Σε κάθε ταξίδι με το αυτοκίνητο, υπάρχει πάντα μια κλασική ερώτηση που «παίζει» σε επανάληψη: Αυτή για την ανάγκη της επόμενης στάσης για τουαλέτα. Το βλέμμα, σχεδόν αυτόματα, στρέφεται προς τις γυναίκες επιβάτιδες, αφού τείνει να επικρατεί η ιδέα ότι οι γυναίκες έχουν μικρότερη κύστη και, επομένως, ανάγκη για πιο τακτική ούρηση.
Αληθεύει όμως;
Η καθηγήτρια Ανατομίας Michelle Spear από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ αναλαμβάνει να καταρρίψει τον μύθο, προσφέροντας μια επιστημονική αλλά και απόλυτα κατανοητή εξήγηση σε άρθρο της στο The Conversation: Δεν είναι θέμα μεγέθους. Είναι ένα θέμα με πολλαπλούς παράγοντες.
Η ουροδόχος κύστη είναι ένα ελαστικό, μυώδες «μπαλόνι»
Η ουροδόχος κύστη, ανεξαρτήτως φύλου, έχει εντυπωσιακές δυνατότητες. Μπορεί να χωρέσει άνετα 400 – 600 ml ούρων, χάρη σε δύο βασικά δομικά στοιχεία που συνθέτουν τη λειτουργία της: Τον εξωστήρα μυ και τον μεταβατικό επιθηλιακό ιστό. Ο τελευταίος τεντώνεται έξυπνα, ενώ ο μυς χαλαρώνει, επιτρέποντάς της να γεμίσει χωρίς πίεση. Όταν έρθει η ώρα, η κύστη στέλνει σήμα στον εγκέφαλο και ξεκινά η διαδικασία της ούρησης. Παρά την κοινή αντίληψη, το μέγεθος της κύστης δεν διαφέρει σημαντικά μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το πραγματικό θέμα είναι ο χώρος γύρω από αυτήν.
Λιγότερος χώρος, περισσότερη πίεση
Στο γυναικείο σώμα, η κύστη μοιράζεται την πυελική κοιλότητα με τη μήτρα και τον κόλπο. Αυτή η ανατομική συνύπαρξη σημαίνει πως υπάρχει λιγότερος διαθέσιμος χώρος για να διασταλεί ελεύθερα. Ειδικά σε περιόδους όπως η εγκυμοσύνη, η μήτρα πιέζει την κύστη άμεσα. Ακόμη κι εκτός κύησης, όμως, το σώμα φαίνεται να αντιλαμβάνεται την πληρότητα της ουροδόχου κύστης νωρίτερα, πιθανώς λόγω ορμονικών παραμέτρων και αυξημένης αισθητηριακής ευαισθησίας.
Το πυελικό έδαφος είναι μια ομάδα μυών που στηρίζει την κύστη, τη μήτρα και το έντερο. Σε πολλές γυναίκες, εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου ή μετά τον τοκετό. Όταν αυτοί οι μυς δεν είναι δυνατοί, η κύστη δυσκολεύεται να συγκρατήσει τα ούρα.
Ρόλο – κλειδί παίζει και ο εξωτερικός ουρηθρικός σφιγκτήρας, ένας γραμμωτός μυς που σας επιτρέπει να «κρατιέστε». Αν χαλαρώσει πρόωρα, η ανάγκη για τουαλέτα γίνεται επιτακτική και, συνήθως, ανυποχώρητη.
Μικρότερη ουρήθρα, μεγαλύτερος κίνδυνος
Οι γυναίκες έχουν μικρότερη ουρήθρα, κάτι που διευκολύνει την είσοδο βακτηρίων και εξηγεί γιατί είναι και πιο ευάλωτες σε ουρολοιμώξεις. Ακόμα και μετά την ίαση, η κύστη μπορεί να παραμείνει υπερευαίσθητη, προκαλώντας συχνότερη αίσθηση πλήρωσης.
Το σώμα μαθαίνει συνήθειες
Από μικρή ηλικία, πολλά κορίτσια μαθαίνουν να «πηγαίνουν προληπτικά» στην τουαλέτα ή να αποφεύγουν την κατακράτηση των ούρων, συνήθειες που, σε βάθος χρόνου, εκπαιδεύουν την κύστη να αντέχει λιγότερο. Αυτό συμβαίνει γιατί το σώμα δεν ξεχνά. Όσο πιο συχνά αδειάζει πρόωρα, τόσο πιο δύσκολα ανέχεται πίεση στα μετέπειτα στάδια της ζωής.
Τα καλά νέα; Αυτό μπορεί να αλλάξει. Εξασκώντας την ουροδόχο κύστη (bladder training), μπορείτε να «επανεκπαιδεύσετε» την ανταπόκρισή της. Σε συνδυασμό με ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους, όπως οι ασκήσεις Kegel, μπορείτε να αποκτήσετε καλύτερο έλεγχο και να μειώσετε τις συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα. Αυτές οι τεχνικές συστήνονται διεθνώς από επίσημους φορείς όπως το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας (NHS) και ο Βρετανικός Σύλλογος Ουρολογικών Χειρουργών.