Συμπληρώνονται σαράντα πέντε χρόνια από τον θάνατο ενός από τους πιο σημαντικούς διεθνώς ηγέτες του 20ού αιώνα, του “αρχιτέκτονα” της σοσιαλιστικής Γιουγκοσλαβίας στρατάρχη Τίτο.
Ο Γιόσιπ Μπροζ ή Τίτο υπήρξε μία από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα και ηγετική μορφή της Γιουγκοσλαβίας για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Γεννήθηκε στις 7 Μαΐου 1892 στην Κροατία, που τότε ανήκε στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία. Έλαβε στρατιωτική εκπαίδευση και κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου πολέμησε με τον αυστροουγγρικό στρατό και έγινε ο νεαρότερος επιλοχίας του, αλλά αιχμαλωτίστηκε από τους Ρώσους.
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση ενστερνίστηκε τις κομμουνιστικές ιδέες και, επιστρέφοντας στη Γιουγκοσλαβία, ανέβηκε στην ιεραρχία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ηγήθηκε του Παρτιζάνικου κινήματος αντίστασης κατά των ναζί και των συνεργατών τους. Μετά το τέλος του πολέμου, εγκαθίδρυσε τη Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.
Ο Τίτο ξεχώρισε διεθνώς επειδή ακολούθησε ανεξάρτητη πορεία από τη Σοβιετική Ένωση, συγκρουόμενος με τον Στάλιν το 1948. Υπήρξε ιδρυτικό και ηγετικό μέλος του Κινήματος των Αδεσμεύτων και υποστήριξε την ειρηνική συνύπαρξη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Διοίκησε με αυταρχισμό αλλά κατάφερε να διατηρήσει την ενότητα ενός πολυεθνικού κράτους με πολλές εθνοτικές και θρησκευτικές διαφορές. Πέθανε στις 4 Μαΐου 1980, και η κηδεία του συγκέντρωσε ηγέτες από όλο τον κόσμο. Μετά τον θάνατό του, η Γιουγκοσλαβία άρχισε σταδιακά να διαλύεται, οδηγούμενη σε εμφυλίους πολέμους τη δεκαετία του ’90.
Ο Τίτο παραμένει μια πολυσυζητημένη φιγούρα: για κάποιους ήταν εγγυητής της σταθερότητας και της ανεξαρτησίας, για άλλους ένας αυταρχικός ηγέτης που περιόρισε τις ελευθερίες.