«Αυτό είναι το τελευταίο που φτιάχνω, θέλω να πεθάνω στον πάγκο» – Ο 93χρονος Χανιώτης καλλιτέχνης του κρητικού μαχαιριού διηγείται

Σήμερα, στα 93 του χρόνια, είναι ένας από τους τελευταίους τεχνίτες ενός ακόμα επαγγέλματος που χάνεται και μοιράζεται την ιστορία του με το zarpanews.gr.

Τον συναντάμε στο «στρατηγείο» του, έναν χώρο μέσα στο σπίτι του στη Χαλέπα, που έχει διαμορφώσει σε πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο:

«Μόλις ξυπνήσω μπαίνω εδώ πρώτα, παίρνω την πίεσή μου, μου ‘χει το πρωινό εδώ η γυναίκα. Βάζω ραδιόφωνο, το Μαέστρο της ΕΡΤ. Και ξεκινώ και δουλεύω ύστερα» μας λέει και δείχνει τον ξύλινο πάγκο μπροστά του. Εκεί σε ένα μηχάνημα που είναι αυτοσχέδιο και το ίδιο, χτυπάει την ασημένια θήκη με ένα από τα 120 καλέμια του, αναπαριστά μια φιγούρα Αγίου που έχει σχεδιασμένη σε χαρτάκι, μπροστά του.

«Με τα καλέμια αυτά χτυπάς και βγάζεις σιγά – σιγά την παράσταση» λέει στο zarpanews.gr: «Θαρρώ πως αυτό θα είναι και το τελευταίο μου γιατί ζορίζομαι. Τα μάτια μου δεν με βοηθάνε. Δουλεύω με ένα μάτι. Πόσο χρονών με κάνεις, 80; 93 είμαι»

«Να κάθομαι δεν μπορώ. Είπα αυτό είναι το τελευταίο. Αν έρθει να μου παραγγείλει κανείς, προκαταβολή δεν παίρνω… Θέλω να δουλεύω τώρα με την ησυχία μου. Αν αποτύχει θα του δώσω μια με το σφυρί να το χαλάσω. Σε όλη μου την καριέρα ένα μαχαίρι χάλασα. Μια παράσταση με έναν Αη Γιώργη, το έλιωσα και το ξαναέφτιαξα. Από δω και πέρα είπα θα δουλεύω έτσι για το κέφι μου. Δεν μπορώ να κάθομαι όλη μέρα έτσι» μας λέει, «Θέλω να πεθάνω στον πάγκο, όχι στο κρεβάτι ξάπλα».

Χανιώτης γέννημα – θρέμα με καταγωγή από τη Λίμνη του Δήμου Πλατανιά, ο κ. Αντώνης έζησε για μια δεκαετία στην Αθήνα και δούλεψε ως χρυσοχόος, όμως ένα σόβαρο πρόβλημα υγείας του πατέρα του, τον έφερε πίσω, το 1960.

«Από 18 χρονών δουλεύω την χρυσοχοϊα και στην Αθήνα και εδώ. Αλλά μετά που άνοιξα το χρυσοχοείο, εδώ, είδα ότι τα μαχαίρια τα παραδοσικά, πάνε να σβήσουν. Οι τεχνίτες είχαν πεθάνει οι παλιοί, είχαν μείνει ένας – δυο αλλά δεν μου ‘δειχνε κανείς. Το 1960 αυτά, ο ένας ήταν 85 χρονών κι ο άλλος 80. Αλλά δεν μου έδειχνε κανείς. Ξεκίνησα με το καλέμι, με το χέρι να προσπαθώ. Έπιασα έναν φίλο μου χρυσοχόο, τον μακαρίτη τον Βαρουχάκη που ένας από τους δύο αυτούς ήταν θείος του. Του λέει λοιπόν, “Ρε μπάρμπα, 85 χρονών είσαι, γιατί δεν δείχνεις του Αντώνη; Τους πελάτες θα σου πάρει;” και έτσι πήγα εκεί, στο σπίτι και μου έδειξε τα καλέμια του, μου έδειξε τι υλικό βάζει μέσα στο μαχαίρι για να το χτυπάς να μη βουλιάζει. Κάθισα εκεί μία εβδομάδα και τον παρακολούθησα να δω πώς δουλεύει.

Ήρθα ύστερα εδώ και πήρα ασήμι και ξεκίνησα ένα μαχαίρι όπως τον είχα δει και το ‘φτιαχνε και το μαχαίρι ήταν… της κακιάς ώρας. Και έφυγε κιόλας και πήγε στην Αμερική… Λέω σπουδαία διαφήμιση θα μου κάνει!» θυμάται ο κ. Αντώνης και συνεχίζει:

«Μετά έκανα 5-6 μαχαίρια και πήγα στον Βαρουχάκη και του τα έδειξα και μου λέει «εσύ μ’ έφτασες». Μα εγώ τον είχα περάσει σχεδόν. Επειδή ήμουνα τεχνίτης, την πήρα αμέσως τη δουλειά. Άλλος που δεν έχει ιδέα θέλει 4-5 χρόνια, δεν είναι εύκολο».

Περάσαμε ωραία χρόνια

Παρά την αφοσίωσή του στη δουλειά, ο κ. Αντώνης όπως μας λέει, έκανε καλή ζωή, παιδιά, εγγόνια και δεν στερήθηκε τα ταξίδια, αφού με την σύζυγό του γύρισαν όλον τον κόσμο. «Μια φορά πήρα μια καλή προκαταβολή για μια μεγάλη παραγγελία που έκλεισα το μαγαζί για δυο βδομάδες, πήρα την σύζυγο και πήγαμε στον Καναδά!» μας λέει.

Το τελευταίο του εργαστήριο στο μέγαρο Πάνθεον στην οδό Κριάρη, μόνο καλές αναμνήσεις το συνοδεύουν: «Είχαμε ωραία γειτονιά. Γλεντούσαμε, περνούσαμε καλά. Όταν ήταν γιορτή, κλείναμε όλον τον δρόμο και γλεντούσαμε παρέα» θυμάται.

Όσο για το μέλλον του επαγγέλματος, αυτό μάλλον θα ολοκληρωθεί με τον δικό του κύκλο ζωής καθώς κανένα παιδί ή εγγόνι δεν το ακολουθεί αλλά και δύο «ξένοι» όπως μας λέει που μαθήτευσαν πλάι του, δεν είχαν την υπομονή για να το εξασκήσουν…

*Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο zarpanews.gr