Ο Ζοχράν Μαμντάνι, νεαρός εκπρόσωπος της αριστερής πτέρυγας του δημοκρατικού κόμματος και σφοδρός επικριτής του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, εξελέγη δήμαρχος της Νέας Υόρκης στην αναμέτρηση η οποία αναμφίβολα συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη προσοχή στις τοπικές εκλογικές διαδικασίες που διεξήχθησαν χθες Τρίτη στις ΗΠΑ,
Γεννημένος στην Ουγκάντα, παιδί οικογένειας διανοουμένων ινδικής καταγωγής, μετανάστης στις ΗΠΑ στα 7 του χρόνια και Αμερικανός υπήκοος από το 2018, ο Μαμντάνι έβαλε στο επίκεντρο της εκστρατείας του το υπέρογκο κόστος ζωής στη μεγαλούπολη, μια επιλογή που τελικά τον ωφέλησε ιδιαίτερα.
Ο 34χρονος πολιτικός κέρδισε τον πρώην κυβερνήτη της πολιτείας, τον κεντρώο Άντριου Κουόμο, και τον Ρεπουμπλικάνο υποψήφιο Κέρτις Σίλουα. Η νίκη του ήταν αναμενόμενη, αφού είχε καταφέρει να κρατήσει σταθερό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις κατά την προεκλογική του καμπάνια, παρά την υποστήριξη του Τραμπ στον βασικό του αντίπαλο, τον Κουόμο, και τις συνεχείς προτροπές προς τους ψηφοφόρους να υψώσουν «φράγμα» στον «κομμουνιστή» υποψήφιο.
Θριαμβευτής, προς γενική έκπληξη, στην εσωκομματική διαδικασία των δημοκρατικών τον Ιούνιο, ο Ζόραν Μαμντάνι ουδέποτε έπαψε να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, ακόμα και μετά την αποχώρηση από την κούρσα του απερχόμενου δημάρχου Έρικ Άνταμς, που τάχθηκε υπέρ του Άντριου Κουόμο. Αν και ο Αμερικανός πρόεδρος τον κατηγορεί ασταμάτητα πως είναι «κομμουνιστής», οι προτάσεις του – έλεγχος των τιμών των ενοικίων, ελεύθερη μετακίνηση με λεωφορεία, δωρεάν βρεφονηπιακοί σταθμοί – παραπέμπουν μάλλον στον «δημοκρατικό σοσιαλισμό».
Ποιος είναι ο νέος δήμαρχος της Νέας Υόρκης
Πριν από έναν χρόνο, ο Ζοχράν Μαμντάνι ήταν ένα σχεδόν άγνωστο πολιτικό πρόσωπο. Σήμερα, ο 34χρονος Σοσιαλιστής Δημοκράτης – όπως αυτοχαρακτηρίζεται – θα γίνει πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης, ένα αξίωμα που στρέφει επάνω του όχι μόνο την προσοχή της χώρας του, αλλά και ολόκληρου του πλανήτη.
Το πρώην «αουτσάιντερ» που εξελίχθηκε σε πρωταγωνιστή της πολιτικής σκηνής, γνώρισε ραγδαία άνοδο. Με έξυπνη παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μια καμπάνια που απευθυνόταν κυρίως στις τοπικές κοινότητες, η οποία προσέλκυσε διεθνή προσοχή και κινητοποίησε χιλιάδες νέους ψηφοφόρους, ο Μαμντάνι προσέφερε στους προοδευτικούς ένα νέο μοντέλο πολιτικής δράσης στο διαδίκτυο.
Τα ευρηματικά βίντεο που ανέβαζε στα social media παρουσίαζαν μια τρυφερή, αισιόδοξη εικόνα για τη Νέα Υόρκη, χτισμένη πάνω στην πεποίθηση ότι η ζωή δεν χρειάζεται να είναι τόσο δύσκολη όσο έχει γίνει.
Για όσους δεν τον γνωρίζουν, τα viral στιγμιότυπα του Μαμντάνι περιλαμβάνουν την επινόηση του όρου «halalflation» για την ακρίβεια, την υπόσχεσή του για «πάγωμα» των ενοικίων πριν βουτήξει στα παγωμένα νερά του Coney Island, καθώς και τις γαμήλιες φωτογραφίες του στο μετρό. Εμφανίστηκε επίσης να μιλά με πάθος για τις τιμές των ενοικίων ενώ έτρεχε στον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης. Το βίντεο όπου συζητούσε με Νεοϋορκέζους που ανήκουν σε μειονότητες για τους λόγους που ψήφισαν τον Τραμπ – ή που δεν πήγαν καν να ψηφίσουν – άγγιξε ιδιαίτερα το κοινό, συγκεντρώνοντας εκατομμύρια προβολές.
Από την Ουγκάντα στη Νέα Υόρκη
Γεννημένος στην Καμπάλα της Ουγκάντας, ο Μαμντάνι μετακόμισε στη Νέα Υόρκη με την οικογένειά του σε ηλικία επτά ετών. Γιος ενός καταξιωμένου σκηνοθέτη και μιας καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, φοίτησε στο δημόσιο σχολείο Bronx High School of Science, όπου συνέβαλε στο να δημιουργηθεί η πρώτη ομάδα κρίκετ του σχολείου. Απέκτησε πτυχίο στις Αφρικανικές Σπουδές από το Bowdoin College το 2014, όπου ίδρυσε και μια φοιτητική οργάνωση με σύνθημα «Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη». Το 2018 απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα.
Πριν εισέλθει στην πολιτική, ο Μαμντάνι εργάστηκε ως στεγαστικός σύμβουλος και ως μουσικός χιπ χοπ. Τον Νοέμβριο του 2020, εκλέχθηκε στην πολιτειακή συνέλευση εκπροσωπώντας την 36η περιφέρεια της Νέας Υόρκης. Ήταν ο πρώτος Νοτιοασιάτης, ο πρώτος Ουγκαντέζος και ένας από τους τρεις μόνο μουσουλμάνους που υπηρέτησαν ποτέ στο σώμα.
Το 2021, γνώρισε τη Σύρο-Αμερικανίδα καλλιτέχνιδα, εικονογράφο και κεραμίστρια Ράμα Ντουγουάτζι μέσω μιας εφαρμογής γνωριμιών. Οι δύο τους παντρεύτηκαν νωρίτερα φέτος.
Οι συμμαχίες, οι επικρίσεις και τα αίτια απήχησής του
Μετά τον πολιτικό σεισμό που προκάλεσε η νίκη του Μαμντάνι στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών για τη δημαρχία στις 24 Ιουνίου, ο χαρισματικός πολιτικός κέρδισε σταδιακά την υποστήριξη κορυφαίων – και κεντρώων – Δημοκρατικών της Νέας Υόρκης, οι οποίοι αρχικά ήταν επιφυλακτικοί απέναντί του. Ανάμεσά τους, η πρώην αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις, η κυβερνήτης της πολιτείας Κάθι Χόκουλ, ο επικεφαλής της μειοψηφίας στη Βουλή Χακίμ Τζέφρις, καθώς και ένας κύκλος μικροχρηματοδοτών.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας, που εστίαζε στο μεγάλο κόστος ζωής στη Νέα Υόρκη, διατήρησε σταθερό διψήφιο προβάδισμα. Αντιμέτωπος με αντιπάλους που η καμπάνια τους έφερε το αποτύπωμα της Ισλαμοφοβίας και του ρατσισμού, ο Μαμντάνι εκφωνούσε ομιλίες στα Ούρντου, Χίντι και Ισπανικά, μερικές φορές ακόμη και από τζαμιά, προσελκύοντας ψηφοφόρους από ένα ευρύ φάσμα κοινοτήτων της Νέας Υόρκης. Η αγάπη του για τη μουσουλμανική του πίστη, η υποστήριξή του για τη Γάζα και τα παλαιστινιακά δικαιώματα και η διάθεσή του να υπερασπιστεί τους μετανάστες «άγγιξαν» πολλούς πολίτες της μεγαλούπολης.
Οι πολιτικές του Μαμντάνι τον έχουν καταστήσει στόχο σφοδρών επιθέσεων από Ρεπουμπλικάνους, όμως θεωρείται «επικίνδυνος» και από μέλη της παράταξής της. Οι επικριτές του είχαν εκφράσει ανησυχίες προεκλογικά πως η ανταγωνιστικότητα της Νέας Υόρκης θα «υπέφερε» αν κέρδιζε, απορρίπτοντας τις ιδέες του ως μη ρεαλιστικές και δύσκολα εφαρμόσιμες εκτός της μεγαλούπολης.
Οι ίδιες ιδέες πάντως βρήκαν μεγάλη απήχηση σε χιλιάδες Νεοϋορκέζους και του επέτρεψαν να διευρύνει θεαματικά το εκλογικό σώμα, ενεργοποιώντας ιδιαίτερα νέους ψηφοφόρους που διψούν για ιδεολογική αλλαγή και αισθάνονται οργή για τις κοινωνικές ανισότητες και την ακρίβεια.
Το γεγονός ότι ο Δημοκρατικός πολιτικός βρισκόταν σταθερά στο στόχαστρο του Τραμπ το τελευταίο διάστημα, με τον Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο να φτάνει μάλιστα στο σημείο να απειλεί την πόλη με περικοπή χρηματοδοτήσεων σε περίπτωση νίκης του, όχι μόνο δεν έβλαψε τον Μαμντάνι αλλά μπορεί ακόμη και να τον βοήθησε. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ο 34χρονος στην επινίκια ομιλία του έστειλε το εξής μήνυμα στον «δεσποτικό ηγέτη» της χώρας του, όπως τον χαρακτήρισε ο ίδιος: «Δυνάμωσε την ένταση, Τραμπ».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Guardian