Το καλοκαίρι μας “καλεί” σε εξορμήσεις και η Κρήτη παρέχει ανεξάντλητες επιλογές για σύντομες ή και πολυήμερες αποδράσεις από τη δύσκολη καθημερινότητα. Και είναι ευκαιρία πάντα τέτοιες βόλτες όχι απλά να ξεκουραστούμε αλλά και να ανακαλύψουμε τον κάθε τόπο να μάθουμε τις περισσότερο ή λιγότερο γνωστές γωνιές του νησιού και να γνωρίσουμε ή να θυμηθούμε μικρά και μεγάλα μνημεία της Κρήτης, που άλλωστε δεν έχουν τέλος!
Αν κατευθυνθούμε στα νοτιοανατολικά του νησιού, οι επιλογές για προορισμούς στην ευρύτερη περιφέρεια της Ιεράπετρας είναι πραγματικά πάρα πολλές. Στο κομμάτι της διαδρομής από την Ιεράπετρα προς τη Βιάννο (ή αντίστροφα) έχουμε προς τα βόρεια τις “πλάτες” του ορεινού όγκου της Δίκτης, των Λασιθιώτικων βουνών. Ένα από τα ορεινά χωριά της περιοχής είναι οι Μάλλες (ή Μάλες). Βρίσκεται αμφιθεατρικά χτισμένο κάτω από το πανέμορφο δάσος του Σελάκανου, σε υψόμετρο 600 περίπου μέτρων, πάνω από τον κόλπο του Μύρτου, με ατέλειωτη θέα από τα βουνά ως τη θάλασσα.
Για να εντοπίσουμε το πιο ενδιαφέρον αξιοθέατο της περιοχής χρειάζεται προσοχή, γιατί δεν φαίνεται από πουθενά, παρά μόνο από το ίδιο το χωριό, ψηλά. Ανηφορίζοντας από τους Μύθους προς τις Μάλλες σ’ έναν στριφογυριστό επαρχιακό δρόμο, ένα χιλιόομετρο περίπου πριν το χωριό, βρίσκουμε στ’ αριστερά μας μια ταπεινή αλλά καθαρογραμμένη πινακίδα “Ναός Αγίου Γεωργίου”. Στρίβοντας μπαίνουμε σε ένα στενό αλλά επαρκώς καλοστρωμένο τσιμέντινο δρόμο. Μέσα από λιόφυτα και περιποιημένα περιβόλια ο δρόμος μετά από μερικές εκατοντάδες μέτρα μας οδηγεί στην θέση “Λούτρα” μπροστά σε μια ιδιαίτερα παλιά και εντυπωσιακή εκκλησία, μια βασιλική χτισμένη σε υπερυψωμένο επίπεδο στα δεξιά του δρόμου.
Ο ναός βρίσκεται εκεί πιθανότατα από τα ύστερα βυζαντινά χρόνια, όταν η Κρήτη βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Ενετών. Έχει υποστεί σειρά από παρεμβάσεις και μετασκευές στο πέρασμα των αιώνων, όπως εύκολα φαντάζεται κανείς. Γύρω από την εκκλησία σώζεται περίβολος με ψηλό τοίχο, με είσοδο στα δυτικά και γκρέμισμα στα ανατολικά. Δίπλα βρίσκονται ερείπια πέτρινων κτισμάτων, κάτι που φανερώνει ότι σε άλλες εποχές ο ναός σηματοδοτούσε κάτι σαφώς πιο σημαντικό από ένα ξωκκλήσι,, ίσως καθολικό μονής ή έδρα επισκοπής. Ο χώρος γύρω από την εκκλησία δεν ήταν πλήρως καθαρισμένος και επιμελημένος, όταν εμείς βρεθήκαμε εκεί. Η εικόνα του ίδιου του πετρόχτιστου ναού όμως ήταν πολύ καλή.
Η παλιά ξύλινη πόρτα στα πλάγια, τυλιγμένη στο λαξευτό πέτρινο περίγραμμά της άνοιξε φανερώνοντας έναν πολύ παλιό και ευρύχωρο ναό. Το φως λιγοστό μέσα του, αρκετό όμως για να φανούν οι μεταβυζαντινές αγιογραφίες που κοσμούν κάθε σπιθαμή του. Τα χρώματα, ακόμα. και. μετά από το πέρασμα του χρόνου παραμένουν ζωηρά. Σε κάποια σημεία οι αγιογραφίες δείχνουν να καλύπτονται απ΄ό στρώμα κάπνας, πιθανότατα από τα κεριά κι όχι από φωτιά. Άλλωστε όλος ο χώρος μυρίζει έντονα κερί, όπως συνηθίζεται σε τέτοιας ηλικίας εκκλησίες.
Το εικονογραφικό σύνολο του ναού, που ανάγεται στον 14ο αιώνα, προκαλεί το ενδιαφέρον με τις 30 περίπου εικονογραφήσεις του, κάποιες από τις οποίες μοιάζουν εν μέρει τουλάχιστον κατεστραμμένες. Δεσπόζει βέβαια σε ασυνήθιστο σημείο, στον βόρειο τοίχο, ένας τεράστιος Άγιος Γεώργιος. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή και σπάνια η παράσταση των τριών έφιππων στρατιωτικών αγίων, Δημητρίου, Γεωργίου και Θεοδώρου, με άλογα διαφορετικού χρώματος. Συγκινητική επίσης η προσπάθεια του λαϊκού καλλιτέχνη να ζωγραφίσει διακοσμητικά μοτίβα σε κάθε σημείο της τοιχοποιΐας, γύρω από τις αγιογραφίες, ακόμα και στα πιο χαμηλά και δύσκολα.
Δεν είναι όλες οι αγιογραφίες καθαρές και ευδιάκριτες, ωστόσο αρκετές είναι, φανερώνοντας και καθιερωμένα θέματα, απεικονίσεις του Παντοκράτορα και της Θεομήτορος, αφιερώματα σε στιγμές από τις ευαγγελικές αφηγήσεις για τη ζωή του Χριστού, αλλά και πρωτότυπα, όπως εκείνο που αφορά την Οσία Μαρία την Αιγυπτία.
Αν βρεθείτε στην ευρύτερη περιοχή της Ιεράπετρας, ξεκλέψτε μισή ώρα για να ανακαλύψετε και να δείτε τον Άγιο Γεώργιο στις Μάλλες. Η επίσκεψη θα σας ανταμείψει, θα νιώσετε ότι έρχεστε σε επαφή με μια σελίδα από το παρελθόν της Κρήτης. Πριν αποχωρήσετε από το σημείο, στρέψτε το βλέμμα σας νότια για να δείτε την υπέροχη θέα προς τη θάλασσα.
