Α. Βγόντζας: Οι άνθρωποι δεν δίνουν τέλος στη ζωή τους επειδή έχουν ερωτική απογοήτευση ή οικονομικά προβλήματα
Η Κρήτη έχει τον διπλάσιο αριθμό αυτοκτονιών ανά 100.000 κατοίκους, σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Από το 1999 έως το 2023, 1.100 άνθρωποι έκοψαν το νήμα της ζωή τους και το 80% ήταν άνδρες.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Και το σημαντικότερο: μπορούμε να προλάβουμε τον αυτόχειρα που θέλει να τερματίσει την ζωή του; Ο ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής, Αλέξανδρος Βγόντζας, μίλησε για το σοβαρό αυτό θέμα, σε ημερίδα για την ψυχική υγεία, που οργανώθηκε στο Ηράκλειο.
«Έχουμε στο νησί 43,44 αυτοκτονίες τον χρόνο, διπλάσιες αυτοκτονίες ανά εκατό χιλιάδες κατοίκους συγκριτικά με την υπόλοιπη χώρα», είπε στην «Πατρίς» ο καθηγητής, σημειώνοντας ότι οι αυτόχειρες επιλέγουν τον απαγχονισμό ή ένα όπλο, για να θέσουν τέρμα στην ζωή τους.
Ο ρόλος της ψυχοπαθολογίας
«Οι άνθρωποι δεν αυτοκτονούν επειδή έχουν μια ερωτική απογοήτευση ή οικονομικά προβλήματα, υπάρχει μια ψυχοπαθολογία πίσω από αυτό», σημειώνει ο καθηγητής, επισημαίνοντας ότι από το 1999 μέχρι το 2023, έκοψαν το «νήμα» της ζωής τους 1.100 Κρητικοί.
Πίσω από την ψυχοπαθολογία μπορεί να βρίσκονται νόσοι, όπως η ψύχωση, η διπολική διαταραχή και η μείζων κατάθλιψη. Ωστόσο, ο λόγος που συμβαίνει αυτό, λέει ο καθηγητής, σχετίζεται με γενετικούς παράγοντες.
«Υπάρχει μια γενετική επιβάρυνση», είπε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι στην περίπτωση της Κρήτης, οι λόγοι που κάποιος αποφάσισε να πεθάνει δεν σχετίζονται, για παράδειγμα, ούτε με την πολυετή οικονομική κρίση, ούτε με την πανδημία.
Το βασικό ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει κάποιος για να προλάβει μια αυτοκτονία, με τα δεδομένα ότι πολλοί άνθρωποι δεν ζητούν βοήθεια, για να αποφύγουν το στίγμα για τις ψυχικές νόσους και επιπλέον οι δημόσιες Υπηρεσίες Υγείας είναι υποστελεχωμένες και κατακερματισμένες.
Κέντρο παρέμβασης με 24ωρη λειτουργία
Ο κ. Βγόντζας τονίζει ότι μια τηλεφωνική γραμμή παρέμβασης, που θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση, μπορεί να προσφέρει βοήθεια, με τη συνδρομή των ειδικών και τονίζει ότι είναι μια πρόταση που έχει γίνει και στο παρελθόν, που όμως έμεινε στο συρτάρι και δεν αξιοποιήθηκε.
«Θα μπορούσαν να σωθούν άνθρωποι, τονίζει ο ψυχίατρος, υπογραμμίζοντας ότι το κόστος της για 2 χρόνια λειτουργίας, όπως είχε υπολογιστεί το 2015, ήταν περίπου 200.000.
«Δεν είναι απαγορευτικό, όταν μιλάμε για ανθρώπινες ζωές», όπως επεσήμανε.
Μιλήστε ανοιχτά για την αυτοκτονία
Ο κ. Βγόντζας λέει: «Μιλήστε ανοιχτά για την αυτοκτονία»
Ρωτήστε το εκάστοτε άτομο: «Αισθάνεσαι τόσο άσχημα, που σκέφτεσαι την αυτοκτονία;
Έχεις σκεφθεί πώς θα το κάνεις; Έχεις ό,τι χρειάζεσαι για να το κάνεις; Έχεις σκεφθεί πότε;».
Ο ίδιος υπογραμμίζει: «Πρέπει να παίρνουμε πάντα στα σοβαρά τα αυτοκαταστροφικά σχόλια και να παραμένουμε ήρεμοι.
Πείτε του ότι ανησυχείτε πολύ για εκείνον και μην τον αφήσετε μόνο.
Ζητήστε βοήθεια αμέσως.
Μην δεχτείτε, “να το κρατήσετε μυστικό”».
Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι είναι «απαραίτητη η ανάπτυξη δομών Ψυχικής Υγείας στην κοινότητα και Κέντρου Παρέμβασης στην κρίση», γιατί μεγάλος αριθμός ανθρώπων χρειάζεται βοήθεια και πάρα πολλές αυτοκτονίες θα μπορούσαν να αποτραπούν».