Ολοκληρώθηκε η διμερής σύνοδος στην Αλάσκα μεταξύ Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν, ωστόσο η ειρήνη στην Ουκρανία παραμένει μακριά. Η Wall Street Journal αναλύει τα πιθανά σενάρια για την εξέλιξη του πολέμου και τις προϋποθέσεις για μια συνολική κατάπαυση του πυρός.
Ο Πούτιν ξεκαθάρισε στον Τραμπ ότι δεν δέχεται προσωρινή εκεχειρία, μόνο μια πλήρη ειρηνευτική συμφωνία. Αυτό αφήνει τον Ζελένσκι να σταθμίσει αν αξίζει να παραχωρήσει εδάφη ώστε η Ουκρανία να επιβιώσει ως κυρίαρχο, αν και μικρότερο, κράτος ή αν η χώρα κινδυνεύει να χάσει γρήγορα και εδάφη και κυριαρχία, επιστρέφοντας στη ρωσική σφαίρα επιρροής.
Προς το παρόν, το πότε και πώς θα συμβεί οποιοδήποτε αποτέλεσμα παραμένει αβέβαιο. Όλα τα βλέμματα στρέφονται στη συνάντηση Ζελένσκι–Τραμπ στην Ουάσινγκτον, με την πιθανότητα τριμερούς συνάντησης και με τον Πούτιν αν τα πράγματα εξελιχθούν θετικά.
Ο Πούτιν απέρριψε τις πιέσεις ΗΠΑ και Ευρώπης για εκεχειρία που θα πάγωνε το μέτωπο και θα επέτρεπε διαπραγματεύσεις για τα εδάφη και τις εγγυήσεις ασφάλειας της Ουκρανίας. Αντίθετα, άφησε να εννοηθεί ότι θα συνεχίσει τον πόλεμο έως ότου η Ουκρανία και η Δύση δεχτούν τους γεωπολιτικούς του στόχους.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες και ο Ζελένσκι προειδοποίησαν ότι αν η Ρωσία αρνηθεί συμφωνία ή συνεχίσει τις επιθέσεις, οι κυρώσεις θα ενταθούν. Ο Πούτιν υπογράμμισε την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι «βαθύτερες αιτίες» της κρίσης, αφήνοντας σαφές ότι οι στρατηγικοί στόχοι του για κυριαρχία στην Ουκρανία και επαναφορά της ρωσικής επιρροής στην ανατολική Ευρώπη παραμένουν.
Η Ρωσία απέτυχε να καταλάβει πλήρως το Κίεβο και περιορίζεται σε οριακά κέρδη, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις παραμένουν ανθεκτικές παρά την εξάντλησή τους. Αυτό οδηγεί σε δύο πιθανά σενάρια:
- Περιορισμένη ρωσική επικράτηση και «συνασπισμός των πρόθυμων»: Η Ουκρανία χάνει εδάφη που ήδη κατέχει η Ρωσία (περίπου το 1/5) αλλά διατηρεί κυριαρχία στο υπόλοιπο, με προστασία από ευρωπαϊκές και πιθανόν αμερικανικές δυνάμεις. Αυτό θα ήταν ανάλογο με το τέλος του Κορεατικού Πολέμου, όπου η Νότια Κορέα διατηρήθηκε ασφαλής.
- Ολική ρωσική κυριαρχία ή υποταγή: Αν η Ουκρανία υποχωρήσει στις απαιτήσεις της Ρωσίας –μείωση στρατού, περιορισμός όπλων, αλλαγές στο πολιτικό σύστημα– το εναπομείναν κράτος θα καταστεί προτεκτοράτο, αδύναμο να αντισταθεί σε μελλοντική εισβολή.
- Παρά την κόπωση και τις δυσκολίες, οι ουκρανικές δυνάμεις συνεχίζουν να αντιστέκονται, και οι ειδικοί τονίζουν ότι η Ουκρανία παραμένει ανθεκτική και προσαρμοστική. Η έκβαση θα εξαρτηθεί από τη στρατιωτική κατάσταση στο πεδίο και την υποστήριξη από τη Δύση.
Τι ζητά ο Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου
Η κυβέρνηση Ζελένσκι έχει ήδη απορρίψει οποιαδήποτε παραχώρηση εδαφών – συμπεριλαμβανομένων του Ντονέτσκ που το Κίεβο θεωρεί «κλειδί» για την αποτροπή ρωσικών επιθέσεων βαθύτερα στην ουκρανική επικράτεια
Η Ρωσία φέρεται διατεθειμένη να επιστρέψει κατεχόμενες περιοχές στις βορειοανατολικές ουκρανικές περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο, αναφέρουν οι πηγές που επικαλείται το Reuters.
Ρωσικά στρατεύματα κατέχουν περιοχές του Σούμι και του Χαρκόβου συνολικής έκτασης περίπου 440 τετραγωνικών χιλιομέτρων, σύμφωνα με τον χάρτη που παρουσιάζει ο ουκρανικός ιστότοπος Deep State ο οποίος παρακολουθεί τις ισορροπίες δυνάμεων στα μέτωπα των μαχών. Η Ουκρανία ελέγχει περίπου 6.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιοχή του Ντονμπάς (σ.σ. στις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ).
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν δύο πηγές που μίλησαν στο Reuters -που φέρονται να έχουν ενημερωθεί σχετικά με τα σχέδια του Κρεμλίνου-, ο Ρώσος πρόεδρος επιδιώκει και την επίσημη αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία, την οποία η Ρωσία κατέλαβε από την Ουκρανία και ακολούθως προσάρτησε παράνομα το 2014. Δεν έχει γίνει σαφές εάν αυτό θα σήμαινε αναγνώριση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ή από όλες τις δυνάμεις της Δύσης και την Ουκρανία. Το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του απορρίπτουν την επίσημη αναγνώριση της κυριαρχίας της Μόσχας στη χερσόνησο.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι ο Πούτιν επιδιώκει επίσης την άρση τουλάχιστον ορισμένων από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Ρωσίας, χωρίς να αποσαφηνίζεται εάν η πρόταση αφορά τόσο τις αμερικανικές όσο και τις ευρωπαϊκές κυρώσεις.
Επιπλέον, η Μόσχα επιδιώκει επίσημο καθεστώς για τη ρωσική γλώσσα στην Ουκρανία (στο σύνολο ή σε περιοχές της επικράτειας), καθώς και να επιτραπεί στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία να δραστηριοποιείται ελεύθερα, αναφέρουν οι πηγές που επικαλείται το Reuters.
Το Κίεβο κατηγορεί την Ορθόδοξη Εκκλησία που συνδέεται με το Πατριαρχείο Μόσχας ότι ενθαρρύνει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, διαδίδοντας φιλορωσική προπαγάνδα και υποθάλποντας κατασκόπους, κάτι που η ίδια αρνείται. Η Ουκρανία έχει υιοθετήσει νόμο που απαγορεύει θρησκευτικές οργανώσεις που συνδέονται με τη Ρωσία.
Η πρόταση Πούτιν για το Ντονμπάς
Στα γενικότερα σχέδια του Πούτιν που ήδη έχουν γίνει γνωστά, η Ρωσία διεκδικεί ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς -η οποία περιλαμβάνει τις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία- και αξιώνει από το Κίεβο να αποσύρει τις δυνάμεις του από περιοχές του Ντονμπάς που δεν βρίσκονται σήμερα υπό τον έλεγχο των στρατευμάτων της Μόσχας, σύμφωνα με την πρόταση που συζητήθηκε κατά τη συνάντηση του Ρώσου προέδρου με τον Ντόναλντ Τραμπ στη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, ανέφεραν οι ίδιες πηγές. Σε αντάλλαγμα, οι ρωσικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από κατεχόμενα εδάφη στις βορειοανατολικές περιφέρειες Σούμι και Χάρκοβο και «θα παγώσουν» τα μέτωπα στις νότιες περιφέρειες Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Το περίγραμμα της πρότασης Πούτιν αποκαλύφθηκε την επομένη της συνόδου κορυφής στην Αλάσκα, της πρώτης συνάντησης μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας και των ΗΠΑ από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα για να συζητήσει με τον Τραμπ το ενδεχόμενο διευθέτησης της σύγκρουσης, η οποία ξέσπασε μετά την εισβολή ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.