Μετά την παγκόσμια επιδημία του καπνίσματος και του παθητικού καπνίσματος που θέτει σε κίνδυνο την υγεία των παιδιών, βρισκόμαστε προ των πυλών μιας νέας απειλής για την υγεία.
Πρόκειται για το άτμισμα, το οποίο πλήττει παιδιά από την ηλικία των 11 ετών και απασχολεί ολοένα και περισσότερο τις υγειονομικές αρχές των περισσότερων χωρών.
Στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσε ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας, με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και η Ελληνική Εταιρία Λοιμώξεων, για τις επιπτώσεις του καπνίσματος, του ατμίσματος και της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, η αναπληρώτρια καθηγήτρια πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Παρασκευή (Βίκυ) Κατσαούνου τόνισε πως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία έχουν κάνει το επόμενο βήμα και λαμβάνουν μέτρα για τον περιορισμό του ατμίσματος, καθώς έρευνες δείχνουν πως τα παιδιά από την ηλικία των 11 ετών δοκιμάζουν εναλλακτικά προϊόντα καπνού και κυρίως ηλεκτρονικά τσιγάρα και πως τα προϊόντα αυτά αρχίζουν να γίνονται εξαιρετικά δημοφιλή από τις ηλικίες των 13 έως 15 ετών, λόγω των γεύσεων φράουλας ή τσιχλόφουσκας, στις οποίες κυκλοφορούν, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία μίας ολόκληρης γενιάς.
Τα καπνικά προϊόντα που ατμίζουν έχουν αυξήσει εντυπωσιακά το κοινό τους στο ηλικιακό εύρος των 15 έως 30 ετών με συνέπεια να αυξάνεται πολύ ο κίνδυνος για τα νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα και την εξελισσόμενη κλιματική αλλαγή, αφού ο καπνός σχετίζεται άμεσα με την ατμοσφαιρική ρύπανση και την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Κίνδυνος για βρογχικό άσθμα
Ένα παιδί που εισπνέει παθητικά καπνό έχει πενταπλάσιο κίνδυνο να πάθει άσθμα και ο καπνός μαζί με την κλιματική επιβάρυνση ευθύνονται για μια σημαντική αύξηση κατά 35% στις εισαγωγές ασθενών στα νοσοκομεία, όπως υπογραμμίζει η αν. καθηγήτρια Βίκυ Κατσαούνου.
Δυστυχώς οι έρευνες δείχνουν ότι το 99% των ατόμων παγκοσμίως εισπνέει αέρα που η ποιότητα του είναι ακατάλληλη για την υγεία κι ένα από τα ζητήματα που έχουν προκαλέσει διεθνή ανησυχία είναι τα μικροπλαστικά στον αέρα, όχι μόνο στη διατροφή ή στα υγρά τρόφιμα από τα μπουκάλια, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Χατζηχριστοδούλου Χριστάκης, Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας – Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Έτερο μεγάλο θέμα για την μόλυνση του περιβάλλοντος αποτελούν οι γόπες του τσιγάρου που αντιστοιχούν το 40% των απορριμμάτων που βρίσκονται σε παραλίες, διεθνώς. Έχει εκτιμηθεί ότι στην Ελλάδα «παράγουμε» περίπου 22 δισεκατομμύρια αποτσίγαρα ή 3.500 τόνους, που τα περισσότερα καταλήγουν στις ακτές και στη θάλασσα.
Πάρκα και παραλίες ελεύθερα καπνού
Η Βίκυ Κατσαούνου επισημαίνει πως πολλές χώρες λαμβάνουν πλέον ξεκάθαρα μέτρα για την αντιμετώπιση του ατμίσματος και υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να κοροϊδευόμαστε.
«Οι γεύσεις στα ηλεκτρονικά τσιγάρα (όπως φράουλα και τσιχλόφουσκα) αποτελούν την κερκόπορτα για την δημιουργία μιας νέας γενιάς καπνιστών και πως κανένας εξηντάρης καπνιστής με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια δεν πρόκειται να πάει να αγοράσει ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο με γεύση τσιχλόφουσκα» λέει οργισμένη η καθηγήτρια πνευμονολογίας.
Μετά την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία που προβαίνουν σε σχετικές πρωτοβουλίες, λαμβάνει μέτρα και η Γαλλία απαγορεύοντας το κάπνισμα σε παραλίες και δημόσιους χώρους όπου υπάρχουν παιδιά, όπως πάρκα κι αλλού (από 1η Ιουλίου), ενώ δράσεις υλοποιούνται και την Ταϊβάν στην οποία δημιουργούνται πάρκα ελεύθερα καπνού και στο Λουξεμβούργο στο οποίο έξω από το αεροδρόμιο του απαγορεύεται το κάπνισμα στον εξωτερικό χώρο γενικά και υπάρχει μία κόκκινη διαγραμμισμένη περιοχή όπου μόνο εκεί επιτρέπεται το κάπνισμα.
Επίσης στην Ιταλία υιοθετείται μια άλλη προσέγγιση –αντί να αναγράφεται πού απαγορεύεται το κάπνισμα, υπάρχουν επιγραφές μόνο εκεί που επιτρέπεται, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ καθηγητής Χριστάκης Χατζηχριστοδούλου, προσθέτοντας ότι το κάπνισμα και το άτμισμα θα έπρεπε να απαγορεύονται σε χώρους όπως οι στάσεις λεωφορείου που συγκεντρώνεται πολύς κόσμος.
Έχουμε δρόμο μέχρι να φτάσουμε τον μέσο ευρωπαίο στη μείωση του καπνίσματος
Στην Ελλάδα οι καπνιστές αντιστοιχούν στο 36% του πληθυσμού ενώ το μέσο όρο των καπνιστών στην Ευρωπαϊκή Ένωση αγγίζει μόλις το 24%. Ο στόχος που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι οι καπνιστές να μειωθούν στο 5%.
Οι επιστήμονες της πατρίδας μας ελπίζουν πως έως το έτος 2030 θα φτάσουμε τουλάχιστον στο μέσο όρο της Ευρώπης – κάτι που από μόνο του φαντάζει με άθλο καθώς από το 2018 έως το 2024 η αύξηση των εναλλακτικών προϊόντων καπνού ξεπέρασε εντός των συνόρων το 23%. Συγκεκριμένα η αγορά τους εκτινάχθηκε από το 32% στο 55%.
Η αύξηση αυτή δυστυχώς δεν αφορά μόνο τους αμετανόητους καπνιστές αλλά εμπεριέχει και νέους χρήστες προϊόντων καπνού. Όπως υπογραμμίζει η Βίκυ Κατσαούνου, πανελλαδικά έχουμε 45 Ιατρεία διακοπής καπνίσματος, που δεν επαρκούν για τους καπνιστές οι οποίοι θέλουν να το κόψουν. Επίσης είναι οξύμωρο να μην αποζημιώνονται οι θεραπείες για την απεξάρτηση από την νικοτίνη, δηλαδή τα φάρμακα για την διακοπή του καπνίσματος γιατί οι άνθρωποι χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή και ολιστική υποστήριξη.
5 εκατ. ευρώ κονδύλι από ΕΣΠΑ για εργαλεία για τους νέους
Ένας στους πέντε θάνατος από καρδιαγγειακά αίτια οφείλονται στο τσιγάρο, όπως επισημαίνει ο Αθανάσιος Τρίκας, αναπληρωτής καθηγητής Καρδιολογίας και Συντονιστής Διευθυντής του Καρδιολογικού Τμήματος του Ευαγγελισμού.
«Παράλληλα, οι καπνιστές αντιμετωπίζουν τουλάχιστον διπλάσιο κίνδυνο για λοιμώξεις γενικά, ενώ οι καπνιστές που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες όπως είναι οι άνθρωποι με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι αυτοί που κάθε χειμώνα πλημμυρίζουν στην κυριολεξία τις κλίνες των πνευμονολογικών και παθολογικών κλινικών των νοσοκομείων» προσθέτει η Κατερίνα Αργυράκη Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Επιμελήτρια Α’, στην Κλινική Λοιμώξεων Α, του νοσοκομείου η Σωτηρία.
Για τη νέα τηλεφωνική γραμμή του ΕΟΔΥ για την διακοπή του καπνίσματος (1135) ο πρόεδρος του Οργανισμού επισημαίνει πως ξεκίνησε να λειτουργεί 9.00πμ-16.00μμ τις καθημερινές κι έχει λάβει πολλά τηλεφωνήματα, αλλά διαφαίνεται η ανάγκη του κόσμου για την διεύρυνση του ωραρίου της, μέχρι τις 21.00 μμ και το Σάββατο.
Επίσης ο καθηγητής Χριστάκης Χατζηχριστοδούλου επισημαίνει ότι έχει εξασφαλιστεί ένα κονδύλι 5 εκατομμυρίων € από το ΕΣΠΑ ώστε να δημιουργηθούν «εργαλεία» για την αντιμετώπιση του καπνίσματος στους νέους.
Όπως ο ίδιος λέει «Αν πεις σε έναν έφηβο ”σταμάτα να καπνίζεις γιατί σε 30 χρόνια θα πάθεις καρκίνο του πνεύμονα”, δεν πρόκειται να σε ακούσει γιατί οι έφηβοι ζουν το τώρα, οπότε χρειάζεται άλλη προσέγγιση.
Όλα αυτά τα προσυπογράφει ο καθηγητής πνευμονολογίας Στέλιος Λουκίδης, πρόεδρος Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας που εξηγεί ότι οι αυστηροί έλεγχοι δεν αποτελούν τον μοναδικό τρόπο διαχείρισης του προβλήματος. Χρειάζεται και αλλαγή νοοτροπίας και είναι πολύ σημαντικό ο κόσμος να βλέπει και να αντιγράφει ως πρότυπα γιατρούς που δεν καπνίζουν.
«Οι γιατροί και τα δημόσια πρόσωπα που καπνίζουν, που είναι αντιεμβολιαστές κάνουν τεράστια ζημιά στην κοινωνία, υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ.