ο νέο, περίπλοκο και δυσμενές τοπίο στις σχέσεις με τη Λιβύη δείχνει να επιβεβαιώνεται από τις χθεσινές εξελίξεις και την ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, με την οποία η Ελλάδα καταγγέλλεται για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης.
Η λιβυκή κυβέρνηση εκφράζει «έντονη ανησυχία» για τη δημοσίευση στην Ε.Ε. στις 12 Ιουνίου 2025 της ανακοίνωσης των ελληνικών αρχών «για διεθνή πρόσκληση προσφορών για την παροχή αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης, κάποιες από τις οποίες βρίσκονται εντός περιοχών θαλάσσιας κυριαρχίας που τελούν υπό διαφορά με το λιβυκό κράτος».
Μάλιστα, η εξέλιξη αυτή έρχεται ενώ η ελληνική πλευρά εργάζεται για την προετοιμασία της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη σε Τρίπολη και Βεγγάζη στη Λιβύη, που αναμένεται στις αρχές Ιουλίου. Από την πλευρά της Αθήνας η νέα εξέλιξη εκλαμβάνεται ως απτή αντίδραση στο ότι η χώρα μας δεν φοβάται να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της.
Από την πλευρά του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας διαμηνύεται ότι η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά δικαιώματά της με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της Θάλασσας. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας.
Προφανώς η επισήμανση της ελληνικής πλευράς στην προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της Θάλασσας σε σχέση με τα ζητήματα που θέτει η λιβυκή πλευρά συνδέεται και με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο, όπως η Αθήνα έχει καταγγείλει, παραβιάζει τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας.
Πάντως, η λιβυκή πλευρά θέτει με την ανακοίνωση ζήτημα αμφισβήτησης της κυριαρχίας στις εν λόγω περιοχές, υπογραμμίζοντας ότι «τέτοιες ενέργειες αποτελούν ξεκάθαρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης». Παράλληλα διατυπώνει διαφωνία με οποιαδήποτε δραστηριότητα έρευνας ή εκμετάλλευσης στις επίμαχες περιοχές, ελλείψει προηγούμενης νομικής συμφωνίας που να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο. «Με βάση τις παραπάνω επιφυλάξεις και ενστάσεις, εκφράζουμε την ελπίδα ότι οι ελληνικές αρχές θα επιδείξουν υπευθυνότητα», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Η εξέλιξη έρχεται λίγες ημέρες μετά τη γνωστοποίηση ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, το Σώμα υπό τον Χαλίφα Χαφτάρ, συστήνει επιτροπή για την έγκριση του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο οριοθετεί ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης χωρίς να λαμβάνει υπόψη της επήρεια των ελληνικών νησιών, ανάμεσά τους και της Κρήτης.
Εξέλιξη η οποία αξιολογείται ως ενεργοποίηση ενός νέου διαύλου της Αγκυρας προς τη λιβυκή πλευρά, καθώς η πλευρά Χαφτάρ μέχρι πρότινος δεν αναγνώριζε το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.