Τη διαδικασία επαναφοράς των κυρώσεων του ΟΗΕ κατά του Ιράν θα ξεκινήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση από τις 29 Αυγούστου, εάν η Τεχεράνη δεν έχει σημειώσει πρόοδο μέχρι τότε όσον αφορά τον περιορισμό του πυρηνικού της προγράμματος, ανακοίνωσε το μπλοκ.
Μιλώντας σε συνάντηση των ομολόγων του στην ΕΕ, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Jean-Noël Barrot, δήλωσε: «Η Γαλλία και οι εταίροι της … δικαιολογούνται να εφαρμόσουν εκ νέου τα παγκόσμια εμπάργκο σε όπλα, τράπεζες και πυρηνικό εξοπλισμό που είχαν αρθεί πριν από 10 χρόνια. Χωρίς μια σταθερή, απτή και επαληθεύσιμη δέσμευση από το Ιράν, θα το πράξουμε το αργότερο μέχρι το τέλος Αυγούστου».
«Προσπάθεια ανάνηψης» της ευρωπαϊκής επιρροής
Οι Ευρωπαίοι έχουν παραμεριστεί σε μεγάλο βαθμό από το ιρανικό πυρηνικό ζήτημα από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος διέταξε τον βομβαρδισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν τον περασμένο μήνα, και αυτή η παρέμβαση μπορεί να θεωρηθεί ως μια προσπάθεια να επαναβεβαιωθεί η επιρροή της Ευρώπης.
Η διορία που δόθηκε έως τα τέλη Αυγούστου ξεκινά μια διαδικασία που θα μπορούσε να οδηγήσει στην επαναφορά ενός «οπλοστασίου» κυρώσεων έως τις 15 Οκτωβρίου, δίνοντας στους Ευρωπαίους υπογράφοντες την πυρηνική συμφωνία του 2015 -το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία- έναν συνεχή μοχλό πίεσης στις διαπραγματεύσεις με το Ιράν.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις επιθυμούν την επιστροφή της πυρηνικής επιθεώρησης του ΟΗΕ στο Ιράν, εν μέρει για να εμποδίσουν το Ιράν να προσπαθήσει να αναδιαμορφώσει το πυρηνικό του πρόγραμμα μετά τη ζημία που προκάλεσαν τα αμερικανικά πλήγματα τον Ιούνιο.
Ρωσία, Κίνα και ΗΠΑ δεν μπορούν να ασκήσουν βέτο
Ο τρόπος με τον οποίο έγινε η διαπραγμάτευση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 δεν επιτρέπει στους άλλους υπογράφοντες, την Κίνα ή τη Ρωσία, να ασκήσουν βέτο στην επαναφορά των κυρώσεων, αλλά τα ευρωπαϊκά κράτη μπορούν να αναβάλουν την επιβολή της επαναφοράς μετά τον Οκτώβριο, ώστε να δοθεί χρόνος για περαιτέρω διαβουλεύσεις.
Οι ΗΠΑ, μετά την αποχώρησή τους από την πυρηνική συμφωνία το 2018, δεν μπορούν επίσης να ασκήσουν βέτο στην κίνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Γαλλίας. Η επαναφορά των κυρώσεων θα ενεργοποιηθεί βάσει του κεφαλαίου επτά του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ, καθιστώντας υποχρεωτική την επαναφορά έξι ψηφισμάτων του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου ενός που απαιτεί από το Ιράν να αναστείλει όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τον εμπλουτισμό και την επανεπεξεργασία ουρανίου, μεταξύ άλλων σε επίπεδο έρευνας και ανάπτυξης.
Ένα άλλο επανεισαγόμενο ψήφισμα θα απαιτούσε από όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ να αποτρέψουν τη μεταφορά αντικειμένων, υλικών ή τεχνολογιών που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν αυτές τις δραστηριότητες ή το πυραυλικό πρόγραμμα του Ιράν.
«Τέλος στο ρόλο μεσολαβητή» της Ευρώπης μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ αν ενεργοποιηθεί το «snapback»
Οι ειδικοί σε θέματα ιρανικών κυρώσεων υποστηρίζουν ότι τα επαναφερόμενα ψηφίσματα δεν θα σταματήσουν αυτόματα όλες τις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου, δεν θα αποκόψουν την πρόσβαση του Ιράν στα διεθνή χρηματοπιστωτικά συστήματα ούτε θα διακόψουν τις γενικές εμπορικές επικοινωνίες.
Όμως όλες οι χώρες και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να απέχουν από την παροχή οικονομικής βοήθειας, νέων δεσμεύσεων ή προνομιακών δανείων στην ιρανική κυβέρνηση, εκτός από ανθρωπιστικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς.
Ο Αμπάς Αραγκτσί, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, δήλωσε πρόσφατα ότι η ενεργοποίηση του snapback «θα σημάνει το τέλος του ρόλου της Ευρώπης στο ιρανικό πυρηνικό ζήτημα και μπορεί να αποτελέσει το πιο σκοτεινό σημείο στην ιστορία των σχέσεων του Ιράν με τις τρεις ευρωπαϊκές χώρες, ένα σημείο που μπορεί να μην αποκατασταθεί ποτέ». Ο ίδιος δήλωσε: «Το Ιράν δεν θα είναι σε θέση να κάνει κάτι τέτοιο. Θα σημάνει το τέλος του ρόλου της Ευρώπης ως μεσολαβητή μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ».
Δήλωσε σε διπλωμάτες το Σαββατοκύριακο: «Ένα από τα μεγάλα λάθη των Ευρωπαίων είναι ότι νομίζουν ότι το εργαλείο “snapback” που έχουν στα χέρια τους τους δίνει τη δύναμη να δράσουν στο ιρανικό πυρηνικό ζήτημα, ενώ αυτή είναι μια εντελώς λανθασμένη αντίληψη. Εάν οι χώρες αυτές κινηθούν προς την κατεύθυνση του snapback, θα κάνουν την επίλυση του ιρανικού πυρηνικού ζητήματος ακόμη πιο περίπλοκη και δύσκολη”.