Σε μια από τις πιο ευημερούσες χώρες της Ευρώπης, χιλιάδες εργαζόμενοι μετανάστες, ανάμεσά τους και Έλληνες, ορισμένοι εκ των οποίων Κρητικοί, ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης. Παρόλο που μετέβησαν στην Ολλανδία με την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, πολλοί από αυτούς βρέθηκαν να κοιμούνται στους δρόμους, χωρίς στέγη και χωρίς πρόσβαση σε στοιχειώδεις υποδομές.
Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα τον Φεβρουάριο του 2025, περίπου 10.000 εργαζόμενοι μετανάστες από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι άστεγοι στην Ολλανδία. Αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί περίπου στο 60% των ανθρώπων που ζουν στους δρόμους της χώρας. Ανάμεσά τους, οι Έλληνες δεν αποτελούν εξαίρεση. Αν και δεν είναι τόσοι πολλοί όσο οι Πολωνοί, Ρουμάνοι και Βούλγαροι, βρίσκονται σε παρόμοιες συνθήκες με τους Ιταλούς, Ισπανούς και Πορτογάλους.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά δικηγόρος που εκπροσωπεί τέτοιες περιπτώσεις: «Η ελληνική διασπορά κρύβει αυτές τις περιπτώσεις κακομεταχείρισης Ελλήνων μεταναστών-εργατών και οι ίδιοι δεν μοιράζονται τις ιστορίες τους με άλλους Έλληνες επειδή δεν θέλουν οι συγγενείς τους στην πατρίδα να μάθουν για το γεγονός ότι είναι άστεγοι, για παράδειγμα. Αλλά εμείς στο νομικό γραφείο και στις κοινωνικές οργανώσεις που τους βοηθάμε, γνωρίζουμε την κατάστασή τους».
Οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους εργάζονται μέσω πρακτορείων ευρέσεως εργασίας, τα οποία συχνά τους προσφέρουν προσωρινή στέγη. Η κατοικία αυτή όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη συνέχιση της απασχόλησής τους.
Αν χάσουν τη δουλειά τους -κάτι που συμβαίνει συχνά, ιδίως για εποχικές ή ανειδίκευτες εργασίες- τότε, τέσσερις εβδομάδες μετά, χάνουν και το δικαίωμα διαμονής τους. Αυτό το καθεστώς έχει οδηγήσει χιλιάδες ανθρώπους σε απόγνωση, καθώς βρίσκονται ξαφνικά στο περιθώριο, χωρίς κοινωνική δικτύωση, χωρίς χρήματα και, το χειρότερο, χωρίς στέγη.
Σύμφωνα με ολλανδικά μέσα ενημέρωσης, ο Στρατός της Σωτηρίας (Leger des Heils) και το ολλανδικό συνδικάτο CNV, έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για να καταδείξουν το πρόβλημα και να προτείνουν λύσεις. Το κοινό τους σχέδιο δράσης, που παρουσιάστηκε επίσημα στις αρχές του 2025, βασίζεται σε πιλοτικά προγράμματα που ήδη εφαρμόζονται σε έξι πόλεις, όπως το Αϊντχόφεν. Από τα 250 άτομα που συμμετείχαν, το 60% βρήκε εκ νέου εργασία και στέγη, ενώ το 20% επέστρεψε στη χώρα του.
Ο πυρήνας του σχεδίου βασίζεται στη συνεργασία μεταξύ των κέντρων φιλοξενίας αστέγων, των Περιφερειακών Κέντρων Εργασίας (RWC) και των τοπικών δήμων. Ο στόχος είναι να παρέχεται εντός τριών εβδομάδων εργασία ή στέγη σε όσους βρίσκονται σε ανάγκη ή να προσφέρεται υποστήριξη για επιστροφή στην πατρίδα.
Το Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων έχει ήδη προχωρήσει στη δημιουργία εννέα πληροφοριακών κέντρων και στη δοκιμή ενός ψηφιακού εργαλείου για την αξιολόγηση των δικαιωμάτων των μεταναστών, σε συνεργασία με δήμους και άλλους φορείς. Ωστόσο, πολλοί δήμοι εκφράζουν προβληματισμούς για το κατά πόσο διαθέτουν τις απαραίτητες υποδομές για να υποστηρίξουν την αυξανόμενη αυτή ανάγκη.
Η κρατική στήριξη, σύμφωνα με ορισμένα ΜΜΕ της χώρας, αν και σε θετική κατεύθυνση, παραμένει ανεπαρκής μπροστά στο μέγεθος του προβλήματος. Ο ίδιος ο υπουργός, Eddy van Hijum, τόνισε την ανάγκη να αποτραπεί η αστεγία των μεταναστών που χάνουν τη δουλειά τους, ενώ απηύθυνε έκκληση στους εργοδότες να αναλάβουν την ευθύνη τους. Πολλές επιχειρήσεις μετακυλίουν το κόστος στους δήμους, αδιαφορώντας για τη μεταχείριση των πρώην υπαλλήλων τους.
Σε αυτήν την κοινωνική κρίση, η σιωπή είναι επίσης ένας εχθρός. Οι μετανάστες, ιδίως από τις χώρες του Νότου, σπάνια μιλούν για τις εμπειρίες τους. Ντρέπονται, φοβούνται ή απλώς δεν έχουν τη δύναμη να ζητήσουν βοήθεια. Οι ελληνικές κοινότητες στο εξωτερικό, που συνήθως αποτελούν δίχτυ ασφαλείας, σε αυτή την περίπτωση κρατούν αποστάσεις, αναφέρεται σε ολλανδικά sites, αφήνοντας πολλούς να παλεύουν μόνοι τους.
Η εικόνα μιας ευρωπαϊκής χώρας με ισχυρό κοινωνικό κράτος έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα που βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι. Μέχρι να υπάρξει μια ολοκληρωμένη, διακρατική στρατηγική για την προστασία των εργαζομένων μεταναστών, η Ολλανδία -όπως και πολλές άλλες χώρες υποδοχής- θα συνεχίσει να βλέπει την ανάπτυξή της να στηρίζεται στις πλάτες αυτών που ζουν στις σκιές.