Το 2022, στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφηκαν περισσότεροι από 1,1 εκατομμύρια θάνατοι σε άτομα κάτω των 75 ετών που θεωρήθηκαν «αποτρέψιμοι». Δηλαδή, θάνατοι που θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί είτε μέσω έγκαιρης ιατρικής φροντίδας είτε με κατάλληλες πολιτικές δημόσιας υγείας. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 257,8 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.
Πιο αναλυτικά, οι 386.710 από αυτούς τους θανάτους συνδέονταν με παθήσεις που μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μέσω της υγειονομικής περίθαλψης, ενώ οι 725.625 αποδίδονται σε ασθένειες που μπορούν να προληφθούν, υπό την προϋπόθεση ότι εφαρμόζονται αποτελεσματικές παρεμβάσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας. Οι τυποποιημένοι δείκτες θανάτων ήταν 89,7 και 168,1 ανά 100.000 κατοίκους, αντίστοιχα για κάθε περίπτωση.
Οι κυριότερες αιτίες θανάτων
Μεταξύ των αιτίων που σχετίζονται με θεραπεύσιμες παθήσεις, η ισχαιμική καρδιοπάθεια καταγράφηκε ως η συχνότερη, με 77.704 θανάτους (17,9 ανά 100.000 κατοίκους). Ακολουθούν ο καρκίνος του παχέος εντέρου με 57.476 θανάτους (13,2 ανά 100.000) και ο καρκίνος του μαστού στις γυναίκες με 40.970 (9,5 ανά 100.000).
Σε ποια χώρα ζουν οι πιο υγιείς άνθρωποι του κόσμου; Νέα μελέτη αποκαλύπτει τους πρωταθλητές της υγείας
Όσον αφορά τις ασθένειες που μπορούν να προληφθούν, πρώτη σε συχνότητα ήταν ο καρκίνος του πνεύμονα με 136.199 θανάτους (31,2 ανά 100.000), ενώ ακολουθούσαν ξανά η ισχαιμική καρδιοπάθεια (77.704 θάνατοι – 17,9 ανά 100.000) και η COVID-19 με 71.919 θανάτους (16,6 ανά 100.000).
Μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ κρατών-μελών της ΕΕ
Το 2022, ο αριθμός των θανάτων από ασθένειες που θα μπορούσαν να αποφευχθούν διέφερε αισθητά από χώρα σε χώρα. Η Λετονία σημείωσε το υψηλότερο ποσοστό με 543,3 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, εκ των οποίων οι 200,7 σχετίζονταν με θεραπεύσιμες παθήσεις και οι 342,6 με αποτρέψιμες. Αντίστοιχα, η Ρουμανία κατέγραψε 519,3 θανάτους (215,0 θεραπεύσιμοι και 304,3 αποτρέψιμοι) και η Ουγγαρία 511,8 (178,4 και 333,4 αντίστοιχα).
Αντιθέτως, τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Σουηδία με 169,3 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους (59,2 από θεραπεύσιμες και 110,2 από αποτρέψιμες παθήσεις), στην Ιταλία με 176,7 (63,5 και 113,3 αντίστοιχα) και στο Λουξεμβούργο με 180,2 (60,4 και 119,8).
Η εικόνα της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό τοπίο
Η Ελλάδα κατέχει ενδιάμεση θέση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, με συνολικό ποσοστό αποτρέψιμων θανάτων λίγο κάτω από τον μέσο όρο. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία:
Ο συνολικός δείκτης αποτρέψιμων θανάτων στη χώρα μας ανέρχεται περίπου σε 220 ανά 100.000 κατοίκους -κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 257,8.
Από αυτούς, περίπου 90 οφείλονται σε θεραπεύσιμες παθήσεις και 130 σε ασθένειες που μπορούσαν να προληφθούν.
Τα στοιχεία, συνολικά, υπογραμμίζουν τη σημασία της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και της εφαρμογής αποτελεσματικών πολιτικών πρόληψης για τη μείωση των πρόωρων αλλά και αποτρέψιμων απωλειών ζωής στην Ευρώπη.
