Οι νέες πολιτικές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, με αιχμή την ανατροπή του θεσμικού πλαισίου για τις ρυθμιστικές πιστώσεις και τα περιβαλλοντικά κίνητρα υπέρ των ηλεκτρικών οχημάτων, δημιουργούν ένα δυσμενές εμπορικό περιβάλλον για εταιρείες όπως η εταιρεία του πρώην φίλου του Ελον Μασκ Tesla, ενώ ενισχύουν σημαντικά τους παραδοσιακούς κατασκευαστές οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης.
Όπως επισημαίνει ο Batt Odgerel, διευθυντής στο Ίδρυμα Ερευνών Ενεργειακής Πολιτικής, οι αποφάσεις της νέας διοίκησης «κάνουν τα συμβατικά οχήματα πιο ανταγωνιστικά, ενώ καθιστούν τα EV λιγότερο ανταγωνιστικά». Για την Tesla, οι εξελίξεις αυτές συνιστούν διπλό πλήγμα: απώλεια εσόδων από ρυθμιστικές πιστώσεις και σταδιακή υποχώρηση του μεριδίου αγοράς.
Ταυτόχρονα, το μέλλον των δύο σημαντικότερων προγραμμάτων περιβαλλοντικών πιστώσεων –της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA) και του προγράμματος μηδενικών εκπομπών της Καλιφόρνιας (ZEV)– είναι πλέον αβέβαιο, με τον Λευκό Οίκο να προωθεί αλλαγές στους κανόνες και να εξετάζει νομικές παρεμβάσεις.
Ο Chris Harto, ανώτερος αναλυτής πολιτικής στο Consumer Reports, δηλώνει πως «αυτό είναι σίγουρα πιθανό να αποτελέσει μεγάλη απώλεια εσόδων για τις αυτοκινητοβιομηχανίες» που βασίστηκαν στις πωλήσεις τέτοιων πιστώσεων. Η Tesla, ήταν η μεγαλύτερη δικαιούχος του προγράμματος.
Οι αναλυτές της William Blair εκτιμούν ότι περίπου το 75% των πιστωτικών εσόδων της Tesla προέρχεται από τις CAFE (Corporate Average Fuel Economy- τα κίνητρα που εφαρμόζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες και αφορούν τη μέση κατανάλωση καυσίμου). Μόλις λίγες ημέρες μετά την ψήφιση του νέου πλαισίου, αναθεώρησαν τις προβλέψεις για τα έσοδα του 2025 κατά 40%, στα 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Για το 2026 αναμένουν πτώση στα 595 εκατομμύρια και για το 2027 σχεδόν πλήρη εξάλειψη. Πρόκειται για πολύ πιο ραγδαία πτώση από αυτή που προέβλεπαν μέχρι πρότινος αναλυτές της Wall Street. Σύμφωνα με έρευνα της Visible Alpha, τα έσοδα της Tesla από πιστώσεις θα υποχωρήσουν φέτος κατά 21%, στα 2,17 δισ. δολάρια, και θα συνεχίσουν να μειώνονται τα επόμενα χρόνια.
Η ίδια η Tesla είχε προειδοποιήσει πως σε περίπτωση πτώσης της ζήτησης ή μείωσης των τιμών των πιστώσεων, τα οικονομικά της μεγέθη θα επηρεάζονταν αρνητικά. Η πώληση αυτών των πιστώσεων, οι οποίες δεν έχουν ουσιαστικό κόστος παραγωγής, αποτέλεσε κρίσιμο στήριγμα κερδοφορίας στα πρώτα χρόνια λειτουργίας της εταιρείας. Παρά την εντυπωσιακή άνοδο των πωλήσεων του Model Y, οι πρόσφατες μειώσεις τιμών και η επιβράδυνση της αγοράς έχουν καταστήσει και πάλι τις πιστώσεις βασικό στήριγμα για την κερδοφορία της Tesla. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα οικονομικά της αποτελέσματα, το πρώτο τρίμηνο του 2025 θα είχε εμφανίσει ζημιές, χωρίς αυτά τα έσοδα από τις ρυθμιστικές πιστώσεις.
Παράλληλα, η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να επισπεύσει την κατάργηση της φορολογικής έκπτωσης των 7.500 δολαρίων για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων –η οποία πλέον λήγει στα τέλη Σεπτεμβρίου– συνιστά ακόμη ένα χτύπημα για τους κατασκευαστές EV και ειδικά για την Tesla.
Αντιθέτως, η εξέλιξη αυτή αποτελεί «νίκη» για τις μεγάλες εταιρείες που συνεχίζουν να επενδύουν στους κινητήρες βενζίνης και πετρελαίου, όπως οι General Motors, Ford και Honda. Σε συνδυασμό με την ανατροπή του πλαισίου CAFE, δημιουργείται πλέον ένα περιβάλλον που επιβραβεύει την παραγωγή συμβατικών οχημάτων.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Tesla μπορεί να προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Χωρίς την προστατευτική ασπίδα των πιστώσεων και με τις φορολογικές ελαφρύνσεις να υποχωρούν, η εταιρεία καλείται να επαναφέρει το επιχειρηματικό της μοντέλο μέσα σε ένα πολιτικό και θεσμικό περιβάλλον που δείχνει ολοένα και πιο εχθρικό απέναντι στην ηλεκτροκίνηση. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, το πλεονέκτημά της δεν είναι δεδομένο — και αυτό αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού για όλους.