Από το «Θέατρο Μορφές» πέρασαν μικροί και μεγάλοι στα 20 και πλέον λειτουργίας του. Από το 2000 έως το 2022, οι «Μορφές» έγραψαν μια ξεχωριστή ιστορία στα θεατρικά δρώμενα του Ηρακλείου με κεντρικά πρόσωπα την Γιάννα Κεφάλα και τον Σίμο Χριστοδούλου.
Μετά την πανδημία που άφησε βαριά πληγωμένους όλους τους ανθρώπους των Τεχνών, η Γιάννα και ο Σίμος είδαν από κοινού ότι το πλήρωμα του χρόνου για τις Μορφές είχε φτάσει. Ο βασικός λόγος ήταν ότι το ίδιο το κτίριο που στέγαζε τις Μορφές ήταν πολύ παλιό και έβγαζε διαρκώς σοβαρά προβλήματα.
Η Γιάννα άρχισε να ψάχνει για χώρους με δύο βασικές… προϋποθέσεις: Φως και αέρα. Ονειρευόταν να φτιάξει έναν χώρο όπως τον ήθελε η ίδια, να έχει πρόσβαση ο οποιοσδήποτε και να είναι πρωταρχικά ένας πολυχώρος που να μπορούν να φιλοξενηθούν και μουσικές παραστάσεις και συναυλίες και παρουσιάσεις βιβλίων και εκθέσεις.
Μία πολύ καλή φίλη της Γιάννας της πρότεινε τον χώρο που τελικά κατέληξε να στεγάσει το όνειρο της. Ο χώρος αυτός ήταν αποθήκη από πάντα, αναμενόμενα φορτωμένη με πολλά πράγματα μέσα. Ο ιδιοκτήτης όντας και ο ίδιος άνθρωπος που ασχολείται με την Τέχνη, συμφώνησε αμέσως με το όραμα της Γιάννας.
Η… συναστρία των πραγμάτων ήταν ιδανική για την Γιάννα. Βρήκε έναν χώρο όπως τον είχε οραματιστεί και στην γειτονιά του Λάκκου, όπου η ίδια γεννήθηκε και μεγάλωσε.
Η Γιάννα στρώθηκε στη δουλειά για 14 μήνες, καθώς όλα χρειάστηκαν να γίνουν από την αρχή. Οι ηλεκτρολογικές και υδραυλικές εγκαταστάσεις, ο εξοπλισμός. Σε όλο αυτό η Γιάννα βέβαια δεν ήταν μόνη της, είχε την στήριξη του γιου της Ιάσονα (επίσης ηθοποιός και απόφοιτος του Εθνικού Θεάτρου) και πολλών φίλων της που πίστεψαν στο όραμά της και βοήθησαν τόσο ηθικά όσο και οικονομικά.
Ο χώρος ήταν έτοιμος και άνοιξε τον Οκτώβριο του 2023 και κλείνει πλέον δύο χρόνια. Η πρώτη χρονιά κύλησε ουσιαστικά δοκιμαστικά, με μία θεατρική παραγωγή στην οποία πρωταγωνιστούσε η ίδια η Γιάννα.
Το νέο όμως είχε αρχίσει να μεταδίδεται από στόμα σε στόμα.
Σταδιακά άρχισαν να μπαίνουν και άλλες θεατρικές ομάδες, να γίνονται και μουσικά εργαστήρια, πέρα από τα θεατρικά, και μαθήματα παραδοσιακών χορών.
Φέτος είναι χαρακτηριστικό, όπως μας λέει η Γιάννα ότι δεν έχει άλλες ώρες να δώσει για τον χώρο, άλλωστε έχουμε πει και στα προηγούμενα αφιερώματα σε χώρους της πόλης, πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη για μέρη καλλιτεχνικής έκφρασης στο Ηράκλειο.
Ρωτήσαμε την Γιάννα αν ο χώρος όπως λειτουργεί αυτή τη στιγμή, είναι κοντά στο όραμα που είχε εξαρχής.
«Είναι πάρα πολύ κοντά σε αυτό που είχα ονειρευτεί και υπάρχουν και όλες οι προδιαγραφές για να κάνω και ότι έχω στο μυαλό μου. Θέλω να εξελιχθεί. Θα ήθελα να κάνουμε μουσικοθεατρικές βραδιές όπως αυτές που κάναμε στις “Μορφές”. Οραματίζομαι να κάνω και έξω στην αυλή αρκετές δράσεις» μας απαντάει.
Πηγαίνοντας σε πιο βαθιά νερά της συζήτησής μας με την Γιάννα, την ρωτήσαμε για το τι φταίει και δεν υπάρχουν αμιγώς θεατρικοί χώροι στο Ηράκλειο. «Όσο οι ιθύνοντες βλέπουν την Τέχνη σαν επιχείρηση δεν πρόκειται να γίνει τίποτα από αυτά. Όταν κατεβάζουν παραγωγές εκτός Κρήτης, π.χ. από την Αθήνα, την στιγμή που υπάρχουν τόσοι άνθρωποι στο Ηράκλειο που κάνουν θέατρο με ποιότητα, δημιουργούν ουσιαστικά έναν ανταγωνισμό του Πολιτιστικού Κέντρου με τις ντόπιες ομάδες».
Το παράπονο της Γιάννας, είναι ότι διαχρονικά δεν αισθάνεται ότι έχει υπάρξει ουσιαστική στήριξη από τις δημοτικές αρχές που έχουν περάσει από το Ηράκλειο προς τις ντόπιες καλλιτεχνικές ομάδες.
Έφερε μάλιστα ως παράδειγμα, το γεγονός ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για μικρότερο αντίτιμο στα ντόπια καλλιτεχνικά σχήματα για τη χρήση των αιθουσών του Πολιτιστικού Κέντρου για παραστάσεις.
Η Γιάννα έθιξε και το ζήτημα των πληρωμών των καλλιτεχνών στις παραγωγές του Πολιτιστικού Κέντρου, καθώς όπως καταγγέλλει είναι οι τελευταίοι που πληρώνονται.
«Αν τα βρίσκαμε μεταξύ μας οι ντόπιοι καλλιτέχνες -γιατί έχουμε πολύ ωραίους καλλιτέχνες σε όλα τα επίπεδα-, θα μπορούσαμε να “κάνουμε παπάδες”» λέει η Γιάννα απαντώντας στο τι θα μπορούσε να αλλάξει σε ένα πλαίσιο κοινών διεκδικήσεων.
Θεατρικό Κοινό
Μια άλλη συζήτηση που γίνεται συχνά, είναι αυτή της θεατρικής κουλτούρας του κοινού στο Ηράκλειο. Ρωτήσαμε την Γιάννα από τη δική της μεγάλη εμπειρία πώς το βιώνει: «Συνεχώς βελτιώνεται το επίπεδο του κοινού. Πριν από 22 χρόνια δεν υπήρχε κόσμος να ενδιαφέρεται για το θέατρο. Οι μουσικοθεατρικές παραστάσεις που κάναμε στις “Μορφές” ήταν μια συνολική πρόταση ψυχαγωγίας που τράβηξε το κόσμο. Δεν είχε μάθει ο κόσμος να κάθεται να βλέπει θέατρο. Παλέψαμε πολύ για να πειστεί ο κόσμος ότι δεν γίνεται θέατρο μόνο στην Αθήνα».
Η Γιάννα εδώ, θυμάται τις εποχές στις “Μορφές” που έκαναν μαθήματα θεάτρου σε παιδιά στο χώρο τους αλλά και όταν πήγαιναν και σε σχολεία και απομακρυσμένα για να μεταδώσουν τις αρχές του θεάτρου.
Ειδικά την περίοδο της πανδημίας, είχε επανέλθει στη δημόσια σφαίρα, η συζήτηση γύρω από τους καλλιτέχνες και όλη αυτή τη συζήτηση για το πώς του αντιλαμβάνεται ο κόσμος και αν θεωρεί οι καλλιτέχνες είναι εργαζόμενοι και ότι κάνουν όντως δουλειά.
«Δεν έχει μετατοπιστεί η αντίληψη του κόσμου» είναι η κατηγορηματική απάντηση της Γιάννας.
Η Γιάννα πάντως έχει βρει την ηρεμία της στις «Χωρομορφές», παρότι πρόκειται για μια… full time δουλειά που απαιτεί μπόλικη ενέργεια και οι άνθρωποι που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον χώρο όλο και πληθαίνουν.
Ο Οκτώβριος ήδη είναι γεμάτος από παραστάσεις και δράσεις για τις οποίες μπορείτε να ενημερώνεστε από τα σόσιαλ του χώρου και ο χειμώνας στις «Χωρομορφές» αναμένεται.. πολυκαλλιτεχνικός και πολυσυλλεκτικός…