Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ανακοίνωσε χθες βαθιές περικοπές δαπανών σε μια προσπάθεια να περιορίσει το αυξανόμενο έλλειμμα της Γαλλίας, με προτάσεις που περιλαμβάνουν την κατάργηση δύο αργιών, τον περιορισμό των φοροελαφρύνσεων για τους πλούσιους και την περικοπή θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα. Η επιβίωση της κυβέρνησής του μπορεί να εξαρτηθεί από το πώς θα γίνουν δεκτές οι αντιδημοφιλείς περικοπές.
«Είναι η τελευταία στάση πριν τον γκρεμό, πριν μας συνθλίψει το χρέος» είπε σε ένα δραματικό διάγγελμα ο Μπαϊρού, καλώντας τους πολίτες να μην ξεχάσουν την εμπειρία της Ελλάδας, η οποία πέρασε μια πλήρη κρίση χρέους πριν από δέκα και πλέον χρόνια και χρειάστηκε πολλαπλά πακέτα διάσωσης και πολιτικές σκληρής λιτότητας για να ορθοποδήσει.
Ο Μπαϊρού περιέγραψε λεπτομερώς την προσπάθειά του να μειώσει κατά 43,8 δισεκατομμύρια ευρώ τον προϋπολογισμό της Γαλλίας σε μια πολυαναμενόμενη ομιλία, προειδοποιώντας ότι το υπερβολικό χρέος αποτελεί «θανάσιμο κίνδυνο» για τη χώρα και ότι η Γαλλία αντιμετωπίζει τώρα μια «στιγμή αλήθειας» σχετικά με την οικονομική της κατάσταση.
Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι το χρέος αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ κάθε δευτερόλεπτο. «Είναι αργά, αλλά υπάρχει ακόμα χρόνος», δήλωσε ο Μπαϊρού, προσθέτοντας ότι η Γαλλία ήταν εθισμένη στις δημόσιες δαπάνες και έπρεπε να αλλάξει.
Οι περικοπές περιλαμβάνουν τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων και μια «εισφορά αλληλεγγύης» για τους «πλουσιότερους», καθώς και την κατάργηση των φοροελαφρύνσεων για τα έξοδα των συνταξιούχων. Ο Μπαϊρού πρόσθεσε ότι τα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας και οι κλίμακες φόρου εισοδήματος δεν θα προσαρμοστούν στον πληθωρισμό το 2026. Πρότεινε επίσης την κατάργηση δύο από τις έντεκα συνολικά αργίες της χώρας, αναφέροντας για παράδειγμα τη Δευτέρα του Πάσχα και την 8η Μαΐου, εθνική αργία στη Γαλλία και σε όλη την Ευρώπη που τιμά την παράδοση της ναζιστικής Γερμανίας το 1945, σηματοδοτώντας το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι το υπερβολικό χρέος είναι κατάρα όχι μόνο για τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις, αλλά για ολόκληρη τη χώρα. Προειδοποίησε ότι η εξάρτηση από τον μηνιαίο δανεισμό μόνο και μόνο για την πληρωμή συντάξεων ή μισθών δημοσίων υπαλλήλων είναι αδιέξοδο, τονίζοντας την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος πριν ξεφύγει από κάθε έλεγχο.
Το δημόσιο έλλειμμα της Γαλλίας έφτασε στο 5,8% του ΑΕΠ το 2024, συνολικά 168,6 δισεκατομμύρια ευρώ – πολύ πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο από τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, ο Μπαΐρού περιέγραψε σημαντικές περικοπές στον προϋπολογισμό αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, με στόχο τη σταδιακή μείωση του ελλείμματος στο 5,4% του ΑΕΠ φέτος, στο 4,6% το 2026, και τελικά κάτω από το όριο του 3% της ΕΕ έως το 2029.
Οι αναλυτές της Barclays ωστόσο έγραψαν σε πρόσφατο σημείωμα ότι ο στόχος για το έλλειμμα του 2026 μπορεί να είναι «ανέφικτος» δεδομένων των πολιτικών περιορισμών και της απειλής για πρόταση μομφής. Προέβλεψαν «ένα σχεδόν αμετάβλητο έλλειμμα τα επόμενα δύο χρόνια».
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν άφησε στον Μπαΐρού το καθήκον της αποκατάστασης των δημοσιονομικών με τον προϋπολογισμό του 2026, μετά την δική του κίνηση να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές πέρυσι, η οποία οδήγησε σε ένα κοινοβούλιο που ήταν πολύ διχασμένο για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη αύξηση των δαπανών και ένα απροσδόκητο φορολογικό έλλειμμα.
Ο Μπαϊρού, ένας βετεράνος κεντρώος, πρέπει να πείσει τις τάξεις της αντιπολίτευσης στο διασπασμένο κοινοβούλιο της Γαλλίας να ανεχθούν τουλάχιστον τις περικοπές του ή να διακινδυνεύσουν να αντιμετωπίσουν μια πρόταση μομφής, όπως αυτή που ανέτρεψε τον προκάτοχό του, Μισέλ Μπαρνιέ τον Δεκέμβριο για τον προϋπολογισμό του 2025.
Ο Μπαϊρού έχει μέχρι στιγμής επιβιώσει από οκτώ προτάσεις μομφής. Το ακροδεξιό κόμμα Εθνικός Συναγερμός έχει δηλώσει ότι δεν θα στηρίξει τις νέες περικοπές στον προϋπολογισμό και έχει ήδη ζητήσει μια ακόμη ψηφοφορία για την κυβέρνησή του.
Ζητώντας νέα αύξηση στις αμυντικές δαπάνες την Κυριακή, ο Μακρόν κάλεσε τους βουλευτές να μην ξεκινήσουν μια ακόμη πρόταση μομφής, λέγοντας ότι η προηγούμενη έβλαψε τις εταιρείες και ανέτρεψε την αμυντική ανάπτυξη καθυστερώντας τον προϋπολογισμό του 2025.
Στα δύο τελευταία χρόνια της δεύτερης θητείας του, η δραματική επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών μπορεί να αμαυρώσει την κληρονομιά του Μακρόν. Ως πολιτικό αουτσάιντερ, εξελέγη για πρώτη φορά το 2017 με υποσχέσεις να σπάσει το χάσμα δεξιάς-αριστεράς και να εκσυγχρονίσει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης με φορολογικές περικοπές και μεταρρυθμίσεις φιλικές προς την ανάπτυξη.
Μία σειρά από διαδοχικές κρίσεις -από διαδηλώσεις, μέχρι την πανδημία και την εκτόξευση του πληθωρισμού- έχουν δείξει, ωστόσο, ότι δεν έχει καταφέρει να αλλάξει τη συνήθεια της χώρας να δαπανά υπερβολικά.