Σε κατάσταση οικονομικής ασφυξίας βρίσκονται οι Δήμοι της χώρας, που ζητούν έκτακτη οικονομική ενίσχυση από την Κυβέρνηση, καθώς αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στο κλείσιμο των προϋπολογισμών τους, επειδή πνίγονται από τα λειτουργικά οικονομικά βάρη, τα οποία έχουν αυξηθεί, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τα διαχειριστούν.
Ειδικότερα, αίτημα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων είναι να δοθούν δύο επιπλέον δόσεις των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, για να μπορέσουν να καλύψουν τις ασφυκτικές οικονομικές πιέσεις που καλούνται να διαχειριστούν, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν δυσκολία στο κλείσιμο των ισολογισμών τους.
Συγκεκριμένα, αίτημα της ΚΕΔΕ είναι να διατεθούν στους Δήμους εκτάκτως δύο δόσεις ΚΑΠ (Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων), που αντιστοιχούν σε 320 εκατομμύρια ευρώ. Από τα χρήματα αυτά, το αρμόδιο Υπουργείο φαίνεται να συζητά το ενδεχόμενο να διαθέσει μια δόση ΚΑΠ, που αντιστοιχεί σε 160 εκατομμύρια αλλά και αυτή μειωμένη, ώστε τελικά οι Δήμου να φτάνουν να εισπράξουν μόλις 105 εκατομμύρια ευρώ.
Το ποσό που διαπραγματεύεται η Κυβέρνηση είναι πενιχρό και απέχει θεαματικά από αυτό που ζητούν οι Δήμοι, που στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα εν όψει και του επικείμενου συνεδρίου της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη, στις 6 Νοεμβρίου, ότι είναι αδιανόητο να σηκώνουν άλλα οικονομικά βάρη, χωρίς καμία ουσιαστική ενίσχυση από το κράτος.
Ειδικότερα, όπως εξηγεί ο δήμαρχος Βιάννου, Παύλος Μπαριτάκης, «αυτό που θα πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι έχουν αυξηθεί, καταρχήν σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, οι μισθολογικές δαπάνες των Δήμων, κυρίως λόγω των μισθολογικών ωριμάνσεων του προσωπικού τους, της αναπροσαρμογής του μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων και της καταβολής του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας.
Υπάρχουν όμως και άλλες διαστάσεις, όπως είναι η μη αποκλιμάκωση του ενεργειακού κόστους, αλλά και οι τιμές των καυσίμων που έχουν δημιουργήσει μια κατάσταση οικονομικής ασφυξίας σε όλους τους Δήμους της χώρας».
Ο κ. Μπαριτάκης σημειώνει ότι «η οικονομική σταθερότητα των Δήμων είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και αν δεν εξασφαλιστεί η οικονομική τους βιωσιμότητα, τότε θα είναι αδύνατον να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις της κοινωνίας».
Επίσης βασικά αιτήματα των Δήμων σύμφωνα με τον κ. Μπαριτάκη, είναι η σωστή αξιοποίηση των πόρων του Πράσινου Ταμείου, και η διάθεση χρηματοδοτικών εργαλείων, προκειμένου οι Δήμοι να μπορέσουν να εκτελέσουν έργα που είναι αναγκαίο να υλοποιηθούν.
Κεντρικά αιτήματα της ΚΕΔΕ
Η ατζέντα των κεντρικών αιτημάτων της ΚΕΔΕ, όπως έχει διαμορφωθεί και αναμένεται να παρουσιαστεί στο κεντρικό συνέδριο της στις 6 Νοεμβρίου στην Αλεξανδρούπολη, θα μεταφέρει στην Κυβέρνηση δέσμη θεσμικών και οικονομικών αιτημάτων, διεκδικώντας ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας, που θα ενισχύει την αυτοτέλεια και τη βιωσιμότητα των Δήμων:
- Πλήρη εφαρμογή του Ν. 3852/2010 (Καλλικράτης) και κατάργηση όλων των μνημονιακών περιορισμών, που πλέον δεν έχουν λόγο ύπαρξης.
- Κατάργηση του άρθρου 44 του Ν. 5071/2023, που θέτει ανώτατο πλαφόν στις αποδόσεις του κρατικού προϋπολογισμού προς την Αυτοδιοίκηση.
- Κάλυψη του υπερβάλλοντος ενεργειακού κόστους των Δήμων και των ΔΕΥΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να μην μεταφερθεί το βάρος στους δημότες.
- Χρηματοδότηση έργων ενεργειακής εξοικονόμησης, όπως φωτισμός LED και μονώσεις δημοτικών κτηρίων.
- Σταδιακή αποπληρωμή των παρακρατηθέντων πόρων και επανεισαγωγή των τελών, που αφαιρέθηκαν από τους Δήμους από το 2010 (τέλος βοσκής, φόρος ζύθου, τέλη πετρελαιοειδών κ.ά.).
- Δημιουργία Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος Δήμων, με συγχρηματοδότηση από εθνικούς και τραπεζικούς πόρους (π.χ. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων), για έργα υποδομών και τοπικής ανάπτυξης.
- Επιτάχυνση εκταμιεύσεων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και άλλα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
- Στοχευμένη στήριξη στους μικρούς, ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους για την υλοποίηση έργων ΕΣΠΑ.
- Δίκαιη κατανομή των εσόδων από το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, με το 48% να αποδίδεται στους οικείους Δήμους όπου παράγεται.
- Άμεση έκτακτη χρηματοδότηση πέραν των ήδη εξασφαλισμένων 105–110 εκατ. ευρώ ενίσχυσης.