατά πέντε μέτρα, απέκτησε νέα όργανα ναυσιπλοΐας και όχι μόνο ενώ πλέον έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει περισσότερους ερευνητές ως πλήρωμα.
Για τις νέες δυνατότητες του «ΦΙΛΙΑ» μίλησαν ο πρόεδρος του ΕΛΚΕΘΕ, Δρ. Αντώνης Μαγουλάς και ο διευθυντής ερευνών του Κέντρου, Δρ. Θανάσης Μαχιάς.
Παρόντες ήταν ο πρώτος διευθυντής του ΙΘΑΒΙΚ, Αναστάσιος Ελευθερίου, και ο καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Ιωάννης Καρακάσης.
Για μία πολύ σημαντική μέρα έκανε λόγο ο κ. Μαγουλάς. Όπως είπε, το «ΦΙΛΙΑ» έχει συνδεθεί με την ιστορία του ΕΛΚΕΘΕ, κυρίως στο Ηράκλειο. Μπήκε για πρώτη φορά στη θάλασσα το 1986 και άραζε στο σημείο, όπου βρίσκεται αυτές τις ημέρες, στο λιμάνι του Ηρακλείου. Υπέστη μία πρώτη μετασκευή με κάποια μικρή επιμήκυνση το 1997.
Η μετασκευή του σήμερα έγινε με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ και πλέον έχει αυξηθεί σημαντικά η επιχειρησιακή και ερευνητική του ικανότητα καθώς και η δυνατότητα που έχει για δράση.
Η πρωτοτυπία του σκάφους πλέον είναι ότι προσφέρεται δωρεάν για φοιτητές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, οι οποίοι μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για εκπαιδευτικούς και όχι μόνο σκοπούς. Ήδη, τη δυνατότητα αυτή έχουν αξιοποιήσει φοιτητές του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το «ΦΙΛΙΑ» θα πραγματοποιήσει εκπαιδευτικά ταξίδια με ορμητήριο το Ηράκλειο, από όπου θα αποχωρήσει στο τέλος του Φεβρουαρίου για τον Πειραιά, εκεί θα γίνει επίσημη τελετή.
Σε ερώτηση της «Π» για το ωκεανογραφικό που με τόση αγωνία περιμένει το ΕΛΚΕΘΕ, ο κ. Μαγουλάς απαντά πως είχε εξεταστεί η περίπτωση να ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, όμως, αυτό δημιουργούσε κάποια προβλήματα κι έτσι… απεντάχτηκε πριν ενταχθεί. Οι διαδικασίες προχωρούν, πλέον, με το πλαίσιο που ορίζει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Περιμένουμε να οριστικοποιηθούν οι μελέτες και να προχωρήσει η κατασκευή του.
Το «ΦΙΛΙΑ» είναι το μοναδικό αλιευτικό σκάφος της χώρας. Πλέον, μπορεί να φιλοξενεί έξι επιπλέον επιστήμονες. Όπως τόνισε ο κ. Μαχιάς, αυτό σημαίνει ότι μπορούν να συνεργάζονται δύο ερευνητικές ομάδες, το αποτέλεσμα θα είναι πολλαπλάσιο με λιγότερο κόστος.
Για τη συνεργασία με τα Πανεπιστήμια, σχολίασε πως από την πρώτη στιγμή ήταν δεδομένη, όπως είπε οι νέοι επιστήμονες, οι φοιτητές, είναι πιο παραγωγικοί και από τα μέλη του ΕΛΚΕΘΕ!
Το «ΦΙΛΙΑ» σήμερα
Το ΕΛΚΕΘΕ ολοκλήρωσε τη μετασκευή, την επιμήκυνση και τον εκσυγχρονισμό του «ΦΙΛΙΑ» καθώς και τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού του συνόλου του ερευνητικού στόλου του ΕΛΚΕΘΕ σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ).
Οι εργασίες για το «ΦΙΛΙΑ» πραγματοποιήθηκαν στο ναυπηγείο Παπίλα (www.papilasyard.com) (Πέραμα Αττικής), τη μετασκευή ανέλαβε η κατασκευαστική εταιρεία ΑΝΑΤΕΚΟ Α.Ε (www.anateco.gr), ενώ το έργο, ύψους 1.3 εκατ.€, χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας, στο πλαίσιο του προγράμματος RePHIL (www.rephil.eu), και εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (Ε.Π.) «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία” (ΕΣΠΑ) Περιόδου 2014 – 2020, από τις Περιφέρειες Κρήτης, Αττικής και Νοτίου Αιγαίου, με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).
Με την παράδοση του μετασκευασμένου «ΦΙΛΙΑ», ξεκινάει μια σειρά δράσεων του έργου RePHIL, για τους επόμενους 6 μήνες (μέχρι την ολοκλήρωση του έργου 30/06/2022), που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ελεύθερη χρήση του σκάφους από τρίτους, με σκοπό την προβολή τόσο του έργου όσο και των υπηρεσιών που το αναβαθμισμένο «ΦΙΛΙΑ» μπορεί να προσφέρει κατά τη ναύλωσή του από τρίτους.
Η αναβάθμιση του σκάφους αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός, τόσο για τη χώρα όσο και για την επιστημονική κοινότητα, καθώς το «ΦΙΛΙΑ», σε συνεργασία με τα άλλα δύο σκάφη του ερευνητικού στόλου του ΕΛΚΕΘΕ, το ΑΙΓΑΙΟ και το ΑΛΚΥΩΝ και τη σχεδιαζόμενη ναυπήγηση νέου ερευνητικού σκάφους, θα αναβαθμίσουν καθοριστικά τις δυνατότητες της χώρας, ώστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης αλιευτικής και ωκεανογραφικής έρευνας ως προς τη διερεύνηση της κλιματικής αλλαγής, την προαγωγή της οικοσυστημικής προσέγγισης της θαλάσσιας διαχείρισης και της εκμετάλλευσης των θαλάσσιων πόρων.
Ταυτόχρονα, η διάθεση του σκάφους σε τρίτους και το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από τους συμμετέχοντες, αποτελούν ένα επιτυχημένο παράδειγμα χρηματοδότησης που παράγει μεγάλο αποτέλεσμα με ελάχιστο κόστος καθώς ανέδειξε:
α) την ανάγκη και τις δυνατότητες συνεργασίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ Ερευνητικών Κέντρων (Ε.Κ.), ΑΕΙ και παραγωγικών φορέων
β) την ενίσχυση νέων επιστημόνων, των ιδεών τους και των δυνατότητων τους, δίνοντάς τους πρόσβαση σε ερευνητικές υποδομές που δε θα είχαν διαφορετικά, συμβάλλοντας στη μείωση του brain drain
γ) τη δυνατότητα ενίσχυσης των Ε.Κ. και της υποστήριξης των μεγάλων επιστημονικών υποδομών τους με έμμεσο τρόπο και από άλλους πόρους
Η αναβαθμισμένη υποδομή θα:
α) εξασφαλίσει την ασφάλεια και τη λειτουργικότητά της και θα προσφέρει βελτιωμένες εγκαταστάσεις σε ερευνητές
β) επεκτείνει τις ερευνητικές της δραστηριότητες, συμβάλλοντας στην έρευνα και την καινοτομία και υποστηρίζοντας τη χρήση νέων μέσων προηγμένης τεχνολογίας
γ) διευρύνει την πρόσβαση και χρήση της από τα ενδιαφερόμενα μέρη με μια σειρά ενεργειών που περιλαμβάνουν και τη στρατηγική επικοινωνίας και διάδοσης
δ) συμβάλλει στη στήριξη των παραγωγικών κλάδων της αλιείας, των ιχθυοκαλλιεργειών και των συσχετιζόμενων επιχειρήσεων, της εκμετάλλευσης του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου, του τουρισμού, καθώς και της θαλάσσιας ασφάλειας
ε) συμβάλλει άμεσα ή έμμεσα στην αύξηση του αριθμού των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε νέα επιστημονικά πεδία, στην υλοποίηση νέων διδακτορικών διατριβών και θα δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης για νέους ερευνητές.
Ο δήμαρχος στο σκάφος
Στο ερευνητικό σκάφος «ΦΙΛΙΑ» του ΕΛΚΕΘΕ ξεναγήθηκε χθες ο δήμαρχος Χερσονήσου, κ. Γιάννης Σέγκος.
Μετά την ξενάγηση, παρουσία του διευθυντή και προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε Δρ Αντώνη Μαγουλά, κ. Σέγκος δήλωσε : «Ο εκσυγχρονισμός του ερευνητικού σκάφους ΦΙΛΙΑ προσφέρει νέες προοπτικές στη θαλάσσια έρευνα.
Σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού του συνόλου του ερευνητικού στόλου του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε ανοίγει νέους δρόμους στη σύγχρονη αλιευτική και ωκεανογραφική έρευνα αλλά και τη λειτουργία παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Προσφέρει επίσης νέα «εργαλεία» συμβάλλοντας στον τομέα της παροχής συμβουλών σε εθνικά, μεσογειακά και ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα σε θέματα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και διαχείρισης.
Είμαστε υπερήφανοι που ο Δήμος Χερσονήσου φιλοξενεί στα διοικητικά του όρια εγκαταστάσεις του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε στις οποίες παράγεται έρευνα αιχμής. Συνεχίζουμε την άριστη συνεργασία».