Ενώ έχει αρχίσει να μετρά αντίστροφα ο χρόνος για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, κόμματα και παρατάξεις εστιάζουν στα νέα δεδομένα τα οποία θεμελιώνει ο νέος εκλογικός νόμος 4804/2021, που αλλάζει το πολιτικό περιβάλλον και φέρνει μεγάλες ανατροπές, καθώς αποθαρρύνεται η συμμετοχή των μικρών παρατάξεων, ενώ παράλληλα δημιουργεί νέα δεδομένα και στη σύνθεση του Δημοτικού Συμβουλίου. Το όλο θέμα έχει αρχίσει ήδη να συζητά η ΠΕΔ (Περιφερειακή Ένωση Δήμων) στο εσωτερικό της, όπου τα στελέχη της αυτοδιοίκησης δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους και ανασυντάσσουν τον βηματισμό τους στη διαδρομή προς την Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2023 που θα γίνει η αναμέτρηση του πρώτου γύρου.
«Το πρώτο και το βασικό χαρακτηριστικό στοιχείο του νέου νόμου είναι ότι για να αναδειχτεί πρώτος ένας συνδυασμός δεν χρειάζεται να συγκεντρώσει το 50+ 1%. Αρκεί για να κερδίσει να κατακτήσει το 43% του εκλογικού σώματος», τονίζει με δηλώσεις του στην «Π» ο πρόεδρος της ΠΕΔ κ. Γ.Κουράκης. Ο ίδιος εξηγεί ότι σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν εξασφαλίσει την εκλογή του από την πρώτη Κυριακή (δηλ. 43% + 1 ψήφο), διεξάγεται δεύτερος γύρος την επόμενη Κυριακή με τους πρώτους δύο συνδυασμούς. Επιλαχόντες συνδυασμοί του δημοτικού συμβουλίου είναι αυτοί που έλαβαν έστω και μία έδρα.
Δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η ενσωμάτωση των δημοτικών κοινοτήτων στο κεντρικό ψηφοδέλτιο όπως ήταν παλαιότερα. Δηλαδή κάθε συνδυασμός περιλαμβάνει τον υποψήφιο δήμαρχο, τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους, ανά εκλογική περιφέρεια, τους υποψήφιους συμβούλους δημοτικών κοινοτήτων και τους υποψήφιους προέδρους των δημοτικών κοινοτήτων, ανά δημοτική κοινότητα και για ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%) τουλάχιστον των Δημοτικών κοινοτήτων. Δηλαδή αν ένας Δήμος έχει 10 δημοτικές κοινότητες, οφείλει να συμπεριλάβει υποψήφιους προέδρους και συμβούλους δημοτικών κοινοτήτων τουλάχιστον για τις 8.
Αυτό όπως εξηγεί ο κ. Κουράκης συνιστά μια σημαντική δυσκολία για τις μικρές παρατάξεις που δεν είναι εύκολο να συγκροτήσουν ψηφοδέλτιο σε όλες τις δημοτικές κοινότητες. Ο ίδιος σημειώνει ότι σημαντική αλλαγή συνιστά το γεγονός ότι ο συνδυασμός ο οποίος συγκεντρώσει το 43% των ψήφων και εκλεγεί πρώτος θα μπορεί να κατακτήσει το 60% των θέσεων των δημοτικών συμβουλίων.
Πιο συγκεκριμένα δικαίωμα εκλογής δημοτικού συμβούλου έχει συνδυασμός ο οποίος κατά την αρχική ψηφοφορία (δηλαδή στον πρώτο γύρο) συγκέντρωσε ποσοστό 3% τουλάχιστον του συνολικού αριθμού των εγκύρων ψηφοδελτίων. Το σύνολο των ψηφοδελτίων του πρώτου γύρου των συνδυασμών που δικαιούνται έδρα, αθροίζεται και διαιρείται με τον αριθμό των εδρών που απομένουν αδιάθετες και τους αντιστοιχούν, προσαυξημένο κατά μία έδρα. Το ακέραιο πηλίκο αποτελεί το εκλογικό μέτρο.
Ο αριθμός των εγκύρων ψηφοδελτίων κάθε επιλαχόντος συνδυασμού διαιρείται με το εκλογικό μέτρο και ο συνδυασμός καταλαμβάνει τόσες έδρες όσο είναι το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης. Αν το ποσοστό που έλαβε ο επιτυχών συνδυασμός στην αρχική ψηφοφορία είναι μεγαλύτερο του εξήντα τοις εκατό (60% + 1 ψήφος) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων, οι έδρες κάθε συνδυασμού κατανέμονται αναλογικά.