Το πρώτο και μοναδικό πατητήρι που έχει εντοπιστεί ποτέ στον ιστορικό ιστό της παλιάς πόλης, αποκαλύφθηκε στη διασταύρωση των οδών Δοϊράνης και Δελημάρκου, στο πλαίσιο των εργασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη για την ανάπλαση της ιστορικής οδού.
Πρόκειται για ένα εκπληκτικό εύρημα το οποίο σε αυτή τη φάση δεν έχει προσδιοριστεί σε ποια ακριβώς χρονική περίοδο ανήκει. Ωστόσο το εντυπωσιακό στοιχείο είναι αφενός η μοναδικότητα του στο χώρο που εντοπίστηκε αφού για πρώτη φορά αποκαλύπτεται τέτοιο εύρημα στην εντός των τειχών πόλη και αφετέρου το γεγονός ότι βρίσκεται σε άριστη κατάσταση.
Ο εντοπισμός του σημαντικού αυτού ευρήματος έχει ενεργοποιήσει μια έντονη κινητικότητα τόσο από το τοπικό διαμέρισμα όσο και από το Δίκτυο Οινοποιών Κρήτης που έχουν εκφράσει ζωηρό ενδιαφέρον για την ανάδειξη του αξιολογώντας ότι μπορεί να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς και σύνδεσης της ιστορίας της πόλης με τη σύγχρονη λειτουργία της.
Ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν ότι από την πλευρά του Δήμου παρά το γεγονός ότι σε πρώτο επίπεδο υπήρξε θετική ανταπόκριση στη συνέχεια τα πράγματα εξελίχθηκαν ανατρεπτικά και επικράτησε η λογική της κατάχωσης του ευρήματος.
Παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει συζητήσεις και έντονη διαβούλευση για την αυταπόδεικτη ανάγκη αξιοποίησης του ευρήματος, σύμφωνα με πληροφορίες μια επιστολή από τη Λότζια φαίνεται ότι κλείνει το θέμα ζητώντας να μην αναδειχτεί το πατητήρι…
Το γεγονός αυτό όπως είναι φυσικό έχει προκαλέσει έκπληξη, εύλογα ερωτηματικά, και αρνητικά σχόλια με δεδομένο το γεγονός ότι η ανάδειξη του ευρήματος μπορεί να γίνει με πολύ λίγα χρήματα και επίσης δεν δημιουργείται πρόβλημα στη χρήση του δρόμου που έχει χαρακτηριστεί οδός ήπιας κυκλοφορίας.
Όπως τονίζει με δηλώσεις του στην «Π» ο αρχιτέκτονας Ηρακλής Πυργιανάκης, «βρέθηκε ένα μοναδικό πατητήρι εντός των τειχών εξαιρετικής αρχιτεκτονικής πανέμορφο το οποίο θα πρέπει με κάθε τρόπο να αναδειχτεί προκειμένου να το χαίρονται οι πολίτες και οι επισκέπτες του Ηρακλείου. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι το εύρημα μπορεί να προστατευθεί και να αναδειχτεί χωρίς να εμποδίζεται η κίνηση των οχημάτων και να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς για την περιοχή της Αγίας Τριάδας».
Ο ίδιος προτείνει τη λύση της πυραμοειδούς κατασκευής από inox και τζάμι όπως έχει γίνει και σε άλλα μνημεία χωρίς μεγάλο κόστος.
Την ίδια στιγμή ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το μνημείο έχει εκφράσει και το Δίκτυο Οινοποιών Κρήτης που από την πρώτη στιγμή ενεργοποιήθηκε ζητώντας το εύρημα να αναδειχτεί και να αποκτήσει μια λειτουργική χρήση με τη σύγχρονη ζωή στην πόλη μέσα από διάφορα πολιτιστικά δρώμενα.
Όπως τονίζει με δηλώσεις του στην «Π» ο πρόεδρος του Δικτύου Οινοπιοιών Κρήτης, Στέλιος Ζαχαριουδάκης, είναι πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι έχει διασωθεί το πατητήρι αυτό το οποίο αποτελεί μνημείο της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας. Με δεδομένο λοιπόν το γεγονός ότι στον ιστορικό ιστό της πόλης δεν υπάρχει άλλο είναι σημαντικό να το σώσουμε και να το αναδείξουμε.
Ο ίδιος περιγράφει ότι το Δίκτυο Οινοποιών Κρήτης έχει ήδη ξεκινήσει μια πολύ σημαντική προσπάθεια για την καταγραφή και την ανάδειξη των πατητηριών της ενετικής περιόδου που βρίσκονται κατά δεκάδες στην κρητική ύπαιθρο, τα οποία αποτελούν ιστορικά τεκμήρια του αμπελώνα στην Κρήτη. Μέσα από αυτή την ιστορική τεκμηρίωση ο στόχος είναι η ένταξη μας στους διατηρητέους αμπελώνες της Ουνέσκο.
Ο Γεωλόγος και Πρόεδρος του η Συλλόγου Πολιτισμού και Παιδείας «Μυθοκρουσμένοι» Στέλιος Μανωλιούδης, τονίζει ότι το πρώτο και σημαντικό ζήτημα που θα πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η συντήρηση του ευρήματος δεν δημιουργεί πρόβλημα στο έργο της ανάπλασης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η θέση που βρέθηκε κοντά στη συμβολή των οδών Δοϊράνης και Δελημάρκου είναι σε σημείο που δεν εμποδίζει την πρόσβαση των κατοικιών, και δεν κλείνει το δρόμο, αφού από τη βόρεια πλευρά υπάρχει πλάτος πάνω από τρία μέτρα. Μάλιστα στη μελέτη του Δήμου προβλέπεται πάρκινγκ και ειδικά στο συγκεκριμένο σημείο προβλέπεται η φύτευση δέντρου.
Επίσης είναι σημαντικό το γεγονός ότι γεγονός ότι δεν εμποδίζει τα δίκτυα. Για την ανάδειξη του ευρήματος ή η εκτέλεση μελέτης απαιτεί λίγες μέρες ενώ η κατασκευή του έργου που θα προστατεύσει το εύρημα χρειάζεται μια εβδομάδα. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι το κρασί ήταν πάντα βασικό στοιχείο του πολιτισμού για την Κάντια.
Ένα σημείο οίνου μέσα στο ιστορικό κέντρο αναδεικνύει μια περιοχή που ως τώρα ήταν εγκαταλελειμμένη και η μελέτη ανάπλασης της Δελημάρκου προσπαθεί να την αναδείξει και τη συνδέσει με όλη την Ευρώπη. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το εύρημα έχει ήδη προκαλέσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών και οι περίοικοι θέλουν την διάσωση του.
Σημαντική παράμετρος είναι ότι το εύρημα βρίσκεται κοντά στο λιμάνι του Ηρακλείου το οποίο ήταν σημείο από το οποίο φορτωνόταν το βασικότερο προϊόν το κρασί, η «αναπνοή της Κρήτης» όπως είχε πει και ένας ενετός.
Η ανάδειξη του ευρήματος μόνο θετικά μπορεί να δώσει στην πόλη, ενώ η κατάχωση θα αποτελέσει οπισθοδρόμηση με το πρόσχημα ότι κάποτε θα αναδειχτεί Αυτό ποτέ δεν έγινε.