Κοινότητες κάτω των 500 ατόμων. Αριθμός Δημοτικών Συμβούλων. Εκλογή Συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων. Αυτό φαίνεται πως είναι το βασικό «καυτό» τρίπτυχο που απασχολεί και πρόκειται να απασχολήσει την πλειοψηφία των δημάρχων της Κρήτης αναφορικά με τον νέο εκλογικό νόμο για την αυτοδιοίκηση.
Μετά την ενημέρωση των δημάρχων από το Υπουργείο Εσωτερικών κι αφού ακολούθησε το σχετικό ενημερωτικό προς διαβούλευση από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων, οι δήμαρχοι με τους αντιδημάρχους, αλλά και τις παρατάξεις έχουν επιδοθεί σε μια προσπάθεια να ανακαλύψουν πιθανά «τρωτά» σημεία του νόμου που μπορούν να γίνουν επιζήμια ή και να τους κοστίσουν ακόμα και μια επόμενη εκλογή. Οι απόψεις βέβαια των δημάρχων διαφέρουν ανά περιοχή και μέγεθος Δήμου, ωστόσο φαίνεται ότι σε κάποια βασικά σημεία παραμένουν ίδιες.
Ένα από αυτά, είναι ο αριθμός των εκπροσώπων σε κοινότητες κάτω των 500 ατόμων. Σύμφωνα με το νέο νομικό πλαίσιο, σε κοινότητες με πληθυσμό έως 500 κατοίκων προβλέπεται πλέον ένας εκπρόσωπος, αντί του τριμελούς συμβουλίου. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι τώρα, ένας εκπρόσωπος προβλέπεται για κοινότητες με αριθμό έως 300 κατοίκων. Το θέμα έχει αναδείξει από την πρώτη στιγμή η «Π» παρουσιάζοντας όλες τις πτυχές του, αλλά και τις ενστάσεις των δημάρχων. Το συγκεκριμένο πρόβλημα βέβαια δεν αφορά μόνο στην Κρήτη, αλλά σε ολόκληρη τη χώρα κι όπως φαίνεται το αρμόδιο Υπουργείο ήδη συζητά την τροποποίηση του.
Ένα ακόμα θέμα που αποτελεί πεδίο διαπραγμάτευσης, αλλά και ενστάσεων από τους δημάρχους είναι αυτό του αριθμού των δημοτικών συμβούλων. Κι αυτό γιατί, με το νέο εκλογικό σύστημα, οι εκπρόσωποι ανά Δήμο μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο μειώνονται σε ποσοστό της τάξεως του 30 %, γεγονός που σημαίνει απώλειες αρκετών αιρετών.
Με δεδομένο πως οι εκλεγμένοι δήμαρχοι θα έχουν τα 3/5 της εκπροσώπησης μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο, θεωρούν πως ένα μεγαλύτερο συμβούλιο θα τους δώσει μεγαλύτερη εκπροσώπηση και κατά συνέπειες περισσότερη ευελιξία ως προς την επιλογή προσώπων που θα αναλάβουν θέσεις ευθύνης. Για το συγκεκριμένο ζήτημα δεν είναι γνωστή η στάση που αναμένεται να κρατήσει το Υπουργείο Εσωτερικών, ωστόσο φαίνεται πως δεν είναι απίθανο να υπάρξει μια σχετική διαλλακτικότητα, με βάση την οποία ενδέχεται να μειώνεται ο αριθμός των εκπροσώπων, αλλά όχι μέχρι του 30 %.
Ένα ακόμα θέμα, το οποίο δεν αφορά άμεσα τους δημάρχους, αλλά αποτελεί θέμα διατήρησης ισορροπιών σε τοπικές κοινωνίες, σχετίζεται με την πρόταση του Υπουργείου να μην εκλέγονται καν συμβούλια δημοτικής κοινότητας σε κοινότητες που αποτελούν έδρες δήμων κι έχουν πληθυσμό έως 100.000 κατοίκους. Αυτή η ρύθμιση πρακτικά δεν επηρεάζει τους δημάρχους κι ίσως μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις να τους ευνοεί. Δυστυχώς όμως, επειδή στις τοπικές και μικρότερες κοινωνίες οι ισορροπίες είναι λεπτές, φαίνεται πως αρκετοί δήμαρχοι προσανατολίζονται στο να ζητήσουν τροποποίηση της συγκεκριμένης διάταξης, προκειμένου να μην ταράξουν τα «νερά» των τοπικών κοινωνιών.
Περίεργο πάντως στην όλη, «εσωτερική» προς το παρόν διαβούλευση, είναι το γεγονός πως οι δήμαρχοι δεν φαίνεται να έχουν ενστάσεις ως προς τον πολύ μεγάλο αριθμό υποψήφιων συμβούλων που χρειάζονται για να καταρτίσουν ψηφοδέλτιο. Ενδεχομένως αυτό να οφείλεται στο ότι, όπως έχει αποδειχθεί άλλωστε και στο παρελθόν, ο μεγάλος αριθμός υποψηφίων αφενός συνδέεται με τους πολύ λιγότερους διεκδικητές των δήμων, ενώ αφετέρου αποτελεί επίσης βασικό συστατικό νίκης. Με αυτά ως δεδομένα, οι εν ενεργεία δήμαρχοι φαίνεται να συγκεντρώνουν περισσότερες πιθανότητες δημιουργίας ισχυρών συνδυασμών, οπότε και ανανέωσης της θητείας τους, γι’ αυτό και δεν δείχνουν να αντιδρούν σε μια ρύθμιση, που γενικά δημιουργεί δυσκολίες.
Οι προτεινόμενες αλλαγές αναμένεται να δοθούν από τους δημάρχους στους εκπροσώπους της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων, προκειμένου στη συνέχεια να προωθηθούν προς το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο βέβαια ήδη δέχεται πολλές πιέσεις και έχει αρχίσει τις διορθωτικές κινήσεις.