Προς εκπλήρωση των προγραμματικών ανακοινώσεων για τις πρώτες 100 μέρες της λειτουργίας της, τον Μάρτιο 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την επιλογή έξι νέων εργοστασίων τεχνητής νοημοσύνης. Αντιπροσωπεύουν συνδυασμένη εθνική και ενωσιακή επένδυση ύψους περίπου 485 εκατ. €, και έρχονται να συμπληρώσουν τα άλλα επτά εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης που είχαν ανακοινωθεί το Δεκέμβριο 2024, συμπεριλαμβανομένου και ενός στην Αθήνα.
Για να κατανοήσουμε τι είναι αυτή η νέα πρωτοβουλία, αλλά και πως μας επηρεάζει στην Κρήτη, το Europe Direct της Περιφέρειας Κρήτης ζήτησε τη βοήθεια του κ Δημήτρη Πλεξουσάκη, Καθηγητής Επιστήμης Υπολογιστών, Παν. Κρήτης, και Διευθυντής Ινστιτούτου Πληροφορικής, ΙΤΕ και της κας Ειρήνης Φουντουλάκη, Διευθύντρια Ερευνών, Εργαστήριο Πληροφοριακών Συστημάτων Ινστιτούτου Πληροφορικής, ΙΤΕ.
Ποια είναι η σημασία της δημιουργίας εργοστασίων τεχνητής νοημοσύνης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τι ρόλο θα παίξουν στην ανάπτυξη της ΤΝ στην Ευρώπη;
Η δημιουργία των εργοστασίων τεχνητής νοημοσύνης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί κεντρικό άξονα της στρατηγικής της ΕΕ για την ανάδειξη της Ευρώπης σε παγκόσμιο ηγέτη στην τεχνητή νοημοσύνη. Πρόκειται να λειτουργήσουν ως κόμβοι καινοτομίας, παρέχοντας προηγμένες υποδομές και υπηρεσίες που επιταχύνουν την ανάπτυξη, την υιοθέτηση και την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη.
Τα εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης πρόκειται να ενισχύσουν την αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά στην ανάπτυξη και χρήση των υπερυπολογιστών, καθώς και την ανάπτυξη μοντέλων και αλγορίθμων ΤΝ για ένα πλήθος πεδίων. Με αυτόν τον τρόπο θα μειωθεί η εξάρτηση από τεχνολογίες άλλων χωρών. Τα Εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης πρόκειται να συμβάλλουν επίσης στην επίτευξη των στόχων του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη, διασφαλίζοντας ότι η ανάπτυξη της ΤΝ στην Ευρώπη είναι ανθρωπoκεντρική, αξιόπιστη, ασφαλής, και επεξηγήσιμη.
Τα AI Factories πρόκειται: α) να προσφέρουν Υπολογιστική Ισχύ αξιοποιώντας τους υπερυπολογιστές υψηλής απόδοσης, οι οποίοι αναπτύσσονται από τις ευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο της κοινής επιχείρησης για την Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων για την εκπαίδευση μεγάλων μοντέλων ΤΝ, β) να υποστηρίξουν την πρόσβαση σε ποιοτικά δεδομένα για την ανάπτυξη και δοκιμή εφαρμογών ΤΝ, οι οποίες αναπτύσσονται από ερευνητές, ακαδημαϊκούς, και επιχειρήσεις, γ) να προσφέρουν υπηρεσίες και υποδομές που διευκολύνουν την ανάπτυξη εφαρμογών ΤΝ από νεοφυείς και μικρές επιχειρήσεων στον τομέα της ΤΝ, και τέλος δ) να υποστηρίξουν τη διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, εργαστηρίων και σεμιναρίων για την ενίσχυση των δεξιοτήτων στον τομέα της ΤΝ.
Με ποιους τρόπους η λειτουργία τέτοιων εργοστασίων μπορεί να επηρεάσει την τοπική κοινωνία και οικονομία της Κρήτης;
Η λειτουργία των AI Factories θα επηρεάσει με διαφορετικούς τρόπους την τοπική κοινωνία και οικονομία της Κρήτης. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στην οικονομική ανάπτυξη, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίες, εξειδικευμένες στον τομέα της ΤΝ σε διαφορετικούς τομείς (υγεία, περιβάλλον, αγροδιατροφή, μεταφορές κ.α.), θα υποστηριχθεί η ανάπτυξη τοπικών επιχειρήσεων που θα κάνουν χρήση των υποδομών και αλγορίθμων ΤΝ που θα αναπτυχθούν στα πλαίσια των AI Factories στους τομείς που ενεργοποιούνται, και δημιουργία τεχνολογικών επενδύσεων από διαφορετικές πηγές.
Για παράδειγμα, οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις θα μπορούν να αξιοποιήσουν εφαρμογές AI για προσωποποιημένες εμπειρίες φιλοξενίας, ανάλυση σχολίων πελατών και να χαράσουν βέλτιστη και ανταγωνιστική στρατηγική τιμολόγησης υπηρεσιών.
Υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι ή προκλήσεις για τους κατοίκους της Κρήτης από αυτή την πρωτοβουλία; Αν ναι, πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;
Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει σκοπό να επαυξήσει την ανθρώπινη δραστηριότητα, επιταχύνοντας χρονοβόρες διαδικασίες και εισάγοντας νέες δυνατότητες με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Όπως οι βιομηχανικές επαναστάσεις μετέβαλαν το πεδίο της εργασίας αντικαθιστώντας ανθρώπινη εργασία και δημιουργώντας την ανάγκη για την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων, έτσι και στην περίπτωση της υιοθέτησης τεχνικών από την περιοχή της Τεχνητής Νοημοσύνης δημιουργείται η ανάγκη να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας που απαιτούν νέου τύπου δεξιότητες.
Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν περιορίζονται σε κομμάτια της κοινωνίας ή γεωγραφικές περιοχές. Οι τομείς της οικονομικής δραστηριότητας της κάθε περιοχής μπορούν να έχουν σημαντικά οφέλη τα οποία είναι σκόπιμο να αξιοποιηθούν, προστατεύοντας παράλληλα τα χαρακτηριστικά τα οποία πρέπει να παραμείνουν αναλλοίωτα, όπως για παράδειγμα η γλώσσα και ο πολιτισμός. Για την αποφυγή των κινδύνων επιβάλλεται η λειτουργία εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης εντός του ρυθμιστικού πλαισίου που ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη, ώστε οι αρχές της ηθικής χρήσης και ασφάλειας να τηρούνται απαρέγκλιτα. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η διατήρηση του ρόλου του ανθρώπου στο κέντρο της λήψης οποιασδήποτε απόφασης που υποβοηθείται από εφαρμογές ΤΝ και ο ανθρωποκεντρικός σχεδιασμός.
Απαιτείται προσαρμογή όλων των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης ώστε να αποκτηθεί επίγνωση και συνειδητοποίηση της ραγδαίας τεχνολογικής προόδου, η οποία συντελείται με την ταυτόχρονη αύξηση των κινδύνων από ενδεχόμενη κακόβουλη χρήση αυτής της τεχνολογίας.
Με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, οι απόψεις και οι γνώμες που διατυπώνονται, εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών και δεν αντιπροσωπεύουν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες γι’ αυτές.
