Τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση της εκτόξευσης τιμών του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, παρουσίασε επίσημα χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Βασικό δίπολο για την αντιμετώπιση των αυξήσεων θεωρείται ο περιορισμός των «υπερκερδών» ενεργειακών ομίλων, σε συνδυασμό με την περικοπή της κατανάλωσης σε ώρες αιχμής.
Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να τοποθετηθούν επί των προτάσεων αυτών κατά τη διάρκεια έκτακτης συνόδου στις 30 Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την επιβολή πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών ηλεκτρικού ρεύματος μέσω της πυρηνικής ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως αιολική, ηλιακή, υδροηλεκτρική, από τις οποίες απορρέουν υπερβάλλοντα κέρδη με την πώληση της παραγωγής του σε τιμή πολύ υψηλότερη του κόστους παραγωγής.
Σύμφωνα με το σχετικό κείμενο, η Κομισιόν προτείνει τον καθορισμό του πλαφόν των 180 ευρώ/μεγαβατώρα. Η διαφορά ανάμεσα στο επίπεδο των εισοδημάτων και της χονδρικής τιμής της αγοράς θα αποδίδεται στα κράτη της ΕΕ για να ανακατανεμηθεί στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Ο άνθρακας και το μεθάνιο έχουν αποκλειστεί από τον μηχανισμό αυτόν.
Με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν, η επιβολή πλαφόν θα απέδιδε περισσότερα των 140 δισεκατομμυρία ευρώ. Το πακέτο βέβαια θα διαφέρει πολύ από χώρα σε χώρα, ανάλογα με το ενεργειακό μείγμα που χρησιμοποιείται σε κάθε χώρα και είναι ποικίλο.
Οι Βρυξέλλες πάντως, επιδιώκουν μια «προσωρινή συμβολή αλληλεγγύης» από τους παραγωγούς και διανομείς φυσικού αερίου, άνθρακα και πετρελαίου, που εξασφαλίζουν γιγάντια κέρδη λόγω της εκτόξευσης των τιμών. «Αυτές οι μεγάλες εταιρείες θα πρέπει να πληρώσουν ένα δίκαιο μέρος, να καταβάλουν μια συμβολή στην κρίση» εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Σύμφωνα με το κείμενο των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συμβολή αυτή θα οριστεί στο 33% των υπερκερδών (κέρδη κατά 20% μεγαλύτερα σε σχέση με τον μέσο όρο των ετών 2019-2020). Οι Βρυξέλλες φροντίζουν να μην κάνουν λόγο για «φόρο», διότι οποιοδήποτε φορολογικού χαρακτήρα μέτρο απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των «27», μια διαδικασία πολύπλοκη και με ρίσκα σε σχέση με μια λήψη απόφασης με ειδική πλειοψηφία.
Με βάση το σχέδιο, η Κομισιόν θέλει να ορίσει στα κράτη έναν δεσμευτικό στόχο μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος «κατά τουλάχιστον 5% στις καθορισμένες ώρες αιχμής κατά τη διάρκεια των οποίων το ηλεκτρικό ρεύμα θα είναι ακριβότερο. Σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, αυτό θα επέτρεπε τη μείωση κατά 3,8% της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Η Κομισιόν καλεί επίσης τους «27» να μειώσουν τη μηνιαία κατανάλωση κατά 10%, στόχος που θεωρείται ενδεικτικός.
Κάθε χώρα θα επιλέξει η ίδια τον τρόπο για να επιτύχει τον στόχο, για παράδειγμα «μέσω συστημάτων πλειστηριασμών» -θα προσφέρει χρηματικές αποζημιώσεις στις βιομηχανίες με αντάλλαγμα τη μείωση της κατανάλωσής τους.
Οι Βρυξέλλες θέλουν να υποστηρίξουν παράλληλα τους παρόχους ενέργειας που δοκιμάζονται από σοβαρή έλλειψη ρευστότητας λόγω της διακύμανσης των τιμών, με την άμβλυνση του ρυθμιστικού πλαισίου και με τη θέσπιση μηχανισμών κατά της κερδοσκοπίας για τον περιορισμό των διακυμάνσεων των αγορών.
«Θα μεταβάλουμε το προσωρινό πλαίσιο ρυθμίσεων για τις κρατικές επιδοτήσεις τον Οκτώβριο, για να επιτραπεί η χορήγηση κρατικών εγγυήσεων» ανακοίνωσε χθες η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στις αρχικές προτάσεις η Κομισιόν σχεδίαζε την επιβολή πλαφόν των τιμών με τις οποίες πληρώνεται η Ρωσία για τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να μειωθούν τα έσοδα του Κρεμλίνου, μια ιδέα προς την οποία είναι αντίθετες οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που είναι ακόμη πολύ εξαρτημένες από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.
Αντίθετα, οι υπουργοί των «27» ζήτησαν την Παρασκευή στις Βρυξέλλες τη μελέτη της πιθανότητας επιβολής πλαφόν στο σύνολο των εισαγωγών φυσικού αερίου στην ΕΕ, όποια κι αν είναι η προέλευσή του, περιλαμβανομένου του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο η Ευρώπη πληρώνει σε τιμή πολύ υψηλότερη σε σχέση με την Ασία.
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να παραμείνει αρκετά ελκυστική αγορά για τους προμηθευτές του LNG, που μπορούν εύκολα να βρουν άλλους πελάτες αλλού, προειδοποίησε η Κομισιόν, η οποία τηρεί επιφυλακτική στάση ως προς αυτό το θέμα που διαιρεί τα κράτη-μέλη.
Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως ανακοινώθηκαν από την πρόεδρό της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κινούνται στο πλαίσιο που εδώ και καιρό έχει σχεδιάσει και υλοποιεί η ελληνική κυβέρνηση στον κρίσιμο τομέα της ενέργειας.
Αυτό αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναφορικά με όσα δήλωσε χθες η πρόεδρος της Κομισιόν.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, ο μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων που πρότεινε η πρόεδρος της Επιτροπής εφαρμόζεται ήδη από την Ελλάδα, καθώς η χώρα μας έδρασε άμεσα και χωρίς καθυστέρηση, ενώ ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει αναφερθεί σε κάθε ευκαιρία στην ανάγκη καθιέρωσης περισσότερο αντιπροσωπευτικού δείκτη για την αγορά φυσικού αερίου, στην ανάγκη διαφύλαξης των όρων ανταγωνισμού και στη γρήγορη αλλαγή του ενεργειακού μείγματος με έμφαση στις ΑΠΕ.
Μετά την ανακοίνωση των μέτρων, ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας έκανε την παρακάτω δήλωση:
«Σήμερα είναι μια σημαντική ημέρα για την Ενωμένη Ευρώπη, η οποία αναλαμβάνει κοινές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η υιοθέτηση του ελληνικού μηχανισμού ανάκτησης των υπερεσόδων από τις εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί έμπρακτη επιβεβαίωση της ορθότητας του μηχανισμού που εφαρμόζουμε στην Ελλάδα.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επίσης καταθέσει συγκεκριμένη δέσμη προτάσεων προς την Κομισιόν από τον Μάρτιο. Η Ελλάδα στηρίζει τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θεωρεί ότι αυτές αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση της μεγάλης ενεργειακής κρίσης».