Κάθε χρόνο, στις 13 Αυγούστου, τιμάται η Παγκόσμια Ημέρα Αριστερόχειρων. Καθιερώθηκε το 1992 από το Κλαμπ Αριστερόχειρων της Μεγάλης Βρετανίας και γρήγορα έγινε γνωστή παγκοσμίως.
Έρευνες δείχνουν 10 – 12% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι αριστερόχειρες. Ακόμα κι αν το να είσαι αριστερόχειρας μπορεί να σημαίνει ότι θα δυσκολεύεσαι με το ψαλίδι για δεξιόχειρες κατά καιρούς, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους το να είσαι αριστερόχειρας είναι πολύ ωραίο. Παρακάτω θα δούμε 9 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζατε για τους αριστερόχειρες.
Αριστερόχειρες ηγέτες
Αρκετοί προηγούμενοι πρόεδροι των ΗΠΑ ήταν αριστερόχειρες, συμπεριλαμβανομένων των Μπιλ Κλίντον και Μπαράκ Ομπάμα. Ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ντέιβιντ Κάμερον είναι αριστερόχειρας, όπως και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Ο μελλοντικός βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου, ο πρίγκιπας Γουίλιαμ, είναι επίσης αριστερόχειρας. Ο προπάππους του, Γεώργιος ΣΤ΄, ήταν επίσης αριστερόχειρας, αλλά ο πατέρας του, Γεώργιος Ε΄, τον ανάγκασε να γράφει με το δεξί του χέρι.
Οι αριστερόχειρες «αστέρες»
Υπάρχουν αρκετοί διάσημοι αστέρες που είναι επίσης αριστερόχειρες. Ο τραγουδιστής Τζάστιν Μπίμπερ είναι αριστερόχειρας, αν και η πρώτη κιθάρα που πήρε στα χέρια του ήταν στην πραγματικότητα για δεξιόχειρες. Προσπάθησε να παίξει το όργανο ανάποδα, αν και αυτό αποδείχθηκε δύσκολο. Η μητέρα του Τζάστιν κατέληξε να του αγοράσει μια κιθάρα για αριστερόχειρες, την οποία χρησιμοποίησε για να μάθει να παίζει.
Αριστερόχειρες είναι επίσης οι: Όπρα Γουίνφρεϊ, Σερ Πολ ΜακΚάρτνεϊ, Lady Gaga και η Τζένιφερ Λόρενς.
Οι αριστερόχειρες αναγκάζονταν να χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι
Όπως ακριβώς και ο προπάππους του πρίγκιπα Γουίλιαμ, Γεώργιος ΣΤ΄, δεν ήταν ασυνήθιστο στο παρελθόν οι αριστερόχειρες να αναγκάζονται να χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι για να κάνουν πράγματα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι αριστερόχειρες ήταν ιστορικά αναγκασμένοι να χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι για εργασίες όπου φυσικά θα χρησιμοποιούσαν το αριστερό. Αυτό εξακολουθεί να συμβαίνει σε ορισμένες χώρες σήμερα.
Σε πολλά μέρη του κόσμου, η χρήση του αριστερού χεριού θεωρείται ακάθαρτη ή αγενής. Αν είστε αριστερόχειρας και επισκέπτεστε μέρη όπως η Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, η Ινδονησία, το Νεπάλ και η Μέση Ανατολή, θεωρείται αγενής συμπεριφορά να τρώτε, να μαζεύετε ή να δίνετε πράγματα με το αριστερό σας χέρι.
Στα γαλλικά, η λέξη «gauche» μπορεί να σημαίνει «αριστερός» ή «αδέξιος». Στα αγγλικά, η λέξη «left» προέρχεται από την αγγλοσαξονική λέξη «lyft», που σημαίνει «αδύναμος». Η λέξη «right» σημαίνει επίσης «να έχεις δίκιο».
Οι αριστερόχειρες έχουν κατηγορηθεί για μαγεία
Οι αριστερόχειρες θεωρούνται άτυχοι, ακόμη και κακοί – η λέξη «sinister» προέρχεται από τη λατινική λέξη που σημαίνει αριστερός. Στη Βρετανία κατά τον Μεσαίωνα, οι αριστερόχειρες συνδέονταν με τον διάβολο και συχνά κατηγορούνταν για το έγκλημα της μαγείας, που σήμαινε ότι καίγονταν στην πυρά. Μπορεί να μην έχουν πλέον να ανησυχούν για αυτό, ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα πράγματα με τα οποία μπορεί να δυσκολεύονται ακόμη και σήμερα, όπως η χρήση ορισμένων τύπων ψαλιδιών, το γράψιμο σε σπιράλ τετράδια, η χρήση ανοιχτηριών κονσερβών ή το παίξιμο κιθάρας.
Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι είναι αριστερόχειρες, αλλά αυτό πιθανώς συμβαίνει επειδή στο παρελθόν θεωρούνταν τόσο κακό πράγμα, με αποτέλεσμα να μην το παραδέχονται.
Γιατί οι άνθρωποι είναι αριστερόχειρες;
Ο εγκέφαλος είναι διασυνδεδεμένος, που σημαίνει ότι η δεξιά πλευρά του ελέγχει την αριστερή πλευρά του σώματος και αντίστροφα. Επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης λένε ότι ο εγκέφαλος των αριστερόχειρων λειτουργεί διαφορετικά από ό,τι των δεξιόχειρων. Σε μια μελέτη, ο εγκέφαλος παρακολουθήθηκε σε αριστερόχειρες συμμετέχοντες. Οι επιστήμονες λένε ότι οι δύο πλευρές του εγκεφάλου ήταν καλύτερα συνδεδεμένες στους αριστερόχειρες και πιο συντονισμένες, ιδιαίτερα στους τομείς που αφορούν τη χρήση της γλώσσας.
Ο Κρις ΜακΜάνους, από το University College London, συγγραφέας του βιβλίου Right Hand, Left Hand, λέει: «Αν είσαι αριστερόχειρας, μπορεί να διαπιστώσεις ότι ο εγκέφαλός σου είναι οργανωμένος με έναν ελαφρώς ασυνήθιστο τρόπο και ξαφνικά αυτό να σου δώσει δεξιότητες που άλλοι άνθρωποι δεν έχουν». Συχνά υποστηρίζεται ότι οι αριστερόχειρες είναι πιο πιθανό να είναι δημιουργικοί και καλοί στην τέχνη ή τη μουσική. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία που να το αποδεικνύουν αυτό.
Πώς γίνεται κανείς αριστερόχειρας;
Ο Βορειοιρλανδός ψυχολόγος Πίτερ Χέπερ μελέτησε αρκετές εκατοντάδες υπερηχογραφήματα μωρών, όταν το έμβρυο στη μήτρα «πιπιλούσε» τον αντίχειρά του. Περίπου το 90% των μωρών «πιπιλούσαν» τον δεξί τους αντίχειρα και στην ηλικία των 12 ετών σχεδόν όλα αυτά που «πιπιλούσαν» με τον δεξί αντίχειρα ήταν δεξιόχειρες. Τα τρία τέταρτα όσων χρησιμοποιούσαν τον αριστερό αντίχειρα έγιναν αριστερόχειρες.
Η γενετική προδιάθεση είναι επίσης σημαντική. Αν και οι δύο γονείς είναι αριστερόχειρες, τότε υπάρχει μία στις τέσσερις πιθανότητες να είσαι κι εσύ αριστερόχειρας. Ως μωρά, είναι αρκετά συνηθισμένο για τα μικρά παιδιά να χρησιμοποιούν τυχαία το ένα χέρι τη μία μέρα και διαφορετικό την επόμενη. Αλλά από την ηλικία των περίπου δύο ετών τα νήπια τείνουν να προτιμούν να χρησιμοποιούν το ένα χέρι περισσότερο από το άλλο.
Γιατί είναι τόσο σπάνιο να είσαι αριστερόχειρας;
Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν ακριβώς γιατί περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι αριστερόχειρες. Επί χιλιάδες χρόνια, κοινότητες ανθρώπων που έχουν κοινά εργαλεία και χώρους διαβίωσης έχουν αναγνωρίσει ότι η χρήση του ίδιου χεριού κάνει τη ζωή ευκολότερη για όλους όσον αφορά την επίτευξη στόχων. Αυτό σημαίνει ότι με την πάροδο του χρόνου, η χρήση του δεξιού χεριού έχει γίνει ο κανόνας.
Υπάρχουν ζώα που είναι «αριστερόχειρα»;
Οι άνθρωποι είναι από τα λίγα ζώα που δείχνουν προτίμηση μεταξύ του αριστερού και του δεξιού χεριού. Τα περισσότερα πλάσματα, ακόμη και οι πίθηκοι, οι πιο κοντινοί μας ξάδερφοι στο ζωικό βασίλειο, δείχνουν μια αναλογία 50-50 όσον αφορά το ποιο χέρι, πόδι ή πόδι χρησιμοποιούν περισσότερο. Ωστόσο, στα αριστερόχειρα ζώα περιλαμβάνονται τα καγκουρό, τα οποία τείνουν να προτιμούν το αριστερό τους πόδι για πράγματα όπως η περιποίηση και το φαγητό. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι το 90% των παπαγάλων χρησιμοποιούν το αριστερό τους πόδι για να σηκώνουν πράγματα.
Οι πρώτοι άνθρωποι ήταν κι αυτοί αριστερόχειρες
Όπως και οι σημερινοί άνθρωποι, οι περισσότεροι από τους αρχαίους προγόνους μας ήταν δεξιόχειρες, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι υπήρχαν αριστερόχειρες Νεάντερταλ πριν από 500.000 χρόνια. Τότε οι άνδρες και οι γυναίκες των σπηλαίων πιθανότατα έτρωγαν ωμό κρέας πολλές φορές, κάτι που ήταν αρκετά δύσκολο για τα δόντια. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι οι Νεάντερταλ δάγκωναν το κρέας και χρησιμοποιούσαν ένα αιχμηρό κομμάτι πέτρας για να το κόψουν δίπλα στο στόμα τους.
Από την κατεύθυνση των γρατσουνιών στα δόντια τους, το δέκα τοις εκατό των Νεάντερταλ φαίνεται να κρατούσαν τον κόφτη πέτρας με το αριστερό τους χέρι.
Πηγή: BBC