Ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας για την πρόσβαση που έχει η ανθρωπότητα σε πόσιμο νερό, καθώς όπως αποκαλύφθηκε πάνω από δύο δισεκατομμύρια άτομα στον πλανήτη δεν έχουν την πρόσβαση στο πολύτιμο αυτό αγαθό.
Έκθεση που δημοσίευσαν τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμά πως ένας άνθρωπος στους τέσσερις δεν είχε το 2024 πρόσβαση σε ασφαλώς διαχειριζόμενο πόσιμο νερό. Την ίδια ώρα, πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούσαν να εξαρτώνται από επιφανειακά ύδατα, που προέρχονται για παράδειγμα από ποτάμια, λίμνες και κανάλια.
Δισεκατομμύρια άνθρωποι εκτεθειμένοι σε ασθένειες
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η Unicef διαπιστώνουν ότι η καθυστέρηση στο πρόγραμμα βελτίωσης των υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής (WASH) εκθέτει δισεκατομμύρια ανθρώπους σε αυξημένο κίνδυνο ασθενειών.
Σε κοινή μελέτη, οι δύο υπηρεσίες του ΟΗΕ κρίνουν επίσης ότι ο στόχος να υπάρχει καθολική πρόσβαση το 2030 απέχει ακόμη πολύ από το να επιτευχθεί. Αντιθέτως, σημειώνουν, η επίτευξή του απομακρύνεται «ολοένα και περισσότερο».
«Η ύδρευση, η αποχέτευση και η υγιεινή δεν είναι προνόμια: είναι θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε ο Ρίντιγκερ Κρες, υπεύθυνος για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή στον ΠΟΥ. «Οφείλουμε να επιταχύνουμε τις δράσεις μας ιδιαίτερα για τις πιο περιθωριοποιημένες κοινότητες».
Από το 2015, 961 εκατομμύρια άνθρωποι εξασφάλισαν πρόσβαση σε «ασφαλώς διαχειριζόμενο» πόσιμο νερό, με το ποσοστό κάλυψης να αυξάνεται από το 68% στο 74%, σύμφωνα με την έκθεση.
Στα 2,1 δισεκατομμύρια ανθρώπους που εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες «ασφαλώς διαχειριζόμενου» πόσιμου νερού, τα 106 εκατομμύρια χρησιμοποιούν επιφανειακά ύδατα, με τον αριθμό αυτόν να έχει μειωθεί κατά 61 εκατομμύρια σε μια δεκαετία.
Ο αριθμός των χωρών που εξάλειψαν τη χρήση επιφανειακών υδάτων για καταναλωτικούς σκοπούς ανήλθε από 142 σε 154, σύμφωνα με την έκθεση.
Μόνο 89 χώρες διαθέτουν βασικές υπηρεσίες παροχής πόσιμου νερού
Το 2024, μόνον 89 χώρες διέθεταν βασική υπηρεσία παροχής πόσιμου νερού, μεταξύ των οποίων 31 διέθεταν καθολική πρόσβαση σε υπηρεσίες ασφαλώς διαχειριζόμενου πόσιμου νερού.
Οι 28 χώρες στις οποίες ένας άνθρωπος στους τέσσερις εξακολουθεί να μην έχει πρόσβαση στις βασικές υπηρεσίες βρίσκονται κυρίως στην Αφρική.
Όσον αφορά το αποχετευτικό σύστημα, 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν πλέον πρόσβαση σε υπηρεσίες ασφαλούς διαχείρισης από το 2015, με την κάλυψη να αυξάνεται από 48% σε 58%.
Οι υπηρεσίες αυτές ορίζονται ως βελτιωμένες εγκαταστάσεις οι οποίες δεν είναι κοινές με άλλα νοικοκυριά και στις οποίες τα λύματα απορρίπτονται επιτόπου ή μεταφέρονται για επεξεργασία εκτός του χώρου.
Ο αριθμός των ανθρώπων που αφοδεύουν σε εξωτερικούς χώρους μειώθηκε από 429 εκατομμύρια στα 354 εκατομμύρια, δηλαδή αντιστοιχεί στο 4% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Από το 2015, 1,6 δισεκατομμύριο άνθρωποι έχουν εξασφαλίσει πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγιεινής (σύστημα που επιτρέπει το πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι). Την άνεση αυτή διαθέτει πλέον το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού, έναντι 66% πριν από δέκα χρόνια.
Όταν τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, το μέλλον απειλείται
«Όταν τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση στο πόσιμο νερό, σε σύστημα αποχέτευσης και υγιεινής, η εκπαίδευσή τους και το μέλλον τους απειλούνται», υπογράμμισε η Σεσίλια Σαρπ, διευθύντρια του προγράμματος WASH της Unicef. Σύμφωνα με αυτήν, «οι ανισότητες αυτές είναι κραυγαλέες για τα κορίτσια, τα οποία αναλαμβάνουν συχνά το βάρος της συλλογής του νερού και αντιμετωπίζουν επιπρόσθετα προβλήματα κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης τους».
«Με τους σημερινούς ρυθμούς, η υπόσχεση πρόσβασης σε πόσιμο νερό και σε υπηρεσίες αποχέτευσης για κάθε παιδί απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο», σύμφωνα με τη Σεσίλια Σαρπ.