Στον πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ θέλει να αναθέσει κεντρικό ρόλο στη μελλοντική διοίκηση της Γάζας, ο Ντόναλντ Τραμπ όταν τελειώσει η επιχείρηση των Ισραηλινών δυνάμεων.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας ενδέχεται να αναλάβει μια νέα διπλωματική αποστολή στη Μέση Ανατολή, αυτή τη φορά στη Γάζα, έπειτα από πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με ανάλυση της Deutsche Welle, το ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσίασε ο Ντόναλντ Τραμπ προβλέπει τη δημιουργία ενός «Συμβουλίου Ειρήνης» στη Γάζα το οποίο θα επιβλέπει την ανοικοδόμηση της παλαιστινιακής περιοχής – και ο Τόνι Μπλερ αναμένεται να έχει ηγετικό ρόλο σε αυτό.
«Τολμηρό» αλλά αμφιλεγόμενο σχέδιο
Το νέο αυτό αμερικανικό σχέδιο για τη Γάζα, που παρουσιάζεται ως οδικός χάρτης σταθερότητας μετά από δύο χρόνια πολέμου, προβλέπει έναν τεχνοκρατικό τοπικό κυβερνητικό μηχανισμό υπό την εποπτεία ενός Board of Peace με πρόεδρο τον ίδιο τον Τραμπ. Ο 72χρονος Μπλερ φέρεται να εξετάζεται για τη θέση του συντονιστή ή διαμεσολαβητή.
Ωστόσο, η προοπτική αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στους Παλαιστίνιους. Ο Μουσταφά Μπαργούτι, επικεφαλής του Κινήματος Εθνικής Πρωτοβουλίας της Παλαιστίνης, δήλωσε στο CNN: «Ας μείνει στη χώρα του και ας μας αφήσει να αυτοκυβερνηθούμε, αντί να μας επιβάλει μια νέα αποικιακή κηδεμονία».
Η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, κατήγγειλε επίσης μέσω κοινωνικών δικτύων την πιθανή τοποθέτηση του Μπλερ, υπενθυμίζοντας τον ρόλο του στην εισβολή στο Ιράκ το 2003, στο πλευρό του Τζορτζ Μπους, με πρόσχημα ανύπαρκτα όπλα μαζικής καταστροφής.
Εκλεγμένος θριαμβευτικά το 1997, ο Τόνι Μπλερ ενσάρκωσε αρχικά την ελπίδα εκσυγχρονισμού του Ηνωμένου Βασιλείου. Ήταν από τους αρχιτέκτονες της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής στη Βόρεια Ιρλανδία το 1998, που έβαλε τέλος σε δεκαετίες βίας. Όμως μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, ευθυγραμμίστηκε πλήρως με την αμερικανική πολιτική της «πολέμου κατά της τρομοκρατίας».
Η Έκθεση Τσίλκοτ του 2016 καταδίκασε την απόφαση για εισβολή στο Ιράκ, υπογραμμίζοντας την έλλειψη αποδείξεων και την κακή προετοιμασία των βρετανικών δυνάμεων. Ο Μπλερ αναγνώρισε τα λάθη του και εξέφρασε «λύπη και μεταμέλεια», χωρίς όμως να απαλλαγεί από τη φήμη του “σκύλου της Αμερικής”.
Κουαρτέτο με σύμβουλο αυταρχικών ηγετών
Παρά τις επικρίσεις, ο Μπλερ συνέχισε να δραστηριοποιείται στη Μέση Ανατολή. Μετά την αποχώρησή του από την πρωθυπουργία το 2007, διορίστηκε ειδικός απεσταλμένος του Κουαρτέτου (ΟΗΕ, ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία) για τη διαδικασία ειρήνης Ισραήλ–Παλαιστίνης. Οκτώ χρόνια αργότερα, αποχώρησε χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα, κατηγορούμενος από τους Παλαιστίνιους ότι στήριξε τις ισραηλινές θέσεις και ότι διατηρούσε οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή.
Σήμερα, ο Μπλερ ηγείται του Tony Blair Institute for Global Change (TBI), το οποίο έχει συνεργαστεί με ηγέτες όπως ο πρόεδρος της Ρουάντα Πολ Καγκάμε και ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Το 2024, η Guardian αποκάλυψε ότι στελέχη του ινστιτούτου συμμετείχαν στη διαμόρφωση σχεδίου ανοικοδόμησης της Γάζας, που περιλάμβανε ένα τουριστικό έργο με την ονομασία «Trump Riviera» — πληροφορίες που το TBI διέψευσε.
Επιστρέφει ο Τόνισε Μπλερ
Παρά τις επικρίσεις, ο Μπλερ χαιρέτισε το νέο σχέδιο του Τραμπ, χαρακτηρίζοντάς το «τολμηρό και έξυπνο» και «την καλύτερη ευκαιρία να τερματιστούν δύο χρόνια πολέμου και δυστυχίας». Δεν διευκρίνισε ωστόσο αν θα συμμετάσχει επίσημα στην εφαρμογή του.
Σύμφωνα με τη Deutsche Welle, αυτή η πιθανή τοποθέτηση αποκαλύπτει μια συνέχεια στη δυτική διπλωματία: την τάση να ανατίθενται αποστολές ειρήνης σε προσωπικότητες του παρελθόντος, που συχνά θεωρούνται υπεύθυνες για τα ίδια προβλήματα που σήμερα προσπαθούν να επιλύσουν.
Για πολλούς στη Μέση Ανατολή, αυτή η πρωτοβουλία θυμίζει όχι μια προσπάθεια συμφιλίωσης, αλλά μια επιστροφή του νεοαποικιοκρατισμού με διπλωματικό προσωπείο.