Μαίνονται οι αντιδράσεις για τη συρρίκνωση των ορίων των οικισμών που έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων σε όλη τη χώρα, καθώς το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα συντρίβει αμέτρητες περιουσίες σε 12.5 χιλιάδες οικισμούς σ’ όλη την Ελλάδα.
Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της καταστροφής αρκεί να σκεφτεί ότι το νέο Προεδρικό Διάταγμα αναφέρει ότι η νέα οριοθέτηση οικισμών πρέπει να έχει απόσταση από εθνικό δίκτυο από τον άξονα του δρόμου 200 μέτρα, ενώ μέχρι σήμερα ήταν 60 μέτρα.
Αυτό πρακτικά σημαίνει, όπως εξηγεί ο αρχιτέκτονας – μηχανικός Ηρακλής Πυργιανάκης, ότι σχεδόν εξαφανίζεται ο οικισμός Καρτερού, ένα πολύ μεγάλο μέρος των οικισμών του Αγίου Δημητρίου Μαλεβιζίου, του Αγάκου Μετόχι, του Κολυβά, των Λινοπεραμάτων των Αγριανών κ.ά.
Ο ίδιος σημειώνει ότι το Προεδρικό Διάταγμα είναι πρόχειρο, λέει πάρα πολλά ψέματα, είναι αντιεπιστημονικό, αντιαναπτυξιακό, προωθεί την αστυφιλία, καταστρέφει την ύπαιθρο και τις περιουσίες των Ελλήνων. Την ίδια ώρα προωθεί τα συμφέροντα των λίγων και οικονομικά ισχυρών, και πριμοδοτεί τα ξένα funds. Μονόδρομος είναι η απόσυρσή του.
Το χρονικό της απαγόρευσης της εκτός σχεδίου δόμησης
Όπως εξηγεί ο αρχιτέκτονας – μηχανικός Ηρακλής Πυργιανάκης, «το Υπουργείο στα πλαίσια του χωροταξικού σχεδιασμού που έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια για 250 Δήμους σε όλη τη χώρα, μέσα σε πλαίσιο χρηματοδότησης από Ευρωπαϊκό πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης με 750 εκ. έχει αναθέσει σε μελετητικά γραφεία να εκπονήσουν ειδικά χωροταξικά σχέδια και πολεοδομικά σχέδια. Στην περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου δύο Δήμοι έχουν ειδικά πολεοδομικά σχέδια, ο Δήμος Μινώα και ο Δήμος Μαλεβιζίου.
Ο σχεδιασμός αυτός έχει προχωρήσει και με βάση τη σύμβαση που είχαν υπογράψει οι μελετητές το καλοκαίρι έπρεπε να παραδοθούν οι μελέτες και να εκδοθούν σε ΦΕΚ με Προεδρικά Διατάγματα όλα αυτά τα σχέδια. Και ενώ μια από τις υποχρεώσεις της σύμβασης των μελετητών ήταν να εξομαλύνουν τα όρια οικισμών, με κατεύθυνση να αυξηθούν, τώρα και 1,5 μήνα το Υπουργείο άλλαξε κατεύθυνση και ζήτησε από τους μελετητές να επανακαθορίσουν τα όρια των οικισμών στην αντίθετη κατεύθυνση, ώστε να μικρύνουν τα όρια των οικισμών.
Αυτό συνεπάγεται όμως ακύρωση της οριοθέτησης των οικισμών με βάση το διάταγμα του 1985 (που είχε θεωρηθεί νόμιμη με βάση απόφαση 342/1985 του ΣτΕ!) και να επανακαθοριστούν τα όρια με βάση το διάταγμα 194 στις 15 του Απριλίου 2025. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι χιλιάδες στρέμματα θα μείνουν εκτός σχεδίου. Συγκεκριμένα το Υπουργείο με το νέο ΠΔ προτείνει 3 ζώνες.
Η πρώτη που την ονομάζει Α ζώνη, προβλέπει οριοθέτηση στα όρια του 1923.
Επίσης υπάρχει η Β ζώνη που θα περιλαμβάνει τα όρια, έξω από τα όρια του 1923 έως τα σπίτια που χτίστηκαν το 1983 που είναι πυκνοδομημένη.
Τέλος, υπάρχει μια ζώνη Β1, που είναι πάλι από τα όρια του 1923 έως τα όρια του 1983 αλλά είναι σήμερα αραιοδομημένη.
Το Υπουργείο είχε αναφέρει ότι είχε προτείνει μια Γ ζώνη την οποία το ΣτΕ δεν τη δέχτηκε και η οποία δεν έχει συμπεριληφθεί στο Προεδρικό Διάταγμα και θα περιλάμβανε τις περιοχές από τα όρια της ζώνης του 1983 μέχρι το 1985, αλλά αυτή τη ζώνη την πρότεινε το ίδιο το Υπουργείο εκτός σχεδίου, με ελάχιστο εμβαδόν οικοπέδων τα 2.000 μέτρα. Και αυτό ήταν μια μεγάλη κοροϊδία, διότι στη ζώνη αυτή οι αρτιότητες των οικοπέδων με βάση το ΠΔ του 85 ήταν 300 τ.μ., ή 500 τ.μ., ή 750 τ.μ., ή 1000 τ.μ., ή 1.500 τ.μ. Ανάλογα με τους όρους ανά οικισμό.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η αφετηρία για την απαγόρευση στην εκτός σχεδίου δόμηση ήταν το 2020 με την κατάργηση των παρεκκλίσεων στην εκτός σχεδίου δόμησης.
Ακολούθησε το Προεδρικό Διάταγμα 194/15-4-25 και ακολουθεί τις επόμενες ημέρες νέο Προεδρικό Διάταγμα που θα λέει ότι καταργείται εντελώς η εκτός σχεδίου δόμησης εξαιρουμένων των οικοπέδων που έχουν ελάχιστο εμβαδόν πάνω από 4.χιλ τ.μ. με πρόσωπο σε αναγνωρισμένο δρόμο, ο οποίος όμως πρέπει να προϋφίσταται του 1977. Ήδη τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, το Υπουργείο έχει ολοκληρώσει την καταγραφή όλων αυτών των δρόμων για όλη τη χώρα».
Τι βρίσκεται πίσω από τους κυβερνητικούς χειρισμούς
Απαντώντας ο αρχιτέκτων – μηχανικός κ. Ηρακλής Πυργιανάκης σε σχέση με τη στόχευση της Κυβέρνησης στον σχεδιασμό αυτό, εξηγεί ότι επιδιώκει «να δοθεί φτηνή γη σε επενδυτές ντόπιους και ξένους και να αναζωπυρώσει την αστυφιλία της δεκαετίας ΄50 και του ΄60 διότι εξαιρούνται από τις μειώσεις των ορίων οικισμών οι περιοχές που πολεοδομούνται σε οικοδομικά τετράγωνα.
Επίσης, στόχος είναι η Κυβέρνηση να δώσει φτηνή γη στους τουριστικούς επενδυτές διότι όσοι επενδύουν στον τουρισμό έχουν μπόνους, αυξημένο συντελεστή δόμησης. Ακόμα ένας άλλος λόγος είναι να δώσει φτηνή γη για πολεοδόμηση στους ιδιώτες επενδυτές.
Παράδειγμα, αν ένας ιδιώτης επενδυτής έχει μια έκταση από 50-90 στρέμματα, μπορεί να την πολεοδομήσει, να την ανοικοδομήσει και να πουλάει διαμερίσματα σε εξωπραγματικές τιμές. Για παράδειγμα στον οικισμό Θησέα στην περιοχή της Ροδιάς, σκεφτείτε πόσο αγόρασαν αυτή την αγριάδα ως οικόπεδο και τα κτίσματα που έχει εκεί η εταιρεία που τον διαχειρίζεται έχουν πουληθεί κτίσματα από 15 χιλ. – 50 χιλ. το τ.μ. Παράδειγμα αυτές τις μέρες πουλήθηκε βίλα 500 τ.μ. περίπου 3 εκ. ευρώ».
Ο κ. Πυργιανάκης σημειώνει ότι «το Προεδρικό Διάταγμα είναι πρόχειρο, λέει πάρα πολλά ψέματα είναι αντιεπιστημονικό, αντιαναπτυξιακό, προωθεί την αστυφιλία, καταστρέφει την ύπαιθρο, καταστρέφει τις περιουσίες των Ελλήνων. Προωθεί συμφέροντα των λίγων και οικονομικά ισχυρών, και πριμοδοτεί τα ξένα funds. Μονόδρομος είναι η απόσυρσή του».
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατηγορηματικά αντίθετη θέση με το Προεδρικό Διάταγμα έχει πάρει η Κεντρική Ένωση Δήμων, το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης, το ΤΕΕ Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης και κάποιοι βουλευτές της ΝΔ που κατέθεσαν ερώτηση για την απόσυρσή του.